سکسکه و راه‌های درمان آن؛ چه موقع این عارضه خطرناک است؟

سکسکه (Hiccups) در اثر انقباض مکرر دیافراگم (عضله جداکننده قفسه سینه از شکم که در تنفس نقش مهمی دارد)، رخ می‌دهد. بسته شدن ناگهانی طناب‌های صوتی پس از هر انقباض باعث تولید صدایی شبیه به «هیک» می‌شود. این مشکل ممکن است پس از خوردن یک وعده غذایی سنگین، مصرف نوشیدنی‌های الکلی یا گازدار و هیجان‌زده شدن ناگهانی اتفاق بیفتد. با این حال، در بعضی از موارد، می‌تواند نشان‌دهنده وجود یک بیماری زمینه‌ای باشد.

در اکثر افراد سکسکه فقط چند دقیقه طول می‌شود. اما به ندرت ممکن است تا چند ماه ادامه پیدا کند که این موضوع می‌تواند باعث خستگی و کاهش وزن شود. تا انتهای این مقاله از مجله سلامت التیاما با ما همراه باشید تا درباره این عارضه و راه‌های درمان آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.

علائم سکسکه

علائم شامل اسپاسم یا انقباض کنترل‌نشده دیافراگم و صدای «هیک» است. همچنین گاهی‌اوقات ممکن است احساس سفتی خفیف در قفسه سینه، ناحیه معده یا گلو داشته باشید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر سکسکه بیش از ۴۸ ساعت طول بکشد یا به حدی شدید باشد که مانع خوابیدن، غذا خوردن یا تنفس شود، باید به پزشک متخصص داخلی مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: علائم رفلاکس معده در کودکان

علت سکسکه

شایع‌ترین عواملی که به سکسکه کوتاه‌مدت (کمتر از ۴۸ ساعت) منجر می‌شوند عبارت‌اند از:

• مصرف نوشیدنی‌های گازدار
• استفاده از الکل
• پرخوری
• هیجان و استرس روحی
• تغییر ناگهانی دما
• بلع هوا در هنگام جویدن آدامس یا سیگار کشیدن

 عوامل زیر ممکن است باعث اسپاسم طولانی‌مدت دیافراگم شوند:

۱. آسیب یا تحریک عصبی

آسیب یا تحریک عصب واگ یا اعصاب فرنیک یکی از علل سکسکه‌های طولانی‌مدت است. در ادامه به عواملی که می‌توانند باعث این تحریک یا آسیب شوند اشاره می‌‎کنیم:

• مو یا هر چیز دیگری که در گوش با پرده آن تماس پیدا کند
• وجود تومور یا کیست روی غده تیروئید
• رفلاکس معده به مری
• گلودرد یا لارنژیت

۲. اختلالات سیستم عصبی مرکزی

وجود تومور یا عفونت در سیستم عصبی مرکزی یا آسیب‌دیدگی آن در اثر ضربه می‌تواند کنترل رفلکس سکسکه توسط بدن را مختل کند. مثال‌هایی از این موارد عبارت‌اند از:

• انسفالیت (التهاب مغز)
• مننژیت (التهاب غشاهایی که مغز و نخاع را احاطه کرده‌اند)
• مولتیپل اسکلروزیس یا بیماری ام‌اس (MS)
• سکته مغزی
• آسیب‌دیدگی جدی مغز
• تومور

۳. اختلالات متابولیک و مصرف بعضی از داروها

سکسکه طولانی‌مدت ممکن است در اثر موارد زیر نیز رخ دهد:

• دیابت
• عدم تعادل الکترولیت‌ها (پتاسیم، سدیم و…)
• بیماری کلیوی
• اعتیاد به الکل یا مواد مخدر

گاهی‌اوقات داروهای زیر هم می‌توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند:

• داروهایی که باعث ایجاد حس آرامش و خواب‌آلودگی می‌شوند، مانند آرام‌بخش‌ها یا داروهایی که برای بیهوشی استفاده به‌کار می‌روند
• استروئیدی به نام دگزامتازون که برای تسکین التهاب ناشی از آرتریت، آسم و مشکلات کلیوی استفاده می‌شود
• سایر استروئیدها

بیشتر بدانید: سکسکه جنین

عواملی که احتمال سکسکه را افزایش می‌دهند

مردان بیشتر از زنان دچار سکسکه‌های طولانی‌مدت می‌شوند. عوامل دیگری که احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:

• مسائل و مشکلات روحی-روانی از جمله اضطراب، استرس و هیجان
• بیهوشی عمومی و جراحی شکم

عوارض سکسکه‌

اگر این مشکل برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، خوردن غذا و نوشیدن مایعات، خواب و تکلم را مختل می‌کند. همچنین می‌تواند باعث بدتر شدن درد شود.

