روماتیسم یا آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت پوشاننده مفاصل حمله میکند و موجب ایجاد التهاب و درد در مفاصل میشود. علت بروز این بیماری هنوز مشخص نیست و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. اما به هر حال مصرف دارو، تغییر شیوه زندگی و سایر روشهای درمانی میتوانند به کاهش خطر آسیب به مفاصل کمک کنند و علائم این بیماری را محدودتر کنند. اما درمان روماتیسم چیست و چطور میتوان با راهکارهای طب سنتی و گیاهان دارویی علائم این بیماری را کنترل کرد؟ در این مقاله از مجله التیاما میتوانید با بهترین درمان روماتیسم آشنا شوید.
فهرست محتوا:
- آیا روماتیسم درمان دارد؟
- درمان روماتیسم چیست؟
- درمان آرتریت روماتوئید با خواب کافی
- درمان RA با یوگا
- طب سوزنی
- مصرف مکملهای پروبیوتیک
- مصرف روغن ماهی یا امگا ۳
- مکمل روغن گل مغربی
- درمان روماتیسم با سیر
- درمان روماتیسم با هویج
- زردچوبه
- درمان روماتیسم با گیاهان دارویی
- ورزش کردن
- پیروی از رژیم غذایی سالم
- مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
- داروهای استروئیدی
- فیزیوتراپی
- عمل جراحی
- سخن نهایی
- سوالات متداول
آیا روماتیسم درمان دارد؟
در همین ابتدای مقاله بهتر است بدانید که روماتیسم یا آرتریت روماتوئید درمان خاصی ندارد و نمیتوان با مصرف یک داروی خاص و یا یک روش درمانی مشخص علائم بیماری را برطرف کند. درمان این بیماری شامل تغییراتی اساسی در سبک زندگی، نوع غذا خوردن، استفاده از دارو و راهکارهای طب سنتی است. درواقع با کمک گرفتن از این درمانها علائم بیماری کاهش پیدا میکند و فرد با درد و مشکلات کمتری روبرو خواهد شد.
بیشتر بدانید: قرص سلکوکسیب چیست؟
درمان روماتیسم چیست؟
تاکنون تحقیقات زیادی در مورد داروهای موثر برای درمان آرتریت روماتوئید (RA) انجامشده است، اما این بیماری هنوز هیچ درمانی قطعی ندارد. اگر مبتلا به آرتریت روماتوئید هستید، یک رژیم غذایی سالم، مدیریت استرس، ورزش منظم و سایر درمانها میتواند به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.
بیشتر بدانید: شایع ترین بیماری های روماتیسمی کدامند؟
بیشتر بدانید: پلی میالژیا روماتیکا درمان قطعی دارد؟
داروهای بدون نسخه (OTC) و درمانهای مکمل نیز میتوانند به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کنند. و داروهای اصلاحکننده بیماری میتوانند علائم را کاهش دهند و از آسیب مفاصل جلوگیری کنند. در ادامه میتوانید با روشهای درمان آرتریت روماتوئیدبیشتر آشنا شوید.
در صورت لزوم می توانید با دکتر روماتولوژی آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به متخصص روماتولوژی مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: روماتیسم ستون فقرات چگونه است؟

درمان آرتریت روماتوئید با خواب کافی
هرچند خواب کافی برای همه افراد اهمیت زیادی دارد، اما این موضوع برای مبتلایان به روماتیسم بسیار مهمتر است. نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ نشان داد که کیفیت پایین خواب بر میزان درد و توانایی شما برای حرکت تأثیر میگذارد.
سعی کنید هر شب حداقل ۸ ساعت بخوابید. اگر شبها بهاندازه کافی نمیخوابید، چرت زدن در بعدازظهر نیز ممکن است کمککننده باشد.
بیشتر بدانید: علائم بیماری نقرس چیست؟
درمان RA با یوگا
یوگا یک نوع ورزش منحصربهفرد است که هم برای عضلات و مفاصل مفید است و هم با مزایای بالقوه تنفس و مدیتیشن همراه است. یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ نشان داد که انجام تمرینات یوگا به مدت ۶ هفته باعث بهبود خلقوخو، خستگی و پذیرش درد مزمن در زنان جوان مبتلا به RA شد. بر اساس بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۷، یوگا همچنین ممکن است درد و التهاب RA را کاهش دهد و کیفیت زندگی را افزایش دهد.
طب سوزنی
طب سوزنی یک درمان رایج در طب سنتی چینی برای کمک به تسکین درد است. از سوزنهای نازک برای تحریک نقاط خاصی از بدن استفاده میکند.
بیشتر بدانید: علائم روماتوئید چیست؟

