اسید معده چیست؟ کاهش فوری اسید معده به روش خانگی

اسید معده (Stomach Acid) یک ماده ضروری برای هضم غذا است اما تولید بیش از حد آن در دستگاه گوارش دردسرساز می‌شود. افراد مبتلا به اسید معده بالا معمولا با علائمی مانند درد شکم در ناحیه فوقانی، نفخ شدید و سوزش سردل مواجه خواهند شد.

حتما شما هم تاکنون شنیده‌اید که برخی افراد با غذا خوردن از سوزش سردل یا اصطلاحا «ترش کردن» شاکی هستند. برگشت اسید معده به مری عامل اصلی این عارضه است که به آن رفلاکس‌معده می‌گویند. اسیدمعده می‌تواند به‌دلایل مختلفی افزایش پیدا کند و عملکرد دستگاه شما را تحت تاثیر قرار دهد.

بیشتر بدانید: داروی رفلاکس معده چیست؟

 معده افراد سالم ۲ تا ۳ لیتر به صورت روزانه شیره معده تولید می‌کند که اسیدمعده (Stomach Acid) از اجزای اصلی آن محسوب می‌شود. اگر شما هم کنجکاو هستید بدانید چه چیزهایی اسید معده را زیاد می‌کند تا انتهای این مقاله از مجله التیاما همراه ما باشید.

بیشتر بدانید: رفلاکس معده چیست؟

اسید معده چیست؟

این ماده با نام علمی هیدروکلریک اسید (Hydrochloric acid) یکی از اجزای اصلی شیره معده است که توسط غدد بطنی دیواره معده تولید می‌شود. اهمیت اسیدمعده به‌دلیل فرایند هضم و کمک به آنزیم‌های این ناحیه برای تجزیه پروتئین‌ها بسیار بالاست. 

بیشتر بدانید: علائم سرطان معده بدخیم چیست؟

از طرفی اسیدمعده (Stomach Acid) باعث ضدعفونی این اندام داخلی می‌شود تا باکتری‌های وارد شده به معده توسط غذا باعث ایجاد بیماری نشوند. ترشح هیدروکلریک‌اسید با فرمول شیمیایی HCI توسط سلول‌های لایه داخلی که معده را پوشش می‌دهند، صورت می‌گیرد.

بیشتر بدانید: معده درد چیست؟

بیشتر بدانید: سوزش معده چیست؟

خوب است بدانید که اسید معده بالا (Stomach Acid) امروزه به یک بیماری شایع بین زنان مردان و حتی کودکان تبدیل شده است. برای درمان به‌موقع یا مشورت با پزشک در خصوص علائم خود می‌توانید با بهترین دکتر متخصص گوارش التیاما به صورت مشاوره تلفنی، متنی یا تصویری در ارتباط باشید.

بیشتر بدانید: علائم سرطان معده بدخیم چیست؟

اسید معده چه رنگی است؟

این ماده با نام تخصصی هیدروکلریک اسید در شرایط طبیعی یک مایع بی‌رنگ، اسیدی و رقیق است که اجزای اصلی آن را آب تشکیل می‌دهد. تنها در صورتی اسیدمعده تغییر رنگ خواهد داد که بیماری‌هایی مانند زخم معده یا التهاب معده ایجاد شوند. مثلا وجود خون در اسید معده آن را به رنگ قرمز یا قهوه‌ای در می‌آورد. 

بیشتر بدانید: قرص امپرازول چیست؟

علائم اسید معده بالا

شایع‌ترین نشانه‌های آزاردهنده عبارتند از:

• نفخ
• اسهال
• حالت تهوع
• صدای خشن
• بوی بد دهان
• سوزش سردل
• سکسکه مکرر
• احساس طعم ترش در دهان

بیشتر بدانید: درمان معده درد چیست؟

در صورت لزوم می توانید با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به فوق تخصص گوارش به صورت حضوری مراجعه کنید.

بیشتر بدانید: زخم معده چیست؟

آیا اسید معده باعث سرفه می‌شه؟

بله این ماده قوی می‌تواند یکی از عواملی باشد که سبب سرفه می‌شود. با برگشت اسید معده به مری (رفلاکس) ممکن است مواد هضمی در مری باعث تحریک شوند که در این صورت فرد دچار سرفه خواهد شد. درواقع سرفه یک واکنش طبیعی برای پاکسازی و خارج کردن محتویات درون مری است.