راه‌های تشخیص دلیل سکسکه

دکتر متخصص داخلی تاریخچه پزشکی و وضعیت سلامتی‌تان را بررسی می‌کند. همچنین سوالات زیر را از شما می‌پرسد:

• سکسکه از چه زمانی شروع شده است؟
• هر چند وقت یک‌بار دچار Hiccups می‌شوید؟
• چه چیزی سکسکه شما را بدتر یا بهتر می‌کند؟
• چه داروهایی مصرف می‌کنید؟
• آیا اخیرا دچار گلودرد یا گوش‌درد شده‌اید؟
• آیا از نفخ و علائم سوء هاضمه رنج می‌برید؟
• آیا اخیرا صدایتان تغییر کرده است؟
• آیا هرگز دچار درد قفسه سینه، سرفه یا تنگی نفس شده‌اید؟
• آیا سردرد یا علامت دیگری دارید که ممکن است به مغز یا سیستم عصبی مرتبط باشد؟

سپس پزشک با انجام معاینه عصبی موارد زیر را مورد ارزیابی قرار می‌دهد:

• تعادل و هماهنگی
• توان و تون عضلات
• رفلکس‌ها
• حس بینایی و لامسه

اگر پزشک به بیماری زمینه‌ای خاصی مشکوک شود، ممکن است یک یا چند مورد از تست‌های زیر را نیز درخواست کند:

۱. تست‌های آزمایشگاهی

با آزمایش خون می‌توان ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله دیابت، عفونت یا مشکلات کلیوی را تشخیص داد.

بیشتر بدانید: درمان سریع دل درد

۲. تست‌های تصویربرداری

این تست‌ها ممکن است به شناسایی ناهنجاری‌هایی که بر عصب واگ، عصب فرنیک یا دیافراگم تاثیر می‌گذارند کمک کنند. تست‌های تصویربرداری شامل موارد زیر هستند:

• تصویربرداری از قفسه سینه با اشعه ایکس
• سی‌تی اسکن
• ام‌آر‌آی (MRI)

۳. تست‌های آندوسکوپیک

در این روش، یک لوله باریک، منعطف و دارای دوربین از طریق حلق به درون مری و معده فرستاده می‌شود. هدف این است که مشکلات مری یا نای بررسی شوند.

درمان سکسکه

اکنون که متوجه شدید سکسکه نشانه چیست، باید با راه‌های درمان آن آشنا شوید. در بیشتر موارد، این عارضه بدون درمان پزشکی و به طور خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اگر یک بیماری زمینه‌ای علت انقباض مکرر دیافراگم باشد، درمان آن به رفع مشکل شما کمک می‌کند.

درمان سکسکه طولانی که بیش از ۲ روز طول بکشد، مستلزم مصرف دارو یا اقدامات خاص دیگری است.

۱. دارودرمانی

داروهایی که برای درمان سکسکه طولانی‌مدت مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارت‌اند از:

• باکلوفن
• کلرپرومازین
• متوکلوپرامید

۲. جراحی و سایر اقدامات درمانی

اگر درمان‌های غیر تهاجمی موثر نباشند، پزشک ممکن است تزریق یک ماده بی‌حس‌کننده را برای مهار عصب فرنیک توصیه کند. روش دیگر، کارگذاری یک ابزار الکتریکی باتری‌دار به منظور تحریک خفیف عصب واگ است. استفاده از این روش به‌ویژه برای درمان صرع بسیار رایج است. اما گاهی‌اوقات می‌تواند به درمان سکسکه‌های طولانی‌مدت و مقاوم هم کمک کند.

۳. تغییر سبک زندگی و درمان‌های خانگی

هیچ درمان خاصی برای توقف Hiccups وجود ندارد. با این حال، در صورت تداوم آن به مدت بیش از چند دقیقه، استفاده از درمان‌های خانگی زیر می‌تواند به آسودگی فرد کمک کند. توجه داشته باشید که تاثیر قطعی این روش‌ها ثابت نشده است:

• نفس کشیدن درون یک کیسه کاغذی
• حبس کردن نفس
• نوشیدن آب سرد به صورت جرعه‌جرعه
• غرغره کردن آب یخ

تغییر سبک زندگی به روش‌های زیر ممکن است برای درمان سکسکه مزمن مفید باشد:

• پرهیز از مصرف نوشیدنی‌های گازدار و سایر غذاهایی که باعث تولید گاز می‌شوند
• کاهش حجم وعده‌های غذایی

۴. طب مکمل

اگر سکسکه طولانی‌مدت به سایر روش‌های درمانی پاسخ ندهد، می‌توان درمان‌های مکمل نظیر هیپنوتیزم یا طب سوزنی را امتحان کرد.

کلام پایانی

سکسکه معمولا موقتی و بی‌ضرر است. اما در بعضی موارد ممکن است به یک مشکل طولانی‌مدت یا مزمن تبدیل شود. اگر Hiccups به طور خودبه‌خود یا با روش‌های خانگی بهبود نیافت، به دکتر داخلی مراجعه کنید تا بررسی‌های لازم را انجام دهد و درمان مناسب را شروع کند.

برای مشورت با پزشک وارد سایت التیاما شوید و بعد از بررسی نظرات سایر کاربران، از متخصص مورد نظر خود وقت بگیرید. التیاما این امکان را برای شما فراهم کرده که با بهترین پزشکان متخصص از جمله متخصص داخلی آنلاین مشورت کنید. همچنین می توانید از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری متخصص داخلی از متخصص مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

منبع: mayoclinic