قارچ پوستی یکی از شایعترین عفونتهای قارچی در سراسر جهان است که میتواند هر فردی را در هر سنی درگیر کند. علائم این بیماری بسته به نوع آن متفاوت هستند، اما اغلب با خارش، قرمزی، پوسته پوسته شدن و در برخی موارد تاولهای کوچک بروز پیدا میکنند. بیماری قارچ پوستی معمولا خطرناک نیست، با این حال اگر به موقع درمان نشود، میتواند به نواحی گستردهای در بدن انتقال یابد و موجب ناراحتی یا بروز مشکلات پوستی جدی شود.
در این مقاله از مجله پزشکی التیاما همراه ما باشید تا به بررسی جامع علل، علائم و روشهای درمان قارچ پوستی بپردازیم.
فهرست محتوا
- قارچ پوستی چیست؟
- چه کسانی در معرض ابتلا به قارچ پوستی هستند؟
- انواع قارچ پوستی
- قارچ پا
- قارچ ناخن
- قارچ کشاله ران
- قارچ پوست سر
- قارچی پوستی ناحیه تناسلی
- قارچ پوستی باسن
- انواع رنگ قارچ پوستی
- علائم قارچ پوستی
- عکس انواع قارچ پوستی در کودکان
- علت قارچ پوستی
- روش تشخیص بیماری قارچ پوستی
- درمان قارچ پوستی
- قرص ضد قارچ پوستی قوی
- آمپول برای قارچ پوستی
- صابون ضد قارچ پوستی
- محلول ضد قارچ پوستی
- درمان قارچ پوستی با لیزر
- کدام پماد برای قارچ پوستی مناسب است؟
- بهترین روش درمان لکه های سفید قارچی روی پوست چیست؟
- درمان خانگی قارچ پوستی
- درمان خانگی لکه های قهوه ای قارچی روی پوست
- درمان خانگی لکه های سفید قارچی روی پوست
- درمان خانگی قارچ پوست سر
- برای درمان قارچ پوستی چه بخوریم؟
- تفاوت قارچ پوستی با اگزما
- راهکارهای پیشگیری از بیماری قارچ پوستی
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
قارچ پوستی چیست؟
قارچهای پوستی نوعی عفونت قارچی هستند که اغلب به صورت زخم، ترشحات غیر طبیعی، خارش و التهابات پوستی در افراد مختلف ظاهر میشوند. این قارچها میتوانند به صورت مستقیم شما را مبتلا کنند یا از طریق محیطهایی مانند حمامها، استخرها و اشیا شخصی همچون حولهها و لباسها منتقل شوند. از آن جایی که قارچها در محیطهای گرم و مرطوب رشد میکنند، این بیماری در مناطقی از بدن که بیشتر عرق میکند، شایعتر است. بیشتر افراد در مناطقی از پاها، کشاله ران و چینهای پوست دچار بروز این مشکل پوستی میشوند. در ادامه میتوانید تصاویر انواع قارچ پوستی را مشاهده کنید:
بیشتر بدانید: تصاویر بیماری گال
چه کسانی در معرض ابتلا به قارچ پوستی هستند؟
هر کسی ممکن است دچار بثورات قارچی شود، اما بروز این بیماری معمولا در برخی افراد بیشتر است. در ادامه میتوانید با لیست افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قارچی قرار دارند، آشنا شوید:
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیفی
- مصرفکنندگان داروهای ضعیفکننده سیستم ایمنی بدن
- مبتلایان به دیابت
- خانمهای باردار
- مصرفکنندگان آنتیبیوتیک برای مدت طولانی یا با دوز بالا
- افراد دارای اضافه وزن
- نوزادان و افراد مبتلا به بیاختیاری ادرار
- افراد درگیر تعریق شدی
بیشتر بدانیم: قارچ پوست سر چیست؟ این بیماری مسری است؟
انواع قارچ پوستی
این بیماری انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر هستند:
قارچ پا
شایعترین نوع عفونت قارچی در پا و بین انگشتان ایجاد میشود. این بیماری اغلب زمانی گسترش مییابد که افراد با پای برهنه در حمامهای عمومی یا اتاقهای رختکن راه میروند. در این وضعیت پوست بین انگشتان پا سفید میشود و شروع به کنده شدن میکند. این بیماری همچنین ممکن است روی کف پا ایجاد شود.
