التیاما مجله پزشکی و سلامت التیاما
تمام تشنج‌ها صرع نیستند.
زمانی که نورون‌های مغزی دست به تخلیه شدید و غیرطبیعی الکتریکی می‌زنند تشنج اتفاق می‌افتد. تشنج در یک تقسیم‌بندی کلی به دو نوع تشنج‌های علت‌دار و تشنج‌های بدون علت تقسیم می‌شود. اگر علت این تخلیه الکتریکی نامشخص باشد و تشنج به صورت تکرار شونده اتفاق بیفتد با نام صرع شناخته می‌شود. حدود یک درصد از کودکان از بدو تولد تا سن ۱۴ سالگی به بیماری صرع مبتلا می‌شوند. بیماری صرع را به غیر از مشاهده حمله غش باید از طریق معاینه دقیق و تصویربرداری مغزی تشخیص داد و آن را با دیگر انواع حمله‌های تشنج اشتباه نگرفت.
آیا تشنج درکودکان درمان می‌شود؟
برای درمان تشنج‌های علت‌دار باید ابتدا علت تشنج را پیدا کرد و با توجه به نوع تشنج و علت پدیدآورنده آن از داروهایی که توسط دکتر متخصص تجویز می‌شود استفاده کرد. اما اگر تشنج از نوع ناشناخته باشد، باید ابتدا در یک یا چند مرحله از مغز کودک تصویربرداری انجام داد. دکتر فوق متخصص مغز و اعصاب با مشاهده ام‌آر‌آی بیمار و با شنیدن شرح حال او و سابقه خانوادگی‌اش و پس از گذراندن اقدامات تشخیصی و تکمیل پرونده بیمار دست به تجویز دارو می‌زند.
داروی یک بیمار صرع با توجه به نوع تشنج‌هایش، نوار مغزی بیمار، سن و جنس بیمار تجویز می‌شود. تشخیص اشتباه نوع تشنج و استفاده نادرست از دارو ممکن است تشنج را شدیدتر کند. پزشک تلاش می‌کند با تجویر دوز مشخصی از داروها بهترین فایده را در برابر کمترین عارضه پیش روی بیمار قرار دهد. متخصصان معتقد هستند که درمان بیماری صرع با توجه به پیشرفت‌های پزشکی تا درصد بالایی امکان‌پذیر است اما پروسه زمان‌بری است و احتمال نتیجه گرفتن از دارو در زمان کوتاه کم است و خانواده‌ها باید در درمان کودکشان صبور باشند.
بیشتر بدانید: علائم تشنج در بزرگسالان
آیا احتمال بازگشت تشنج‌ها بعد از درمان وجود دارد؟
زمانی که بیمار مدت ۲ سال را بدون هیچ گونه تشنجی سپری کند می‌توان شروع به کاهش داروهای مصرفی او کرد. حداقل طول دوره درمان بیماری صرع بین دو تا ۵ سال است و بعد از گذشت این زمان و درصورتی که نوار مغزی بیمار در حالت طبیعی باشد می‌توان از درمان بیمار مطمئن شد. با مصرف داروی مناسب و رعایت دستورات پزشکی بیشتر از ۵۰ درصد از افرادی که دچار تشنج می‌شوند درمان می‌شوند و می‌توانند به مرور زمان داروهایشان را قطع کنند بدون آن که نگران بازگشت تشنج‌ها باشند. این بیماران بعد از درمان و حتی در زمان مصرف دارو و کنترل تشنجشان هیچ محدودیتی برای زندگی روزمره خود نخواهند داشت. اما ۲۰ درصد از کودکان مبتلا به صرع ممکن است بیماری‌شان با دارو کنترل نشود و در اصطلاح پزشکی دچار صرع مقاوم به درمان شوند. در موارد اندکی (حدود ۲ تا ۱۸ درصد) بیماران مقاوم به درمان ممکن است با مرگ ناگهانی در اثر صرع مواجه شوند. این مرگ ناگهانی که با نام SUDEP شناخته می‌شود ممکن است ناشی از اختلالات تنفسی یا قلبی باشد. SUDEP مخفف حروف اول Sudden Unexpected Death in Epilepsy به معنای مرگ غیرمنتظره ناگهانی در اثر صرع است. درصد کمی از بیماران درمان یافته، ممکن است بعد از گذشت زمانی دوباره دچار تشنج شوند. در این حالت با تعویض دارو و یا تکرار درمان احتمال بهبود مجدد بسیار بالا است.
بیماران مبتلا به تشنج چه ممنوعیت‌هایی دارند؟
بیماران مبتلا به تشنج در صورتی که تحت درمان باشند و تشنج آن‌ها با دارو کنترل شده باشد هیچ محدودیتی در زندگی روزمره خود ندارند. این کودکان می‌توانند مانند بقیه کودکان به فعالیت‌های درسی خود بپردازند. همچنین انجام فعالیت‌های ورزشی نیز برای این کودکان بلامانع است. ولی با این حال بهتر است این کودکان از شنا کردن در دریا بپرهیزند و برای شنا در استخر نیز یک همراه با خود داشته باشند و یا شرایط خود را برای نجات غریق مستقر در استخر توضیح بدهند. ولی اگر بیماری این کودکان هنوز تحت کنترل قرار نگرفته و از آخرین تشنجشان کمتر از سه ماه گذشته است شنا در استخر نیز به آن‌ها توصیه نمی‌شود. از لحاظ غذایی این کودکان ممنوعیت خاصی ندارند مگر اینکه در شرح حال بیمار حساسیت به یک ماده غذایی ذکر شده باشد و کودک با مصرف آن دچار تشنج شود.
دکتر مریم سلیمانی |
دکتر جواد عاملی |
دکتر رضا سنجری |
دکتر شهاب کمالی اردکانی |
دکتر بهروز صادقی حریری |
دکتر بتول دادخواه |
دکتر حسن محمدی |
دکتر محمد صمدیان |
دکتر ناصر مهربان