چندین مطالعه فواید طب سوزنی را برای RA نشان دادهاند. یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که طب سوزنی ممکن است عملکرد و کیفیت زندگی را بهبود بخشد. مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۶ نشان داد که طب سوزنی لیزری، که از لیزر به جای سوزن در نقاط طب سوزنی استفاده میکند، التهاب RA و فعالیت بیماری را کاهش میدهد. طب سوزنی معمولاً عوارض کمی دارد یا بدون عوارض است. قبل از شروع درمان، بررسی کنید که متخصص طب سوزنی شما دارای مجوز یا گواهینامه معتبر باشد.
بیشتر بدانید: خطرناک ترین نوع روماتیسم کدام نوع است؟
مصرف مکملهای پروبیوتیک
پروبیوتیک ها باکتریهایی هستند که برای سلامتی شما مفید هستند. میتوانید آنها را در غذاهایی مانند ماست، کلم ترش و کیمچی پیدا کنید. مطالعات نشان میدهد که مکملهای پروبیوتیک میتوانند در درمان روماتیسم موثر باشند.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ نشان داد که مصرف مکملهای پروبیوتیک روزانه به مدت ۸ هفته باعث کاهش فعالیت بیماری و التهاب میشود. مطالعهای که در سال ۲۰۱۶ انجام شد نشان داد که پروبیوتیک ها اثرات مفیدی بر سطح انسولین در افراد مبتلا به روماتیسم دارند.
مصرف روغن ماهی یا امگا ۳
یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که اسیدهای چرب امگا ۳، که در روغن ماهی یافت میشوند، علائم روماتیسم را تا حد زیادی کاهش میدهند.
بیشتر بدانید: روماتیسم زانو چیست؟

بررسی دیگری در سال ۲۰۱۸ همچنین نشان داد که مکملهای روغن ماهی ممکن است التهاب را کاهش داده و نیاز به دارو را به تاخیر بیندازند. قبل از افزودن مکملهای روغن ماهی به رژیم غذایی خود با پزشک خود مشورت کنید، زیرا میتوانند با برخی داروها تداخل داشته باشند.
بیشتر بدانید: بیماری آرتروز چیست؟
مکمل روغن گل مغربی
برخی از روغنهای گیاهی ممکن است درد و سفتی مرتبط با روماتیسم را کاهش دهند. روغن گل مغربی حاوی یک اسید چرب ضروری به نام اسید گاما لینولنیک (gamma-Linolenic acid) است که میتواند به تسکین دردها روماتیسمی کمک کند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که مصرف روغن گل مغربی و روغن ماهی ممکن است التهاب و پیشرفت بیماری را کاهش دهد.
درمان روماتیسم با سیر
سیر یک درمان فوقالعاده برای روماتیسم است. برای این کار باید سیر را له کنید و با لیموترش تازه و مقداری عسل ترکیب کنید. سپس این ترکیب را بخورید. مالیدن سیر روی مفاصل آسیبدیده نیز میتواند به کاهش دردهای روماتیسمی کمک کند.
بیشتر بدانید: علائم روماتیسم قلبی چیست؟
درمان روماتیسم با هویج
مصرف هویج یا آب هویج میتواند به درمان آرتریت روماتوئید کمک کند. تحقیقات نشان میدهد که هویج به دلیل وجود بتا کاروتن نقش موثری بر جلوگیری و درمان روماتیسم دارد.
بیشتر بدانید: لوپوس اریتماتوز سیستمیک چیست؟
زردچوبه
یکی از موثرترین روشهای درمان روماتیسم در طب سنتی استفاده از زردچوبه است. تحقیقات نشان میدهد که پروتئینهای موجود در زردچوبه موجب کاهش التهاب میشوند و حتی میتوانند به کاهش درد کمک کنند.

بیشتر بخوانید: علائم روماتیسم
درمان روماتیسم با گیاهان دارویی
برای درمان خانگی روماتیسم میتوانید از قرصهای زردچوبه که در آن ترکیبات دیگری مثل ریشه زنجبیل و بروملین وجود دارد، استفاده کنید. گیاهانی مثل گزنه، زنجبیل، زردچوبه، اسطوخودوس و نسترن همگی برای درمان آرتریت روماتوئیدبسیار موثر هستند.
ورزش کردن
ورزش کردن به افزایش قدرت عضلانی و انعطافپذیری مفاصل کمک میکند. مطالعات نشان میدهد که ورزش میتواند به مدیریت درد در افراد مبتلا به روماتیسم کمک کند. بهترین ورزشها برای درمان روماتیسم شنا کردن در آب گرم، پیادهروی، دوچرخهسواری و انجام تمرینات قدرتی است.
پیروی از رژیم غذایی سالم
برای درمان روماتیسم مفصلی چی بخوریم؟ قطعا غذایی که میخورید نه تنها بر سلامت کلی شما تأثیر میگذارد، بلکه ممکن است به بهبود برخی شرایط پزشکی کمک کند. در یک مطالعه در سال ۲۰۱۷، ۲۴ درصد از مردم گفتند که رژیم غذایی آنها بر علائم RA آنها تأثیر میگذارد.
بیشتر بدانید: تب روماتیسمی چیست؟
یک بررسی تحقیقاتی در سال ۲۰۱۷ نشان داد که رژیم غذایی ممکن است پیشرفت RA را کاهش دهد و آسیب به مفاصل را کاهش دهد. غذاهایی با خواص آنتیاکسیدانی و ضد التهابی مانند:
- سبزیجات خام یا کم پخته
- ادویهجات از جمله زردچوبه و زنجبیل
- میوه
- ماست
این بررسی همچنین نشان داد پرهیز یا محدود کردن غذاهای فرآوری شده، شکر و محصولات حیوانی میتواند به درمان روماتیسم کمک زیادی کند. برخی مطالعات نیز نشان میدهد که مصرف مکملهای روغن ماهی امگا ۳ میتواند به کاهش التهاب آرتریت روماتوئید کمک کند.
مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی
یکی از روشهایی که برای درمان روماتیسم مفصلی استفاده میشود، استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی است که به تسکین درد و التهاب کمک زیادی میکند. داروهایی مثل ایبوپروفن (ibuprofen) و ناپروکسن (naproxen) از این دست داروها هستند.