قارچ ناخن
این عفونت یک مشکل شایع است که معمولا ناخنهای پا را درگیر میکند. در این وضعیت ناخنهای پا زرد و ضخیم میشوند و به راحتی میشکنند.
بیشتر بدانید:عفونت قارچی واژن چیست؟
قارچ کشاله ران
این نوع قارچ موجب خارش و بثورات پوستی در ناحیه کشاله ران میشود. معمولا ایجاد انواع قارچ پوستی کشاله ران در افرادی که زیاد عرق میکنند، شایعتر است. در ادامه میتوانید تصویر قارچ کشاله ران را مشاهده کنید:

بیشتر بدانید: پماد برای بیماری گال
قارچ پوست سر
یکی دیگر از رایجترین انواع قارچ که بیشتر در خردسالان شایع است، به پوست سر مربوط میشود. این مشکل، عوارضی همچون ریزش مو و التهاب پوست سر را به دنبال دارد.
قارچی پوستی ناحیه تناسلی
این بیماری در ناحیه تناسلی زنان و مردان هم ایجاد میشود. عفونت قارچی ناحیه تناسلی زنان بر اثر قارچی به نام کاندیدا بروز پیدا میکند و معمولا با خارش شدید، قرمزی، سوزش و ترشحات غیر طبیعی همراه است. زنان معمولا به دلیل تغییرات هورمونی در بارداری و دوران قاعدگی یا هنگام استفاده از داروهای هورمونی دچار این بیماری میشوند.
قارچ پوستی در ناحیه تناسلی مردان هم با سوزش، قرمزی، خارش، التهاب و ترشحات غیر طبیعی همراه است. این بیماری در مردان که با اسم بالانیت قارچی شناخته میشود، به دلیل پوشیدن لباسهای تنگ و نامناسب، تعریق شدید در ناحیه تناسلی، تماس با سطح آلوده، ضعف سیستم ایمنی بدن و مصرف طولانیمدت آنتیبیوتیک بروز پیدا میکند.
قارچ پوستی باسن
ناحیه باسن هم یکی از قسمتهای رایج بدن برای ابتلا به این بیماری است. قارچهای پوستی ناحیه باسن اغلب با علائمی همچون خارش، سوزش، التهاب و قرمزی همراه هستند و به دلیل رطوبت، عرق، لباسهای تنگ و نامناسب، سیستم ایمنی ضعیف و تماس با سطوح آلود ایجاد میشوند.
بیشتر بدانیم: تاول پوستی چرا و چگونه ایجاد میشود؟
انواع رنگ قارچ پوستی
شکل ظاهری قارچ پوستی اغلب دایرهای و قرمز است. با این حال، لکههای ناشی از قارچهای پوستی میتوانند بسته به شدت و نوع عفونت با رنگهای سفید، زرد، قهوهای و حتی سیاه ظاهر شوند. عفونت قارچی پا معمولا با لکههای سفید و قهوهای روشن بروز پیدا میکند، اما در عفونتهای عمیقتر ممکن است لکهها تیرهتر باشند و حتی به سیاهی بزنند.
قارچهای پوستی قرمز رنگ اگر از نوع درماتوفیت باشند در دست، صورت، پا، بدن و ناخن ظاهر میشوند. اما محل پیدایش قارچهای پوستی قرمز رنگ پانو بیشتر شامل نواحی مرطوب بدن مانند بینی، گوش، زیر بغل، ناحیه تناسلی و تحتانی سینه است.
