التیاما مجله پزشکی و سلامت التیاما
لارو درمانی (Larvae therapy) روشی بیوتراپی (زیست درمانی، biotherapy) برای درمان زخم‌های عفونی است. در طی آن نکروز (Necrosis) یا همان بافت مرده زخم توسط نوزاد حشرات خورده می‌شود. این تکنیک درمانی را احتمالا با نام ماگوت تراپی (Maggot Therapy) نیز شنیده‌اید. کمی تصورش سخت و ترسناک است، بخصوص اگر نسبت به حشرات و لاروهای آنها حساسیت داشته باشید. با این حال لارو درمانی می‌تواند به افرادی که دچار زخم‌های دیابتی هستند، کمک کند. این مقاله از مجله التیاما به ماگوت تراپی، کاربرد، عوارض و مراحل آن پرداخته است.
لارو درمانی زخم چیست؟
عواملی مانند دیابت، زخم بستر یا دیگر بیماری‌های زمینه‌ای باعث ایجاد بافت‌های مرده در بدن می‌شوند. این بخش‌های زخم، متعفن و بدبو هستند و شانس بهبودی برای آنها وجود ندارد. این شرایط باعث می‌شود باکتری‌ها و عوامل بیماری‌‌زا فرصت خوبی برای تغذیه، رشد و گسترش داشته باشند. مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند در درمان و پیشگیری از عفونت موثر باشد، با این حال این باکتری‌ها نیز ترفندهای خاص خود را دارند و در مقابل آنتی‌بیوتیک خود را مقاوم می‌کنند. اینجاست که لارو درمانی می‌تواند به کمک بیمار بیاید.
لاروها یا همان کرم نوزاد حشرات، تمایل عجیبی به خوردن و تغذیه کردن دارند. زخم‌های عفونی بدن منبع خوبی برای تغذیه آنها هستند. لاروها با اشتیاق تمام شروع به خوردن بافت‌های مرده و باکتری‌ها می‌کنند و به این ترتیب به درمان زخم کمک خواهند کرد.
بیشتر بدانید: زخم پای دیابتی چیست؟ معرفی بهترین پماد برای آن
البته باید بدانید پزشکان در ماگوت درمانی به سراغ هر لارویی نمی‌روند. آنها لاروهایی را انتخاب می‌کنند که در بهبود زخم موثر باشند. این لاروها با پاکسازی پوست در التیام زخم موثر هستند. در صورت لزوم می توانید از طریق مشاوره با دکتر غدد آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به صورت حضوری به دکتر غدد مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: دیابت شکننده و یا ناپایدار چیست؟
بیشتر بدانید: آزمایش TSH تیروئید چیست؟
کاربرد لارو درمانی چیست؟
پزشکان از ماگوت درمانی برای بهبود زخم‌های زیر استفاده می‌کنند:
- زخم بستر
- زخم‌های سوختگی
- زخم دیابتی
- عفونت‌های پس از جراحی
- زخم‌های سرطانی
- عفونت استخوان
بیشتر بدانید: آزمایش پرولاکتین چیست؟
لارو درمانی چه مزایایی دارد؟
شاید سخت‌ترین قسمت ماگوت درمانی این باشد که کرم نوزاد حشرات را روی پوست‌تان باید تحمل کنید. به محض اینکه آنها به محل زخم منتقل می‌شوند، کار را شروع می‌کنند:
- نوزاد حشرات به سرعت بافت‌های مرده را از روی زخم جدا می‌کنند.
- در این روش دردی را حس نخواهید کرد.
- به بیهوشی نیاز ندارید.
- بوی بد عفونت زخم از بین می‌رود.
- میزان عفونت زخم کاهش می‌یابد.
بیشتر بدانید: بهبود و درمان زخم دیابتی
عوارض ماگوت درمانی چیست؟
لارو درمانی عوارض جانبی خطرناکی به همراه ندارد. برخی افراد ممکن است موارد زیر را تجربه کنند:
- در طی آن ممکن است حس کنید دمای بدن‌تان افزایش پیدا کرده است و خارش دارید.
- اگر بیمار دچار ایسکمی (کاهش خون‌رسانی، ischemia) شود، احتمالا درد بیشتری را حس خواهد کرد. در این شرایط پزشک متخصص درمان را متوقف می‌کند یا ممکن است در مورد مصرف قرص‌های مسکن و آرامش‌بخش تجدیدنظر کند.
- گاهی اوقات فعالیت لاروهای حشرات منجر به تحریک پوست اطراف زخم می‌شود. برای پیشگیری از این وضعیت، قبل از انتقال لاروها روی زخم، پزشک اطراف پوست آسیب‌دیده را با کِرِم و پانسمان‌های مخصوص پوشش می‌دهد.
- در این تکنیک درمانی، خونریزی وجود ندارد، با این حال دور از انتظار هم نیست. در چنین شرایطی لاروها از محل زخم خارج خواهند شد.
