درمان خانگی عفونت گوش و بهترین روش‌های پیشگیری از آن

عفونت گوش یا acute otitis media (اوتیت میانی حاد) زمانی رخ می‌دهد که باکتری یا ویروس در گوش میانی وجود داشته باشد. در این صورت فضای پر از هوا در پشت پرده گوش که حاوی استخوان‌های کوچک لرزنده است، دچار درد، تورم و برآمدگی می‌شود.

در اصطلاح پزشکی به عفونت گوش، اوتیت میانی حاد یا عفونت ناگهانی در گوش میانی گفته می‌شود. از آن‌جا که بیشتر عفونت‌ گوش به مرور زمان از بین می‌روند، می‌توان با تحمل درد و مراقبت مرتب آن را درمان کرد. این بیماری در کودکان بیشتر شایع بوده که در موارد شدیدتر از انواع آنتی‌بیوتیک برای پاک کردن عفونت استفاده می شود.

البته باید توجه کنید که بعضی از افراد مستعد ابتلا به عفونت‌های متعدد گوش هستند. این نوع عفونت‌های مزمن می‌تواند باعث بروز مشکلات شنوایی و سایر عوارض جدی شود. همراه ما باشید تا در این مقاله از مجله التیاما شما را با علت، علائم و راه‌های درمانی اوتیت میانی حاد آشنا کنیم.

انواع عفونت گوش یا ear infection

• اوتیت مدیای حاد: عفونت گوش یا اوتیت مدیای حاد در صورت وجود مایع در گوش میانی ایجاد می‌شود. علائم عفونت و شروع نسبتاً ناگهانی آن، پزشک از این روش تشخیص استفاده می کند.
• اوتیت مدیا به همراه افیوژن: اگر تشخیص پزشک گوش، حلق و بینی اوتیت مدیا با افیوژن باشد، شواهدی از مایعات در گوش میانی دیده شده اما در حال حاضر هیچ علائمی از عفونت وجود ندارد.
• اوتیت مدیا خلط‌آور مزمن: اوتیت مدیا مزمن خلط‌آور به معنی عفونت طولانی مدت است که می‌تواند منجر به پارگی پرده گوش شود. این عفونت معمولاً با سرازیر شدن چرک از گوش همراه است.

بیشتر بخوانید: درمان پارگی پرده گوش؛ علائم و روش تشخیص

علائم عفونت گوش میانی

آن‌ها عبارتند از:

۱. در کودکان

• درد گوش (به‌خصوص هنگام خوابیدن)
• احساس تیر کشیدن
• مشکل خواب
• گریه بیش از حد معمول
• سر و صدا
• مشکل در شنیدن یا پاسخ دادن به صدا
• از دست دادن تعادل
• تب ۳۸ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر
• تخلیه مایعات از گوش
• سردرد
• از دست دادن اشتها

بیشتر بدانید: بهترین قطره برای عفونت گوش بزرگسالان

در صورت داشتن چنین علائمی بهتر است ابتدا با استفاده از امکان مشاوره با دکتر انلاین گوش وحلق وبینی علائمتان را با دکتر در میان بگذارید و از دکتر راهنمایی کسب کنید.

۲. در بزرگسالان

• درد گوش
• تخلیه مایعات از گوش
• مشکل در شنوایی

چه زمانی باید به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید؟

علائم و نشانه‌های عفونت گوش می‌تواند نشان‌دهنده نوع بیماری باشد. به‌همین دلیل تشخیص دقیق و درمان سریع بسیار مهم است. در صورت بروز علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

• ادامه‌دار بودن علائم بیش از یک روز
• مشاهده علائم در کودک با سن کمتر از ۶ ماه
• درد گوش شدید
• بی‌خوابی و ناراحتی کودک بعد از سرماخوردگی یا هرگونه عفونت تنفسی فوقانی
• مشاهده تخلیه مایعات، چرک یا مایعات خونین از گوش

بیشتر بخوانید: علائم جرم گوش چیست؟ چگونه درمان می‌شود؟

علت عفونت گوش

ear infection در اثر باکتری یا ویروس در گوش میانی ایجاد می شود. این عفونت غالباً ناشی از بیماری‌های دیگر مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا انواع حساسیت به وجود می‌آید.