علائم قارچ پوستی
علائم این عارضه میتواند بسته به نوع آن متفاوت باشد. از نشانههای رایج و مشترک قارچهای پوستی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- قرمزی و التهاب در ناحیه مبتلا به عفونت قارچی
- خارش شدید و آزاردهنده در ناحیه درگیر قارچ
- خشکی پوست
- بثورات قرمز رنگ همراه با تورم و درد
- تغییر در ظاهر پوست مانند تغییر رنگ، ایجاد لکههای پوستی یا پوسته پوسته شدن ناحیه درگیر قارچ
- ایجاد ترکهای خطی یا پوستی در ناحیه درگیر عفونت
- تشدید بثورات پوستی با قرار گرفتن در معرض رطوبت، حرارت، استفاده از صابونها و محصولات شیمیایی
عکس انواع قارچ پوستی در کودکان

با مشاهده تصویر قارچهای پوستی فوق میتوان فهمید که این بیماری در کودکان هم شایع است. کودکان معمولا به دلیل ضعف سیستم ایمنی بدن، پوشیدن پوشک بسیار سفت و محکم، عدم رعایت بهداشت شخصی و قرار گرفتن در بغل فرد آلوده دچار این عارضه میشوند. از مهمترین علائم قارچ پوستی در کودکان میتوان به خارش، قرمزی، التهاب، خشکی و تغییر رنگ در پوست آلوده اشاره کرد. از آن جایی که کودکان پوست حساستری دارند، بهتر است به جای استفاده از درمانهای خانگی، به متخصص اطفال مراجعه کنید تا کودک تحت درمان با دارو قرار بگیرد.
علت قارچ پوستی
علل شایع ایجاد این بیماری شامل موارد زیر هستند:
- رطوبت و تعریق شدید
- تماس پوست به پوست با فرد آلوده یا استفاده از وسایل مشترک
- ضعف سیستم ایمنی بدن
- استفاده طولانیمدت از آنتیبیوتیکها به صورت خودسرانه
- پوشیدن لباسهای تنگ
روش تشخیص بیماری قارچ پوستی
پزشک با بررسی علائم بالینی میتواند این بیماری را تشخیص دهد. در طول معاینه فیزیکی، تمامی علائم بیماری، شکل و ظاهر لکههای ایجادشده، شدت خارش، التهاب و ترشحات غیر طبیعی به دقت مورد بررسی قرار میگیرند. همچنین سوالاتی درباره سوابق پزشکی بیمار و سابقه ابتلا به عفونت قارچی در خانواده پرسیده میشود. گاهی ممکن است پزشک برای بررسی دقیقتر از پوست نمونهبرداری کند و آن را به آزمایشگاه بفرستد.
بیشتر بدانیم: زگیل پوستی چیست؟
درمان قارچ پوستی
برخی از عفونتهای قارچی خودبهخود از بین میروند، اما اگر شدت آنها زیادی باشد باید به کمک داروهای ضد قارچی درمان شوند. در ادامه میتوانید با رایجترین روشهای درمان قارچ پوستی قرمز رنگ، زرد و قهوهای آشنا شوید:
قرص ضد قارچ پوستی قوی
پزشک برای درمان سریع قارچ پوستی داروهای ضد قارچ سیستمیک خوراکی همچون موارد زیر را تجویز میکند:
- کلوتریمازول
- اکونازول
- میکونازول
- تربینافین
- فلوکونازول
- کتوکونازول
- نیستاتین
- آمفوتریسین
- گریزئوفولوین
آمپول برای قارچ پوستی
زمانی که شدت این بیماری زیاد باشد، پزشک آمپول ضد قارچ سیستمیک مانند آمفوتریسین B، کاسپوفونژول و ایتراکونازول تجویز میکند که باید به صورت عضلانی یا وریدی تزریق شوند.
صابون ضد قارچ پوستی
برای کنترل علائم همراه با قارچهای پوستی در نواحی مختلف بدن، میتوان از بهترین صابون ضد قارچ پوستی همچون صابون گوگرد ماسینکس با خاصیت ضد آلرژی و ضد حساسیت استفاده کرد.
محلول ضد قارچ پوستی
استفاده از محلول ضد قارچ به صورت موضعی یکی از روشهای درمان عفونت قارچهای پوستی است. زمانی که کرمهای ضد قارچ به دلیل ضخامت پوست به درمان پاسخ نمیدهند، میتوان از محلولهای ضد قارچ همچون کلوتریمازول، میکونازول و کلورهگزیدین با خاصیت ضد عفونیکنندگی استفاده کرد.