داروهای استروئیدی
استروئیدها داروهای قدرتمندی هستند که میتوانند به کاهش درد، سفتی و التهاب کمک کنند. میتوانید از این داروها به صورت قرص، تزریق مستقیم روی مفاصل و تزریق ماهیچهای استفاده کنید. این روش درمان معمولا در کوتاه مدت استفاده میشود، زیرا ممکن است عوارض جانبی جدی برای بیمار ایجاد کند.
فیزیوتراپی
یکی دیگر از روشهای درمان روماتیسم کمک گرفتن از فیزیوتراپ یا کاردرمانگر است. در این روش انجام تمرینات مختلف موجب افزایش انعطافپذیری مفاصل میشود و انجام کارهای روزمره را برای افراد مبتلا به روماتیسم سادهتر میکند.
عمل جراحی
راهکار بعدی برای درمان روماتیسم در شرایطی که داروها موثر نباشند و آسیب به مفاصل شدید شود، روش جراحی است. جراحی به بازیابی توانایی بیمار در استفاده از مفاصل کمک میکند و درد را کاهش میدهد. معمولا جراحی روماتیسم به روشهای زیر انجام میشود.
بیشتر بدانید: برای تشخیص روماتیسم چه آزمایشی باید انجام داد؟

- سینوکتومی (Synovectomy): در این روش پوشش ملتهب مفصل برای کاهش درد و بهبود انعطافپذیری مفاصل برداشته میشود.
- ترمیم تاندونها: التهاب و آسیب به مفاصل ممکن است موجب شل شدن یا پارگی تاندونها شود. در این شرایط جراح تاندونها را ترمیم میکند.
- همجوشی مفاصل (Joint fusion): جوش دادن یک مفصل از طریق جراحی ممکن است برای تثبیت یا تنظیم مجدد مفصل و برای تسکین درد زمانی که جایگزینی مفصل یک گزینه مناسب نیست، توصیه شود.
- تعویض کامل مفصل: در این روش جراح قسمتهای آسیبدیده مفصل بیمار را برمیدارد و یک پروتز ساختهشده از فلز و پلاستیک را جایگزین میکند. این جراحی خطر خونریزی، عفونت و درد را به همراه دارد.
سخن نهایی
روماتیسم یک بیماری خود ایمنی است که اگر بهموقع درمان نشود، میتواند پیشرفت کند. درگیر شدن اندامهای بیشتر و ارگانهای اساسی بدن میتواند عوارض جبرانناپذیری را برای این بیماران ایجاد کند. اگر به تازگی به روماتیسم مبتلا شدهاید و یا علائم این بیماری را تجربه میکنید، میتوانید همین حالا با یکی از متخصصین داخلی یا روماتولوژیست التیاما مراجعه کنید و درمان خود را شروع کنید.
سوالات متداول
در صورتی که روماتیسم مفصلی درمان نشود، بیماری پیشرفت میکند و ممکن است ارگانها و اندامهای مختلف بدن را درگیر کند و حتی موجب درگیر شدن، ریه، قلب و التهاب عروق شود.
برای درمان روماتیسم با نمک باید حمام نمک اپسوم یا نمک دریا انجام دهید. برای این کار باید وان یا تشت را پر از آب کنید و مقداری نمک به آن اضافه کنید.
درمان روماتیسم در کودکان نیز شبیه به درمان این بیماری در بزرگسالان است و معمولا با ترکیبی از ورزش و دارودرمانی و کمک گرفتن از طب سنتی انجام میشود.
منابع: nhs، healthline، webmd
دکتر افشین طاهری اعظم |
دکتر رامین ارژنگ |
دکتر شهرام شیروانی بروجنی |
دکتر مرتضی رمضانی |
دکتر رامین طالبیان خراسانی