بیشتر بدانید: شیرین کننده مصنوعی چه کاربردی دارد؟
مراحل لارو درمانی چگونه است؟
لارودرمانی به ۲ روش زیر استفاده می‌شود:
- کیسه‌های زیستی که به پانسمان BioBag (بایوبَگ) مشهور هستند. این پانسمانها حالت توری دارند و درون آنها تکه‌های کوچک فوم را خواهید دید. این پانسمانها در اندازه‌های متفاوت طراحی شده‌اند. در طی مدت درمان، لاروها از کیسه خارج نمی‌شوند. این پانسمانها ۴ تا ۵ روز روی زخم قرار می‌گیرند. البته پزشک با برداشتن آن وضعیت زخم را بررسی می‌کند.
- لاروهای آزاد. در این روش لاروها مستقیم روی زخم قرار می‌گیرند و به‌طور خاص پانسمان می‌شوند. در این حالت ماگوت‌ها به مدت ۳ روز روی زخم باقی می‌مانند.
بیشتر بدانید: انواع دیابت: روش های تشخیص و درمان
میزان اثر بخشی لارو درمانی چقدر است؟
به نظر می‌رسد لارو درمانی در بهبود زخم و جراحت‌های عمیق (زخم‌های تروماتیک، Traumatic wounds) موثر است. زخم‌های تروماتیک خطر عفونت بالایی دارند و این تکنیک ریسک بروز عفونت در آنها را کاهش می‌دهد.
آیا قرار دادن لاروی حشرات روی زخم باعث انتقال آلودگی می‌شود؟
پزشکان متخصص برای انجام این کار از لاروهایی استفاده می‌کنند که دقیقا و منحصرا برای لارودرمانی پرورش یافته‌اند. تخم این حشرات ضدعفونی می‌شوند و سپس به روی زخم منتقل خواهند شد. همچنین بزاق آنها دارای آنزیم‌هایی است که باعث از بین رفتن باکتری‌ها می‌شود. لاروها قادر به تولید آمونیاک نیز هستند. این ماده نیز خاصیت میکروب‌کشی دارد.
مراقبت‌های پس از لارو درمانی
- حمام نروید و محل زخم را در آب غوطه‌ور نکنید. با این کار ماگوت‌ها را از بین می‌بَرید.
- در مجاورت بخاری و رادیاتور قرار نگیرید. گرما باعث خشک شدن و مرگ لاروها می‌شود.
- به زخم فشار وارد نکنید چراکه باعث از بین رفتن آنها خواهد شد.
پس از درمان، زخم‌ها با پانسمان معمولی مراقبت می‌شوند. اگر علائم غیرطبیعی مشاهده کردید، با پزشک متخصص تماس بگیرید.
بیشتر بدانید: رژیم غذایی در دیابتی ها به چه صورت است؟
لارو درمانی در چند خط
در لارو درمانی، نوزاد حشرات بافت‌های مرده و گوشت پوسیده را می‌خورند و درعین‌حال به بافت‌های سالم آسیبی نمی‌رسانند. این تکنیک اولین بار در میدان‌های جنگ توسط سربازان انجام شد. علت استفاده آن در علم پزشکی نوین، به مقاوم شدن باکتری‌ها به آنتی‌بیوتیک‌ها باز می‌گردد. در حال حاضر ماگوت درمانی شیوه‌ایی مناسب برای درمان زخم‌های دیابتی و زخم‌های فشاری است. التیاما دوستدار سلامتی شما
سوالات رایج
خیر. در ماگوت درمانی، نوزاد حشرات فقط از قسمت‌های آسیب‌دیده تغذیه می‌کند. اگر آنها را در قسمت‌های سالم بدن قرار دهید، از گرسنگی می‌میرند.
این بیماران به یک تا چهار ماه درمان نیاز دارند. این مدت زمان برای افراد غیردیابتی ۳ تا ۹ روز است.
برخی از پانسمان‌های مخصوص زخم می‌توانند در درمان به شما کمک کنند.
بله. یکی از اهداف اصلی لارودرمانی،دبریدمان یا همان جدا کردن بافت مرده از زخم است.
این موضوع به شدت، گستردگی و نوع زخم بستگی دارد.
بله. این علائم نشان می‌دهند که لاروها در حالت فعالیت هستند. حتی ممکن است بوی بافت مرده را نیز حس کنید.
خیر. این تکنیک درمانی مخصوص زخم‌های مرطوب و ترشحی است. برای زخم‌های باز و خشک از این روش استفاده نمی‌شود.
افرادی که دچار زخم‌های عفونی و نکروز هستند، می‌توانند به سراغ این تکنیک درمانی بروند.
منبع: science.org | chelwest.nhs.uk | swbh.nhs.uk
دکتر حسین دلشاد |
دکتر فرید فتاحی