درمان قارچ پوستی با لیزر
لیزر درمانی یک از جدیدترین روشهای درمان این عارضه است و معمولا برای درمان عفونتهای قارچی مقاوم به درمان دارویی استفاده میشود. در این روش، اشعه لیزر را به صورت مستقیم بر روی بافت آلوده میتابانند و تا قارچ بیماریزا از بین برود. لیزر درمانی اثربخشی مطلوبی در درمان این بیماری دارد و میتواند به رفع علائم ناشی از عفونت بر روی پوست کمک کند.
کدام پماد برای قارچ پوستی مناسب است؟

پمادهای ضد قارچ را میتوان به دلیل اثربخشی مطلوب در درمان به عنوان دشمن قارچ پوستی معرفی کرد. این پمادها که باید به صورت موضعی روی پوست آلوده استعمال شوند، عبارتاند از:
- کلوترومازول
- میکونازول
- تربینافین
- اکونازول
بیشتر بدانیم: قارچ ناخن؛ علائم، دلایل و راهکارهای درمانی
بهترین روش درمان لکه های سفید قارچی روی پوست چیست؟
پزشک برای درمان لکه سفید قارچهای پوستی که با نام کاندیدیازیس شناخته میشوند، داروهای زیر را تجویز میکند:
- پماد و کرمهای موضعی ضد قارچ همچون کلوتریمازول، میکونازول، کلوتریمازول و اکونازول
- داروهای خوراکی مانند فلوکونازول، ایتراکونازول، پوزاکونازول و کلوتریمازول
در کنار دارو درمانی، توجه به نکاتی مانند محدود کردن مواد غذایی حاوی قند، رعایت بهداشت شخصی، خشک نگه داشتن ناحیه درگیر قارچ و عدم استفاده از لوازم شخصی دیگران میتوانند به بهبود سریعتر این عارضه کمک کند.
درمان خانگی قارچ پوستی
در بسیاری از مواقع میتوان این مشکل پوستی را با کمک روشهای خانگی درمان کرد. درمانهای خانگی معمولا برای عفونتهای ملایم و سطحی مناسب هستند و نباید به عنوان جایگزین درمانهای پزشکی تجویز شوند. در ادامه، به برخی از بهترین روشهای درمان خانگی قارچ پوستی اشاره میکنیم.
- روغن چای درختی خاصیت ضد قارچی دارد و در درمان قارچهای این ناحیه موثر است. چند قطره از این روغن را روی ناحیه مورد نظر بریزید و به طور ملایم ماساژ دهید. این روش را ۲ بار در روز تکرار کنید.
- سرکه هم دارای خاصیت ضد قارچی است و میتواند در درمان مشکلات پوستی موثر باشد. یک قاشق سرکه به یک لیوان آب اضافه کنید و ناحیه آلوده را به این محلول آغشته کنید. بعد از چند دقیقه ناحیه را با آب گرم بشویید.
- ژل آلوئهورا خاصیت ضد قارچی و ضد التهابی دارد و میتواند در کاهش علائم قارچهای پوستی کمک کند. آلوئهورا را مستقیما روی ناحیه آلوده بمالید و آرام ماساژ دهید. این روش را روزانه ۲ بار تکرار کنید.
- برگهای شوید را در آب جوش حل کنید و به مدت ۱۵ دقیقه بگذارید تا خنک شود. پس از آن، برگهای چای شوید را روی ناحیه آلوده قرار دهید و با یک پارچه تمیز بپوشانید. این روش را چند بار در روز تکرار کنید.
- پودر زیره سبز را بکوبید و با کمی آب مخلوط کنید تا یک خمیر تشکیل شود. این خمیر را به مدت ۱۵ دقیقه روی ناحیه آلوده قرار دهید؛ سپس با آب گرم شستشو دهید. این روش را روزانه ۲ بار تکرار کنید.