۱. نقش شیپور استاش

شیپور استاش مسیرهای باریکی هستند که از هر گوش میانی تا قسمت پشت گلو و پشت مسیر تنفسی بینی ادامه دارند. انتهای این لوله‌ها در گلو به‌دلایل مختلفی مرتبا باز و بسته می‌شوند:

• تنظیم فشار هوا در گوش میانی
• چرخش هوا در گوش
• تخلیه ترشحات طبیعی از گوش میانی

متورم شدن شیپور استاش می‌تواند منجر به مسدود شدن و تجمع مایعات در گوش میانی شود. این مایع احتمال آلوده شدن و عفونت گوش را افزایش می‌دهد. این لوله‌ها در کودکان باریک و افقی‌تر هستند و این باعث می‌شود که تخلیه آن‌ها سخت‌تر و احتمال گرفتگی بیشتر باشد.

۲. نقش آدنوئیدها

آدنوئیدها دو لایه بافت کوچک در قسمت پشت بینی هستند و براساس تحقیقات انجام شده در فعالیت سیستم ایمنی بدن نقش دارند.

از آن‌جا که آدنوئیدها به انتهای شیپور استاش نزدیک هستند، تورم آدنوئیدها می‌تواند آن‌ها را مسدود کند که متعاقبا به عفونت گوش میانی منجر می‌شود. تورم و تحریک آدنوئیدها در این بیماری کودکان نقش مهمی دارند، زیرا کودکان نسبت به بزرگسالان دارای آدنوئیدهای بیشتری هستند.

بیشتر بدانید: درمان فوری گوش درد بزرگسالان

عوامل خطر ear infection

• سن (عفونت گوش بیشتر در کودکان ۶ ماه تا ۲ سال به دلیل داشتن شیپور استاش کوتاه و باریک ایجاد می‌شود)
• نوع تغذیه (نوزادانی که با شیشه شیر تغذیه می‌کنند)
• تغییرات دما و رطوبت
• تغییرات ارتفاع
• پستانک
• وزن کم هنگام تولد
• مهدکودک
• عدم رعایت مراقبت‌های بهداشت‌

عوارض عفونت گوش

در بیشتر موارد عفونت‌های ناشی از ویروس گوش میانی باعث عوارض طولانی مدت نمی‌شوند. برخی از عوارض ناشی از این بیماری در موارد نادر عبارتند از:

• اختلال در شنوایی
• تأخیر گفتاری یا رشدی (در صورت وجود مایع مزمن در گوش میانی)
• ماستوئیدیت (عفونت استخوان ماستوئی در جمجه)
• مننژیت: عفونت باکتریایی غشاهای پوشاننده مغز و نخاع)
• پارگی پرده گوش

بیشتر بخوانید: سکته گوش چه علائمی دارد؟

پیشگیری از عفونت گوش میانی

رعایت نکات زیر می تواند خطر ابتلا به عفونت گوش را کاهش دهد:

• شستن مرتب دست‌ها
• اجتناب از رفتن به محیط بیش از حد شلوغ
• آموزش روش درست عطسه و سرفه
• دوری از دود سیگار
• ترک پستانک پس از سن مشخص
• اجتناب از شیر دادن به نوزاد با شیشه شیر در حالت درازکش
• مشورت در مورد واکسیناسیون با متخصص گوش و حلق و بینی

تشخیص اوتیت میانی حاد

پزشک متخصص گوش، حلق و بینی برای تشخیص درست به معاینه فیزیکی گوش می‌پردازد و از شما در خصوص علائم بیماری شرح حال می‌گیرد. در طول این فرایند داخل گوش، حلق و بینی با دستگاه مخصوص بررسی خواهد شد. پزشک همچنین با استفاده از استتوسکوپ (گوشی پزشکی) به نفس کشیدن فرزندتان گوش می‌دهد.

