مدفوع تکه تکه؛ آیا خطری تهدیدتان می‌کند؟

تغییر در شکل ظاهری مدفوع مشکل شایعی بین زنان و مردان است که منجر به بروز مشکلاتی در اجابت مزاج می‌شود. احتمالا برای یک بار هم که شده شما در طول زندگی خود تغییر روند عادی اجابت مزاج را تجربه کرده‌اید. مدفوع تکه تکه و باریک یکی از انواع تغییرات روده‌ای است که می‌تواند به دلایل مختلف از جمله یبوست و تغییر در حجم فیبر دریافتی از مواد غذایی رخ دهد. بنابراین می‌توان گفت شکل ظاهری مدفوع شما نکات مهمی را در مورد سلامتی‌تان به شما می‌گوید. 

اگر شما هم گاهی‌اوقات متوجه تکه تکه شدن و نازکی مدفوع خود شده‌اید، تا انتهای این مقاله از مجله التیاما همراه ما باشید تا علت و روش درمان آن را بررسی کنیم.

مدفوع تکه تکه و باریک چیست؟

مدفوع تکه تکه توده‌های کوچک و سفتی هستند که به صورت بهم چسبیده و نسبتا جامد از مقعد بیرون می‌آیند. اصطلاحا به این نوع مدفوع شکل سوسیسی گفته می‌شود و فرد به دلیل یبوست آن را با زور و فشار خارج می‌کند. همچنین زمانی که مدفوع به صورت رشته‌ای و نازک خارج شود به آن مدفوع باریک یا نواری می‌گویند. مدفوع باریک معمولا ظاهر صافی دارد اما گاهی‌اوقات می‌تواند با توده‌هایی همراه باشد که حالت جامد یا شل دارند.

بیشتر بدانید: مدفوع و ۱۰ واقعیت شگفت‌انگیز درباره آن

علائم گوارشی مدفوع باریک و تکه‌تکه

در برخی موارد مدفوع باریک که به صورت تکه‌تکه خارج می‌شود با یک سری علائم گوارشی همراه است. این علائم عبارت‌اند از:

• درد شکمی
• گرفتگی شکم
• حالت تهوع گذرا
• وجود خون در مدفوع

علت مدفوع تکه تکه و باریک شدن آن

مهم‌ترین دلیل مدفوع باریک که به صورت تکه تکه خارج می‌شود، شامل موارد زیر است:

۱. هموروئید یا بواسیر

یکی از شایع‌ترین مشکلات دستگاه گوارش تحتانی بواسیر یا هموروئید است. به التهاب سیاهرگ‌های داخل یا خارج از مقعد، بواسیر گفته می‌شود. از اصلی‌ترین دلایل ایجاد هموروئید می‌توان به زور زدن و اعمال فشار به‌دلیل یبوست، زایمان، رابطه جنسی مقعدی، نشستن طولانی‌مدت اشاره کرد. مدفوع تکه‌تکه و باریک از نشانه‌های شایع این بیماری به‌شمار می‌آید.

۲. یبوست

یبوست دیگر بیماری شایع در دستگاه گوارش است که بین زنان و مردان شیوع بالایی دارد. اگر در طول هفته کمتر از سه بار اجابت مزاج دارید، احتمالا به بیماری یبوست دچار هستید. این بیماری علائم مختلفی دارد اما متخصصان اصلی‌ترین نشانه آن را باریک شدن مدفوع به صورت رشته‌ای و خارج شدن آن به شکل تکه‌تکه می‌دانند. 

در این مواقع به‌دلیل دفع نامناسب، آب مدفوع خشک تیکه‌ تیکه می‌شود و فرد دفع سختی خواهد داشت. اگر دلیل مدفوع خشک تکه تکه شما یبوست باشد، علائم زیر را تجربه می‌کنید:

• درد شکمی
• کمبود انرژی
• کاهش اشتها
• انقباضات شکم
• احساس نفخ یا گاز
• احساس مداوم برای دفع
• دفع سخت مدفوع همراه با فشار

۳. تنگی دریچه رکتوم

تنگی مجرای مقعد علت دیگر باریک شدن مدفوع و خروج آن به شکل تیکه تیکه است. این بیماری به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود اما بروز زائده اضافی داخل مقعد، دلیل اصلی تنگی و تغییر روند اجابت مزاج شماست. در اکثر افراد تنگی مقعد عوارض درمان بواسیر، فیستول و جراحی شقاق است.

۴. زگیل تناسلی

زگیل تناسلی در مقعد ابتدا به صورت یک برجستگی کوچک بروز پیدا می‌کند. اما در صورت عدم درمان می‌تواند کل کانال مقعد را درگیر کند. به همین دلیل فرد دفع سختی خواهد داشت و مدفوع با ظاهری باریک یا رشته‌ای به صورت تکه تکه خارج می‌شود.

۵. سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)

یکی از نشانه‌های اصلی سندرم روده تحریک‌پذیر، مدفوع باریک است زیرا این بیماری باعث تغییر در عادات روده شده و ظاهری رشته‌ای به آن می‌دهد.

