بهترین رفتار با همسر معتاد چیست؟ (۱۲ پیشنهاد)

همسر معتاد آخرین چیزی است که یک فرد می خواهد! چون علاوه بر دردسرهای زیادی که دارد، می تواند حتی موجب بروز مشکلات بسیار زیاد برای خانواده و اعضای آن شود. البته همانطور که بارها در سایت التیاما اشاره کردیم، اعتیاد تنها مصرف مواد مخدر نیست! بلکه انواع اعتیادهای رفتاری می توانند از مصرف مواد مخدر هم خطرناک تر باشند. در بخش مشاره برای اعتیاد همسر سوالات زیادی مانند اینکه همسرم معتاده چه کنم یا چطور با همسر معتاد رفتار کنیم دریافت می کنیم که در ادامه به بررسی کامل آنها می پردازیم.

چطور با همسر معتاد رفتار کنیم؟

با وبلاگ روانشناسی التیاما همراه باشید.

روند بهبودی و درمان اعتیاد اغلب سفری است که می تواند طی چندین سال پیشرفت کند. اعتیاد نه تنها افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد مخدر را تحت تاثیر قرار می دهد، بلکه شریک زندگی، خانواده و دوستانش را نیز شامل می شود.

هنگام حمایت از همسر یا یکی از اعضای خانواده که در دام اعتیاد به الکل یا سایر مواد مخدر افتاده، بسیار مهم است که مراقب سلامتی خود نیز باشید. این یک اقدام متعادل کننده برای حمایت از شریک زندگی (یا دوست یا عضو خانواده) در روند درمان و بهبودی است؛ در عین حال نباید شادی و سلامتی مورد نیازتان را از دست بدهید.

البته شرکت در جلسات مشاوره خانواده اعتیاد می تواند شما را در مسیر صحیح رفتار با همسر معتاد قرار دهد، چون بررسی ها اختصاصی بوده و پیشنهادات اختصاصی هم ارائه می شود.

همسرم معتاد شده چکار کنم؟

این ۸ نکته را در نظر داشته باشید تا هم مراقب فرد معتاد بوده و در عین حال مراقب خود نیز باشید.

۱- تعیین حد و مرز واجب است

بسیار مهم است قوانینی برای رابطه خود با همسر معتادتان تعیین کنید، به خصوص زمانی که فکر می کنید شریک زندگی شما ممکن است در حال مصرف بیشتر یا معتاد به مصرف مواد مخدر باشد.

مرزها انتظارات یا قوانینی هستند که به وضوح ترسیم شده اند تا هر دو طرف بدانند چه رفتارهایی قابل قبول است.

این امر از مصرف ناخواسته مواد مخدر جلوگیری می کند و می تواند از احساس ناامیدی یا عصبانیت دائمی از رفتار دیگران، عصبانیت از اینکه مورد سوء استفاده مالی قرار می گیرند، از آنها سواستفاده عاطفی می شود یا در مواجهه با اختلال مصرف مواد مخدر درمانده شده‌‌ اند، جلوگیری کند.

تعیین مرزها از سلامت و رفاه شخصی شما محافظت می کند، به احتمال زیاد به فرد معتاد شما کمک می کند و می تواند به شما کمک کند که از رابطه خود نیز راضی باشید.

نمونه‌ هایی از مرزهای مشترک (که می‌ توان از طریق گفتگو با عزیز معتاد خود بر سر آنها توافق کرد) عبارتند از:

• ورود الکل و سایر مواد مخدر در خانه ممنوع است.
• در هنگام مستی ورود به خانه ممنوع است.
• ورود دوستان مصرف کننده الکل یا مواد مخدر به خانه ممنوع است.
• عدم ارتباط در هنگام مصرف مواد مخدر یا مستی (یعنی تماس، پیامک و غیره).
• عدم درخواست برای قرض گرفتن چیزها (مانند پول، ماشین، تلفن همراه و غیره).

حتما باید این موارد در ارتباط با همسر معتاد در نظر داشته باشید و در اجرای آنها دقت به خرج دهید. اینها از مواردی هستند که در جلسات مشاوره تلفنی ترک اعتیاد هم تاکید زیادی روی آنها می شود.

۲- مراقبت از خود را تمرین کنید

قبل از اینکه به دیگران کمک کنید ابتدا باید به فکر خود باشید.