آزمایش	توضیحات
اوتوسکوپ پنوماتیک	ابزار تخصصی برای تشخیص عفونت گوش با ارزیابی فضای داخلی و مایع پشت پرده گوش
تمپانومتری	بررسی میزان و کیفیت حرکت پرده گوش و ایجاد فشار داخل گوش میانی به شکل غیرمستقیم
بازتاب سنج آکوستیک	بررسی میزان برگشت صدا از پرده گوش برای اندازه‌گیری مایعات در گوش میانی
تیمپانونسنتز	سوراخ کردن پرده گوش با لوله ریز مخصوص برای خروج مایعات گوش میانی (در صورتی که روش‌های قبلی کارساز نباشند)
سایر تست‌ها	انجام تست شنوایی، مهارت گفتاری، درک زبان و توانایی رشدی در صورت وجود چندین مورد عفونت گوش

بیشتر بدانید: درمان صدا دادن گوش چپ

درمان عفونت گوش

اکثر عفونت‌های خفیف ویروس گوش میانی بدون درمان پزشکی از بین می‌روند. اما در موارد حاد متناسب با سن و شدت علائم بیماری پزشک گوش، حلق و بینی یکی از راه‌کارهای درمانی زیر را انتخاب می‌کند.

درمان خانگی ear infection

این موارد درد ناشی از علائم عفونت گوش را تسکین میدهند:

• گذاشتن پارچه گرم روی گوش ملتهب
• داروهای تسکین دهنده درد بدون نیاز به نسخه همچون استامینوفن یا ایبوپروفن
• قطره های گوش برای درمان التهاب
• اجتناب از خوابیدن روی گوش آسیب دیده

درمان پزشکی

در صورتی که التهاب گوش شما با راه‌کارهای خانگی بهتر نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید تا در صورت باکتریایی بودن، برای درمان التهاب گوش آنتی‌بیوتیک تجویز کند. البته لازم به ذکر است آنتی‌بیوتیک نمی‌تواند عفونت ویروس گوش میانی را برطرف کند.

بیشتر بدانید: قرص بتاهیستین برای چیست؟

درمان عفونت گوش با عمل جراحی

اگر عفونت گوش میانی با درمان پزشکی بهبود پیدا نکرد و در شرایط حادتری قرار گرفت، پزشک به سراغ گزینه جراحی میرود. این راهکار به سه روش انجام خواهد شد:

• خروج عفونت با لوله مخصوص: به کمک جراحی لوله‌های مخصوصی در پرده گوش قرار می‌گیرند تا ترشحات را تخلیه کنند. این لوله‌های گوش در نهایت برداشته می‌شوند و سوراخ ایجاد شده پس از مدتی خودبه‌خود یا به کمک جراحی بهبود می‌یابد.
• جراحی میرنگوتومی: پزشک سوراح ریزی در پرده گوش برای تخلیه مایع و کاهش درد ایجاد می‌کند. سوراخ پس از گذشت چند روز ترمیم می‌شود.
• برداشتن آدنوئید: زمانی‌که آدنوئید بسیار ملتهب شده باشد، پزشک با جراحی آن را برمی‌دارد.

درمان التهاب گوش کودکان

پزشک متخصص اطفال برای درمان عفونت گوش کودکان اغلب رویکرد صبورانه‌ای خواهد داشت و بلافاصله آنتی‌بیوتیک تجویز نمی‌کند. در صورتی که نشانه‌های التهاب گوش کودکان پس از ۲ یا ۳ روز بهتر نشد و علائم حادتری بروز پیدا کرد، تجویز آنتی‌بیوتیک انجام می‌شود.

پس از انتخاب درمان دارویی برای عفونت گوش میانی کودکان حتما آن داروها را در بازه زمانی ۷ تا ۱۰ روز به صورت کامل مصرف کنید. یادتان باشد بدون تجویز پزشک تحت هیچ شرایطی از آسپرین برای کودکان استفاده نکنید. آسپرین می‌تواند منجر به بروز یک اختلال نادر اما خطرناک در کودکان شود که به مغز و کبد آسیب وارد می‌کند.

بیشتر بخوانید: سوراخ کردن گوش

بیشتر بخوانید: عوارض ساکشن گوش چیست؟

نتیجه عفونت گوش

عفونت گوش می‌تواند به‎‌دلیل باکتری یا ویروس گوش میانی درست در پشت پرده گوش ایجاد شود. التهاب و جمع شدن مایع در فضای داخلی گوش‌ها در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع منجر به عفونت و آسیب جدی به آن می‌شود.

اهمیت این موضوع ما را برآن داشت تا در این مقاله از التیاما شما را با علت، علائم و راه‌کارهای درمانی ear infection آشنا کنیم. شما با کدام علائم التهاب گوش در فرزند خود مواجه شده‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول ear infection

منبع: mayoclinic | healthline | nhs