بیشتر بدانید: درمان سوزش معده چیست؟

چه چیزهایی اسید معده را زیاد می‌کند؟

عوامل موثر در تولید بیش از حد این ماده شامل موارد زیر می‌شود:

۱. هلیکوباکتر پیلوری (H.pylori)

این باکتری موجب آسیب رساندن به بافت معده و اولین قسمت روده کوچک (اثنی‌عشر) خواهد شد. وجود عفونت حاد باکتری هلیکوباکتر پیلوری میزان ترشح اسید را افزایش می‌دهد. در حالی‌که عفونت مزمن این باکتری می‌تواند باعث کاهش اسیدمعده شود.

۲. استرس و تنش روانی

یکی از عوامل اصلی که میزان ترشح اسید را در دستگاه گوارش افزایش می‌دهد استرس و تنش روانی است. موارد مذکور باعث از بین رفتن پوشش محافظت کننده معده در برابر این ماده (پروستاگلاندین/Prostaglandins) می‌شود که با گذشت زمان زخم‌معده ایجاد می‌کند.

بیشتر بدانید: درمان زخم معده چقدر طول می‌کشد؟

۳. داروها

داروهای درمان کننده استرس (NSAIDS) و باکتری هلیکوباکتر پیلوری از جمله عوامل موثر در افزایش تولید اسیدمعده به‌شمار می‌آیند. از طرفی قطع ناگهانی برخی داروها مانند مهارکننده‌های پمپ پروتون می‌تواند موجب ترشح اسید معده بالا شود.

۴. سندرم زولینگر-الیسون (ZES)

یک بیماری نادر گوارشی است که در آن تومورها باعث تولید بیش از حد اسید در دستگاه گوارش می‌شوند. این تومورها گاسترین تولید می‌کنند. گاسترین هورمونی است که غدد تولیدکننده اسیدمعده را تحریک خواهد کرد.

بیشتر بدانید: درد بالای معده نشانه چیست؟

اثرات منفی اسیدمعده بالا

اگر این ماده بیش از اندازه تولید شود باعث ایجاد مشکلاتی می‌شود که در زیر به آن‌ها پرداخته‌ایم:

اسید معده در گلو

رفلاکس‌معده در موارد حاد با برگشت اسیدمعده به گلو همراه است که فرد احساس گلودرد پیدا می‌کند. این موضوع بین اشخاصی که دچار ناراحتی گوارشی هستند بسیار شایع است.

علائم اصلی آن عبارتند از:

• خس‌خس گلو
• تهوع و استفراغ
• خشکی و تغییر صدا
• التهاب و تورم مخاط گلو
• درد و تحریک گلو یا سینه

بیشتر بدانید: سرطان معده چیست؟

اسیدمعده در کودکان

افزایش ترشح اسیدمعده می‌تواند در هر سنی رخ دهد. این عارضه در بین کودکان هم شایع است. علت اصلی اسید معده در کودکان ناکافی بودن توانایی این اندام در تولید مقدار کافی سدیم بی‌کربنات و کلرید پتاسیم است. همچنین امکان وجود نقص در کارکرد مکانیسم دفع اسیدمعده توسط مری وجود دارد. 

بیشتر بدانید: علت خونریزی معده چیست؟

علائم اسیدمعده کودکان عبارت است از:

• عدم اشتها
• تهوع و استفراغ
• سوزش و درد معده
• راش و تحریک‌پذیری پوستی
• سوزش و درد گلو یا قفسه سینه

برگشت اسید معده به ریه

این عارضه زمانی رخ می‌دهد که اسیدمعده و سایر محتویات دستگاه گوارش هنگام برگشت به مری وارد مجاری تنفسی و ریه شوند. در این صورت ریه‌ها تحریک خواهند شد و احتمال بروز التهاب وجود دارد که فرد با علائمی مانند سرفه، خلط و تنفس دشوار مواجه می‌شود.

بیشتر بدانید: تغذیه مناسب برای سرطان معده چگونه است؟

اسیدمعده در ماه رمضان

افرادی که از مشکلات گوارشی مانند اسیدمعده رنج میب‌رند ممکن است هنگام روزه‌داری با علائم بیشتری مانند سوزش سردل، نفخ و رفلاکس معده مواجه شوند. این علائم موقع افطاری یا سحری به‌دلیل افزایش ترشح اسیدمعده بیشتر خواهد شد. بنابراین برای کنترل اسید معده در ماه رمضان باید در حد اعتدال غذا بخورید و رژیم غذایی درستی را رعایت کنید.