اگر نتوانید به خودتان کمک کنید، نمی‌ توانید به همسرتان کمک کنید. سعی کنید تا حد امکان روال خود مراقبتی خود را حفظ کنید. این باعث ایجاد انعطاف پذیری خواهد شد.

۳- برای ارتباط با همسر معتاد باید خود را آموزش دهید

اولین قدم مهم در کمک به شریک زندگی خود، درک مصرف انواع مواد مخدر است. در مورد اختلالات مصرف مواد و منابع موجود آموزش ببینید. با انجام این کار، نه تنها تصمیمات آگاهانه می‌گیرید، بلکه در زمان کمک به شریک زندگیتان، آماده و مجهز به اطلاعات هستید.

برخی از نکات اولیه تحقیق عبارتند از:

• علائم مصرف بیش از حد را بشناسید.
• در مورد پایه های بیولوژیکی (مثلاً تأثیرات مواد بر تغییرات مغزی) و محیطی (محرک ها، تأثیرات همتایان، در دسترس بودن مواد، و غیره) و روش‌های مختلف و متنوع درمان را بیاموزید.
• از آخرین تحقیقات در مورد درمان اعتیاد و کمک به بهبودی افراد آگاه باشید.
• برای برقراری ارتباط بهتر و بررسی شرایط شریک زندگی خود به شیوه ای عینی و سازنده، با اصطلاحات و زبان مناسب (مثلا به او انگ نزنید) آشنا شوید.

۴- از متخصص برای ارتباط با همسر معتاد کمک بگیرید

به دلیل شرم و انگی که به دلیل اعتیاد به الکل یا سایر مواد مخدر به فرد معتاد زده‌ اند، او منزوی خواهد شد. خیلی زود به دنبال کمک و مشاوره خارجی باشید.

با دوستان، افراد و اعضای خانواده در دوران نقاهت از زندگی خود صحبت کنید و از متخصصان روانشناس برای ترک اعتیاد کمک بگیرید

هنگام درخواست و جستجوی کمک، چندین گزینه مختلف را در نظر بگیرید:

۱- استفاده از پشتیبانی

گروه‌ های حمایت از همتایان، روابط غیر بالینی ساختاری هستند که برای تعامل، آموزش و حمایت از خانواده و دوستانی که تحت تأثیر مصرف مواد یکی از عزیزانشان قرار گرفته‌ اند، موثر است. گروه های حمایت از همتایان می توانند منبع خوبی برای اجتناب از احساس انزوا باشند.

به این ترتیب شما می توانید افرادی که با مشکل شما (و واقعیت شریک زندگیتان) مرتبط هستند را پیدا کنید.

۲- کمک حرفه ای برای برقراری ارتباط با همسر معتاد لازم است

متخصصان آموزش دیده در زمینه اعتیاد آماده کمک هستند. روش های اثبات شده ای وجود دارد که به طور خاص به شما کمک می کند. همراه با همسرتان، می‌ توانید خانواده‌ درمانی یا زوج‌ درمانی رفتاری را امتحان کنید، اما به خاطر داشته باشید که شریک زندگی‌ تان ممکن است آماده یا مایل به رفتن نباشد.

اگر این اتفاق افتاد، خدمات دیگر درمانگر (مثلا مشاوره روانشناسی آنلاین و غیر حضوری) را به کار گیرید. این یک راه مفید برای کاهش استرس و صحبت با کسی است که می تواند به شما در هدایت بهتر رابطه کمک کند.

خدمات هر روز تخصصی تر می شوند، مثلا مشاوره برای زن معتاد به صورت کاملا تخصصی به بررسی دلایل و راه های غلبه بر اعتیاد در زنان از دید روانشناسی می پردازد.

۳- مداخله تکنولوژیکی

خدمات مشاوره تلفنی با روانشناس و حمایتی رشد سریعی داشته است. در جلسات پشتیبانی همتایان به صورت آنلاین شرکت کنید، در انجمن‌ های آنلاین سؤال بپرسید، برنامه‌های مدیتیشن‌ روزانه را در گوشی خود دانلود کنید، یا خدمات اینچنینی را پیدا کنید که در آن می‌توانید با متخصصان دارای مجوز صحبت کنید.

۵- اختلالات همزمان را در نظر بگیرید

داشتن دو یا چند اختلال همزمان، عبارت است از بروز دو یا چند اختلال یا بیماری در یک فرد.