درمان خانگی لکه های قهوه ای قارچی روی پوست

رایجترین روش درمان خانگی لکههای قهوهای قارچی شامل موارد زیر میشوند:
- ناحیه آلوده پوست را با سرکه ضد عفونی کنید.
- مقداری از عصاره آلوئهورا را روی پوست آلوده قرار دهید و پس از ۱۵ دقیقه بشویید.
- خمیر رقیقی از ترکیب جوش شیرین و آب درست کنید و آن را ۱۰ دقیقه روی پوست آلوده بگذارید.
- ترکیب ماست و جو دوسر را روی پوست آلوده بگذارید و پس از ۲۰ دقیقه بشویید.
- سیر را له کنید و روی لکههای قارچی قهوهای بمالید.
درمان خانگی لکه های سفید قارچی روی پوست
برای درمان لکههای قارچی سفید در نواحی مختلف پوست میتوانید از راهکارهای خانگی زیر استفاده کنید:
- مصرف ماست پروبیوتیک به دلیل داشتن باکتریهای مفید برای درمان این عارضه مفید است.
- یک تکه پنبه را به سرکه آغشته کنید و روزی چند بار روی پوست آلوده بمالید.
- روغن درخت چای را با روغن نارگیل ترکیب کرده و به کمک یک تکه پنبه روی پوست آلوده به قارچ بمالید.
- یک حبه سیر را له کنید و روی لکههای سفید پوست بمالید.
- روزانه چند قطره روغن نارگیل را روی لکههای قارچی سفید ماساژ دهید.
- مقدار کمی زردچوبه را آب یا عسل مخلوط کنید و روی پوست بمالید.
- مقداری از عصاره تازه آلوئهورا روی لکههای قارچی سفید پوست بگذارید.
درمان خانگی قارچ پوست سر
برای درمان خانگی قارچ پوست سر هم میتوان همچون نواحی دیگر بدن از روغن درخت چای، عصاره آلوئهورا، سیر لهشده، روغن نارگیل، سرکه سیب و مصرف ماست پروبیوتیک استفاده کرد.
برای درمان قارچ پوستی چه بخوریم؟
مصرف برخی از خوراکیها و گیاهان طبیعی میتوانند برای درمان مشکلات پوستی مفید باشند. این مواد معمولا خاصیت ضد قارچی دارند و سیستم ایمنی بدن را تقویت میکنند. با این حال، باید توجه داشت که مصرف این مواد غذایی به تنهایی نباید جایگزین درمانهای پزشکی شوند.
در ادامه برخی از مواد غذایی و گیاهانی که به عنوان مکمل در درمان انواع قارچهای پوستی موثر هستند را معرفی میکنیم:
- زنجبیل
- سیر
- چای سبز میوه و سبزیجات تازه
- پروبیوتیکها
- زردچوبه
- نعناع
- فلفل دلمهای
- توت فرنگی و کیوی
- بادام و گردو
- تخمه آفتابگردان
- نوشیدن آب فراوان
بیشتر بدانیم: بیماری قارچ سیاه چیست؟
تفاوت قارچ پوستی با اگزما
قارچ پوستی و اگزما ۲ نوع بیماری پوستی متفاوت با علائم و نشانههای مختلف هستند. قارچهای پوستی معمولا از محیط بیرونی به پوست انسان وارد میشوند و با شرایط مرطوب و گرم محیط پوست، رشد میکنند و انتقال مییابند. اما اگزما به عنوان یک بیماری التهابی و آلرژیک پوست شناخته میشود. بدین معنی که سیستم ایمنی بدن به اجسام خارجی ناشناس به عنوان آلرژنها واکنش نشان میدهد و این امر باعث ایجاد التهاب و آسیب به پوست میشود.
قارچهای پوستی علائمی نظیر خارش، التهاب، خشکی و ترشحات روی پوست ایجاد میکنند. در حالی که افراد مبتلا به اگزما معمولا علائمی مثل خارش شدید، خشکی، قرمزی و ترکهای پوستی دارند. اگزما بیشتر در افرادی با سابقه آلرژی بروز پیدا میکند، اما قارچهای پوستی میتوانند در محیطهای مرطوب و گرم مانند حمامها، استخرها و باشگاهها یا از طریق اشیاء شخصی همچون حولهها و لباسها منتقل شوند.