بیشتر بدانید: سندروم روده تحریک پذیر یا IBS چیست؟

۶. سرطان مقعد و روده بزرگ

مدفوع باریک که به صورت تکه‌تکه خارج می‌شود از علائم بیماری سرطان مقعد یا روده بزرگ است اما نمی‌توان بلافاصله پس از مشاهده رشته‌ای شدن مدفوع نگران بروز سرطان شد؛ زیرا این نشانه در سرطان مقعد یا کولورکتال کمتر شایع است و می‌تواند به دلایل مختلفی که تاکنون بررسی کردیم ایجاد شود.

چه زمانی برای مدفوع باریک و تک‌های به پزشک مراجعه کنیم؟

زمانی که مدفوع شما از حالت عادی باریک‌تر باشد و به صورت تکه تکه خارج شود باید بیشتر مراقب باشید. اگر این تغییرات ظاهری در مدفوع بیش از یک تا ۲ هفته طول بکشد، نیاز به بررسی پزشک دارد. در صورتی که مدفوع باریک و تکه تکه شما با علائم زیر همراه بود فوری از دکتر گوارش آنلاین مشورت بگیرید:

• تب
• استفراغ
• خونریزی مقعد
• درد شدید شکمی

تشخیص علت نازک و تکه‌ای شدن مدفوع

اگر این مشکل گه‌گاهی بروز پیدا می‌کند نیاز به تشخیص پزشکی نیست اما ادامه‌دار بودن آن می‌تواند نشان‌دهنده شرایط پزشکی یا نشانه اولیه یک بیماری باشد. برای تشخیص علت مدفوع باریک که به صورت تکه تکه دفع می‌شود، نتایج آزمایشات زیر مورد نیاز است:

• آزمایش خون (رد یا تایید بیماری سلیاک)
• نمونه مدفوع (بررسی وجود انگل یا باکتری)
• آزمایش مدفوع (بررسی وجود خون در مدفوع)
• سی‌تی اسکن (بررسی اندام‌های داخلی حفره شکم)
• معاینه فیزیکی مقعد (بررسی وجود تغییرات ظاهری)
• کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی (بررسی راست روده و کولون)

بیشتر بدانید: آیا خون در مدفوع نشانه سرطان است؟

چه زمانی مدفوع تکه تکه و شل می‌شود؟

مدفوع تکه تکه و شل نشانه‌هایی از اختلال گوارشی یا تغییراتی در الگوی اجابت مزاج است. این وضعیت معمولا به دلایل زیر بروز پیدا می‌کند:

• عفونت گوارشی مانند عفونت‌های ویروسی و باکتریایی
• تغییرات رژیم غذایی مانند مصرف غذاهای سنگین و چرب
• ایجاد فشار در روده مانند انسداد روده، التهاب روده و هموروئید
• عوامل تحریک‌کننده مانند استرس، اضطراب و مصرف برخی داروها (آنتی‌بیوتیک‌ها)

اگر مدفوع شل تکه تکه شما برای مدت طولانی ادامه داشت و با علائمی مانند خونریزی، درد شکمی، کاهش وزن ناگهانی یا ضعف عمومی همراه شد، فوری به دکتر گوارش مراجعه کنید.

مدفوع پشکلی به چه معنی است؟

این نوع مدفوع به شکل پشکل با رنگ خاکستری یا سفید دفع می‌شود و اغلب دارای ظاهری گلوله‌ای، سخت و بافت‌دار است. علت مدفوع پشکلی شامل موارد زیر می‌شود:

• کمبود صفرا
• انسداد مجرای صفراوی
• بیماری‌های گوارشی مانند سیروز کبدی، هپاتیت، اختلالات صفراوی
• مصرف برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک، ضدالتهاب‌ها و آرام‌بخش‌ها

روش درمان مدفوع خشک و تکه تکه

برای درمان این مشکل باید علت زمینه‌ای که پیش‌تر آن‌ها را معرفی کردیم برطرف شود. این کار توسط پزشک انجام خواهد شد. اما به‌طور کلی می‌توان راه‌کارهای زیر را روش مناسبی برای درمان مدفوع خشک تکه تکه دانست:

• فیبر کافی را از انواع میوه‌ها، سبزیجات و غلات دریافت کنید.
• ورزش و فعالیت بدنی منظم، عادات روده‌ای شما را بهبود می‌بخشد.
• با نوشیدن هشت لیوان آب در روز از ایجاد مدفوع خشک تکه تکه جلوگیری می‌کنید.

مدفوع تکه تکه و باریک در یک نگاه

شکل ظاهری مدفوع اطلاعاتی از میزان سلامتی شما در اختیارتان می‌گذارد. بنابراین بد نیست هر از گاهی قبل از کشیدن سیفون به شکل ظاهری مدفوع خود توجه کنید. مدفوع باریک که به صورت تکه‌تکه خارج می‌شود در صورت ادامه‌دار بودن بیش از یک تا ۲ هفته نیاز به درمان پزشکی دارد. 

برای دریافت نوبت حضوری از متخصص گوارش یا دریافت نوبت مشاوره تلفنی، متنی یا تصویری می‌توانید از سایت التیاما استفاده کنید. شما تاکنون هنگام دفع با مدفوع تکه‌تکه و باریک مواجه شده‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

منبع: webmd | verywellhealth | mayoclinic