به گفته موسسه ملی سوء مصرف مواد مخدر (NIDA)، احتمال وجود بیماری روانی برای افرادی که از اختلال مصرف مواد رنج می برند دو برابر می شود.

همسر شما ممکن است بیشتر مایل باشد در مورد افسردگی یا اضطراب خود با شما یا یک متخصص صحبت کند تا اینکه مستقیماً در مورد مصرف مواد صحبت کند و این روشی برای دریافت کمک می‌ باشد که در نهایت منجر به تغییرات مثبت در مصرف الکل/مواد مخدر آنها می‌ شود.

با همین دلیل باید مراقب رفتار با همسر معتاد خود باشید تا اوضاع بدتر نشود.

۶- پاداش فوری را امتحان کنید

اختلالات مصرف مواد مخدر بر عملکرد بیولوژیکی، تسلط بر سیستم پاداش مغز، بر تنظیم هیجانی، انگیزه، کنترل تکانه و رفتارهای لذت جو تأثیر می گذارد. مغز و بدن برای ایجاد احساس شادی و رفاه و در مراحل پیشرفته بیماری، به سادگی به یک ماده خارجی وابسته می شوند.

رفتارهای اجباری و نیاز به پاداش سریع احتمالا با پیشرفت اختلال مصرف مواد ظاهر شده و تشدید می شود. زمانی که فرد از یک ماده سم زدایی می شود، سیستم پاداش در مغز می تواند برای مدت طولانی تغییر کند.

تحقیقات جدید نشان می‌ دهد که به دلیل این تغییرات در مغز، دادن پاداش‌ های فوری ابزار مؤثرتری برای ارتقای بهبودی زودهنگام و هوشیاری همسرتان است.

به‌ جای برنامه‌ ریزی برای پاداش‌ های بلند مدت مانند تعطیلات در سال بعد، سعی کنید هر روز و در تعطیلات آخر هفته آینده، برای هر گونه تغییر مثبت (مثلاً رعایت یک حد و مرز،) صحبت آشکار در مورد مشکلات، پاداش‌ های فوری کوچک برنامه‌ ریزی کنید.

ثابت شده است که ثبات پاداش های مثبت برای رفتارهای سالم افراد معتاد، می تواند شانس بهبودی را افزایش دهد.

۷- در تعامل با همسر معتاد خود باید صبور باشید

انتظار بهبودی داشته باشید، اما برای عود آماده باشید. اگرچه برخی از افراد در اولین تلاش خود به بهبودی طولانی مدت دست می یابند، اما تلاش برخی دیگر، ممکن است چندین سال طول بکشد. امید خود را حفظ کنید، زیرا اکثر افراد می توانند بهبود یابند.

۸- همیشه ایمن بمانید

گاهی اوقات، مهم نیست که برای حمایت از شریک زندگی خود چه کاری انجام می دهید، مصرف مواد او به حدی پیش رفته است که قادر به تصمیم گیری منطقی برای ترک مصرف مواد خود نیست.

شاید لازم باشد برای نجات جان یکی از عزیزانتان به دنبال کمک حقوقی باشید. اگر احساس می کنید ممکن است آسیب ببینید یا احساس می کنید که رابطه شما دیگر سالم نیست، ممکن است لازم باشد به رابطه خود پایان دهید.

۹- حتما از مشاور روانشناس کمک بگیرید

نه تنها برای خودتان بلکه صحبت کردن با متخصص درمان اعتیاد برای دیگر اعضای خانواده هم مفید است.

همانطور که مشاهده کردید، ارتباط با همسر معتاد تکنیک های زیادی دارد که اگر از آنها مطلع باشید بهترین نتیجه را می گیرید. مشاور روانشناس برای ترک اعتیاد شرایط شما را به صورت اختصاصی بررسی و بهترین راهکارها را ارائه می دهد.

۱۰- وضعیت را پیگیری کنید

یکی از دلایل بازگشت افراد به اعتیاد این است که بعد از ترک به حال خود رها می شوند! روانشناسی برای رفتار با همسر معتاد همیشه تاکید دارد که روند درمان حتی بعد از ترک هم ادامه دارد. اصلا خدماتی به نام مشاوره بعد از ترک اعتیاد در التیاما داریم که مخصوص افرادی است که از شر اعتیاد رها شده اند.