راهکارهای پیشگیری از بیماری قارچ پوستی
اقدامات زیر به پیشگیری از بروز این بیماری کمک میکنند:
- از تماس مستقیم با پوست آلوده بپرهیزید.
- بهداشت شخصی را رعایت کنید و دستهای خود را به طور منظم با آب و صابون بشویید.
- جوراب خود را به طور منظم عوض کنید و پاهایتان را بشویید.
- کفشهای پلاستیکی نپوشید و با پای برهنه در جاهای عمومی راه نروید.
- لباسهای خود را زودبهزود عوض کنید و از پوشیدن لباسهای تنگ و نایلونی بپرهیزید.
- پوست بدن را پس ار هر بار شستشو خوب خشک کنید.
- با رعایت رژیم غذایی سالم، کاهش استرس و فعالیت بدنی منظم سیستم ایمنی بدنتان را تقویت کنید.
راهنمای مراجعه به پزشک
قارچ پوستی یکی از شایعترین بیماریهای پوستی است که میتواند بر اثر ضعف سیستم ایمنی، پوشش نامناسب، تعریق شدید و مصرف طولانیمدت آنتیبیوتیکها ایجاد شود یا از طریق تماس با فرد آلوده انتقال پیدا کند. این عفونت معمولا با علائمی همچون خارش شدید، قرمزی، پوسته پوسته شدن و در برخی موارد تغییر رنگ پوست همراه است. در حال حاضر، میتوان قارچهای پوستی را به کمک قرص، کرمها و پمادهای ضد قارچ زیر نظر پزشک متخصص درمان کرد و با راهکارهای خانگی علائم ناشی از آن را بهبود بخشید.
ما در این مقاله از مجله التیاما شما را با علت، علائم و روشهای درمان انواع قارچهای پوستی آشنا کردیم. اگر در این زمینه سوالات بیشتری دارید، میتوانید به وبسایت التیاما سر بزنید و از بهترین پزشکان متخصص همچون متخصص پوست مشاوره بگیرید. همچنین التیاما امکان دریافت نوبت اینترنتی جهت مراجعه حضوری یا مشاوره آنلاین با دکتر پوست را برای شما فراهم کرده است.
سوالات متداول
مدت زمان درمان این عارضه از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به طور معمول، طول دوره درمان قارچهای پوستی بسته به نوع و شدت عفونت میتواند از چند روز تا چند هفته طول بکشد.
پیسی یا برص یک بیماری پوستی است که به دلیل کاهش ملانین (پیگمنتهای طبیعی پوست) در برخی نواحی پوست به شکل لکهای سفید رنگ ایجاد میشود. در این وضعیت، سلولهای پوستی که مسئول تولید ملانین هستند، تخریب شدهاند. اما قارچهای پوستی یک نوع عفونت محسوب میشوند که از طریق تماس با فرد آلوده یا عوامل دیگری همچون ضعف سیستم ایمنی بروز پیدا میکنند.
برای درمان سریع این عارضه در قسمت صورت، میتوانید پوست آلوده را با پنبه آغشته به سرکه ضد عفونی کنید. همچنین ترکیب زردچوبه با مقدار کمی آب و گذاشتن آن روی ناحیه عفونی به رفع قارچهای پوستی بدن، بهویژه صورت کمک میکند.
این بیماری عفونی میتواند خطرناک باشد، اما میزان آن به نوع قارچ و وضعیت سلامت کلی بیمار بستگی دارد. در بیشتر موارد، عفونتهای قارچی نسبتا ملایم هستند و به راحتی درمان میشوند. با این حال، اگر بیماری درمان نشود، ممکن است عفونتهای جدیتری ایجاد کند.
منابع: webmd، healthline، pharmeasy
دکتر طاهره محقق |
دکتر نادر زرین پور |
دکتر حمید وحیدی |
دکتر سعید رجب زاده |
دکتر امیر دریانی |
دکتر فاطمه نبوی |
دکتر وحید مشایخی