چرا اسید معده در بارداری افزایش می‌یابد؟

کم یا زیاد شدن سطح هورمون‌ها در بارداری باعث می‌شود تا میزان ترشح اسیدمعده و عملکرد سیستم گوارش دچار تغییر شود. دلیل اصلی این تغییر افزایش هورمون پروژسترون است که باعث کاهش عضله‌کشی معده در بارداری خواهد شد و در نتیجه اسیدمعده بیشتر تولید می‌شود.

فرق اسید معده با صفرا

این دو ماده در سیستم گوارش وظایف مختلفی برعهده دارند. اصلی‌ترین تفاوت آن‌ها در این است که اسیدمعده برای هضم غذا درون معده مخصوصا پروتئین‌ها استفاده می‌شود. اما صفرا یک ماده مفید تولید شده از کبد برای هضم چربی‌ها و جذب آن‌ها است که توسط مجرای صفراوی به معده راه پیدا می‌کند.

فرق اسید معده با رفلاکس‌معده

افراد زیادی این دو را به یک معنی می‌دانند در حالی‌که تعریف و عملکرد هر یک متفاوت است. اسیدمعده یک ماده ضروری برای هضم غذا است که توسط غدد بطنی دیواره معده ترشح می‌شود و باید آن را یک علت دانست. اما رفلاکس نوعی بیماری برگشت محتویات معده به مری است و اغلب به‌دلیل افزایش ترشح اسید معده رخ می‌دهد.

درمان اسید معده

سوزش سردل یکی از علائم اصلی بیماری مذکور، یک وضعیت شایع در بین زنان و مردان است که باعث شده آن‌ها مدام به دنبال جواب این سوال باشند که اسید معده با چی خوب می‌شه؟ پاسخ این سوال را در زیر آورده‌ایم:

کاهش فوری اسید معده

برای درمان سریع این مشکل می‌توان از داروها کمک گرفت:

• مسدودکننده‌های هیستامین (H2): هیستامین در امتداد پوش معده اسید تولید می‌کند که داروی مذکور باعث مسدودسازی این فرآیند خواهد شد. سرعت عمل این دارو بسیار بالاست و حدود ۱۵ تا ۳۰ دقیقه پس از مصرف موجب کاهش علائم می‌شود. برای مثال فاموتیدین (famotidine) و سایمتیدین (cimetidine)
• مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI): این داروها هم باعث کاهش اسیدمعده می‌شوند اما اثرگذاری آن‌ها حدود ۲۴ ساعت طول می‌کشد. از انواع آن باید به دکسیلانت (dexilant)، امپرازول (omeprazole) و اسومپرازول (esomeprazole) اشاره کرد.

روش خانگی کنترل اسید معده

رعایت موارد زیر می‌تواند به نوعی درمان خانگی این مشکل باشد:

• نوشیدن فراوان آب
• رعایت رژیم غذایی کم کربوهیدرات
• خوردن وعده غذایی کوچک در دفعات بیشتر
• محدود کردن مصرف کافئین، الکل و نوشابه های گازدار

بیشتر بدانید: علائم سرطان معده خوش خیم چیست؟

درمان اسید معده در طب سنتی

طب سنتی برای کاهش اسیدمعده مصرف گیاهانی با خاصیت دارویی را توصیه می‌کند. آن‌ها عبارتند از:

• عسل
• نعناع
• بابونه
• سیب
• زنجبیل
• مایع آلوئه ورا

نتیجه اسید معده (Stomach Acid)

اسید معده بخش طبیعی از سیستم گوارش است که به بدن برای تجزیه مواد غذایی کمک می‌کند. اما تولید زیاد آن موجب علائم و اثرات منفی می‌شود. ما در این مقاله از مجله التیاما ضمن معرفی علائم اسیدمعده بالا شما را با راه‌کارهای کاهش فوری آن آشنا کردیم. شما از چه روشی برای کنترل این ماده استفاده می‌کنید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.

بیشتر بدانید: درمان اسید معده چیست؟

سوالات متداول Stomach Acid

منبع: verywellhealth | healthline | healthline