به همین خاطر پیشنهاد می کنیم حواستان وضعیت همسر معتاد پس از ترک این بیماری باشد و او را به حال خود رها نکنید.

۱۱- نوع اعتیاد را در نظر داشته باشید

نوع اعتیاد نقش تعیین کننده ای در نحوه تعامل همسر با فرد معتاد دارد و می تواند الگوهای رفتاری خانواده را به شکل های متفاوتی تحت تاثیر قرار دهد. در پاسخ به سوال چگونه با همسر معتاد رفتار کنیم اول باید نوع اعتیاد او مشخص شود.

برای مثال در اعتیاد به مواد محرک مانند شیشه یا کوکائین، نوسانات شدید خلقی، پرخاشگری و بی قراری شایع است و همسر فرد معتاد با سطح بالاتری از تنش، ناامنی و درگیری کلامی یا حتی جسمی مواجه می شود. در این شرایط مهارت های مدیریت خشم، تنظیم مرزهای سالم و جلب حمایت تخصصی اهمیت بیشتری پیدا می کند.

در مقابل، اعتیاد به مواد مخدر افیونی مانند تریاک یا هروئین بیشتر به رخوت، انفعال و بی مسئولیتی منجر می شود. این نوع اعتیاد اغلب باعث کاهش مشارکت فرد در امور خانواده، افت عملکرد شغلی و مشکلات مالی می گردد. همسر فرد در این حالت بیشتر با احساس بار سنگین مسئولیت و فرسودگی روانی مواجه است و نیاز به آموزش روش های پیشگیری از وابستگی عاطفی و فرسودگی مراقبتی دارد.

اعتیاد به الکل یا رفتارهای اعتیادی مانند قمار نیز الگوهای خاصی ایجاد می کند. مثلا افزایش رفتارهای پرخطر، بدبینی یا پنهان کاری. بنابراین مداخلات روانشناختی باید متناسب با نوع اعتیاد طراحی شوند.

در نهایت آنچه اهمیت دارد، شناسایی الگوی رفتاری ویژه هر نوع اعتیاد و آموزش راهبردهای سازگارانه به همسر فرد معتاد است تا بتواند هم از خود مراقبت کند و هم مسیر درمان را تسهیل نماید.

به دلیل ویژگی های متنوع این بیماری، روانشناسی خدمات متنوعی برای درمان ارائه می دهد. مثلا مشاوره ترک اعتیاد به تریاک رویکرد متفاوتی نسبت به جلسات مشاوره ترک اعتیاد به الکل دارد. به همین دلیل پیشنهاد می شود شما هم در شیوه رفتار با همسر معتاد از رویکردهای متفاوتی استفاده کنید تا در نهایت بهترین راهکار را پیدا کنید.

۱۲- خانواده را توجیح کنید

خانواده نقش اساسی در روند درمان همسر معتاد ایفا می کند. رفتار حمایتی همراه با مرزگذاری سالم می تواند انگیزه فرد را برای ادامه درمان افزایش دهد و احساس ارزشمندی را تقویت نماید.

در مقابل، سرزنش مداوم یا کنترل افراطی اغلب منجر به مقاومت، انکار و بازگشت به مصرف می شود. حضور خانواده در جلسات درمانی که شاید شامل مشاوره خانواده هم باشد در کنار ایجاد محیط عاری از محرک های مصرف و تشویق به مسئولیت پذیری، عوامل کلیدی در تعیین بهترین شیوه رفتار با همسر معتاد هستند.

نتایج به دست آمده از جلسات مشاوره آنلاین خانواده در التیاما نشان می دهد خانواده ای که آموزش می بیند و از راهبردهای روانشناختی درست استفاده می کند، شانس موفقیت درمان را به شکل چشمگیری افزایش می دهد.

التیاما چه پیشنهادی برای رفتار با همسر معتاد دارد؟

رفتار با همسر معتاد در دوران ترک با دوران پیش از ترک متفاوت است. یادتان باشد شما به عنوان همسر بیشتر مسئولیت را دارید و تاثیر مستقیم بر موفقیت یا عدم موفقیت رهایی او از بند اعتیاد را ایفا می کنید.

به همین دلیل روانشناسی تاکید زیادی بر تاثیر رفتار همسر بر ترک اعتیاد دارد.