همه‌ چیز درباره حمله پانیک: از علت تا پیشگیری + روش‌های تشخیص این حمله

حمله وحشت یا حمله پانیک (Panic attack) یک ترس ناگهانی و شدید است که بدون وجود خطر واقعی رخ می‌دهد و علائم جسمی و روانی ایجاد می‌کند. در صورت وقوع حمله وحشت ممکن است فکر کنید دچار حمله قلبی شده‌اید یا حتی در حال مرگ هستید.

هر فردی ممکن است در عمر خود یک بار حمله وحشت را تجربه کند. اما حمله‌های مکرر و مداوم احتمالا نشانه اختلال پانیک هستند که نیاز به درمان دارد. در این مقاله از مجله التیاما به این سوال که حمله پانیک چیست و چه علائمی دارد، پاسخ می‌دهیم. همچنین درباره این موضوع که چه قرصی برای حمله پانیک خوبه صحبت می‌کنیم. با ما همراه باشید.

انواع حمله پانیک در نوجوانان، کودکان و بزرگسالان

به طور کلی، ۲ نوع حمله وحشت وجود دارد که عبارت‌اند از:

• حملات مورد انتظار: حملاتی هستند که توسط محرک‌های آشنا ایجاد می‌شوند. برای مثال، فردی که از فضاهای بسته می‌ترسد ممکن است این انتظار را داشته باشد که در آسانسور دچار حمله وحشت شود.
• حملات غیر منتظره: این حملات به طور ناگهانی و بدون هیچ دلیل یا نشانه آشکاری رخ می‌دهند. به عبارت دیگر، با نشانه‌های درونی مثل افکار ترسناک، اضطراب شدید و… همراه نیستند.

حمله پانیک قبل از خواب (در بیداری) یا در زمان خواب رخ می‌دهد. وقوع حمله پانیک در خواب باعث می‌شود بیدار شوید و واکنش‌های فیزیکی مثل ضربان قلب سریع، عرق کردن و نفس نفس زدن را تجربه کنید. کسانی که در طول روز دچار حمله وحشت می‌شوند، بیشتر از دیگران احتمال دارد که در شب هم این مشکل را تجربه کنند.

علائم حمله پانیک در کودکان و بزرگسالان؛ حمله پانیک چجوریه؟

در کودکان و بزرگسالان حمله پانیک قلب را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث تپش قلب می‌شود. از سایر علائم پانیک می‌توان به تنفس سریع، تعریق شدید، لرزش، حالت تهوع، سرگیجه، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن و احساس گرما اشاره کرد.

علاوه بر ترس شدید ممکن است احساس قطع ارتباط با افراد، از دست دادن کنترل و تمایل شدید برای فرار از اوضاع هم در فرد وجود داشته باشد. این علائم که اغلب شبیه به علائم حمله قلبی یا اختلال تنفسی هستند ممکن است با ترس از مرگ همراه باشند.

حمله وحشت حدود پنج تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد، اما در عرض ۱۰ دقیقه به اوج خود می‌رسد. این عارضه می‌تواند چند بار در طی چند ساعت و برای بعضی از افراد هر روز یا یک بار در هفته اتفاق بیفتد. کسانی که به صورت مکرر حمله وحشت را تجربه می‌کنند اغلب می‌توانند موقعیت‌هایی که باعث بروز حمله در آن‌ها می‌شوند را تشخیص دهند و راه‌های مقابله با آن‌ها را یاد بگیرند.

بیشتر بدانید: اختلال هیپومانیا و هر آنچه که باید درباره علائم، تشخیص و درمان آن بدانید

حمله پانیک باعث چه میشود؟

درمان نکردن حمله وحشت می‌تواند تمام بخش‌های زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. ممکن است آن‌قدر از داشتن حملات وحشت بترسید که در حالت ترس دائمی زندگی کنید و کیفیت زندگی‌تان پایین بیاید. عوارض مرتبط با وحشت‌زدگی عبارت‌اند از:

• ایجاد فوبیاهای خاص (برای مثال، ترس از رانندگی)
• مشکل در مدرسه یا محل کار
• دوری کردن از موقعیت‌های اجتماعی
• افسردگی، اختلال اضطراب و سایر اختلالات روانپزشکی
• فکر کردن به خودکشی
• سوء مصرف الکل و مواد مخدر
• مشکلات مالی

کسانی که به طور مکرر دچار حمله وحشت می‌شوند ممکن است تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنند. به عنوان مثال، ممکن است از موقعیت‌هایی که باعث بروز علائم وحشت‌زدگی می‌شوند، اجتناب کنند. متاسفانه، حمله وحشت می‌تواند این افراد را به سمت مشکلات خاصی مانند آگورافوبیا (ترس از حضور در اجتماع) سوق دهد و باعث منزوی شدن آن‌ها شود.

زمان مراجعه به متخصص سلامت روان

اگر علائم حمله وحشت را دارید، در اسرع وقت به دنبال کمک پزشکی باشید. حملات وحشت خطرناک نیستند، اما کنترل آن‌ها به تنهایی دشوار است و ممکن است بدون درمان بدتر شوند. از سوی دیگر، علائم وحشت‌زدگی ممکن است شبیه علائم سایر بیماری‌های جدی (از جمله حمله قلبی) باشد. بنابراین اگر در مورد علت علائم خود مطمئن نیستید، مهم است که توسط پزشک ارزیابی شوید.

علت حمله پانیک چیست؟

اکنون که با علائم وحشت‌زدگی آشنا شدید، باید درباره این موضوع که حمله پانیک از چیست اطلاعات کسب کنید. علت حمله وحشت ناشناخته است. اما تئوری‌های مختلفی در مورد دلایل بروز آن وجود دارد. عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز یا داشتن یک زمینه ژنتیکی از جمله دلایل بروز حمله وحشت هستند.

حملات وحشت می‌توانند در اثر شرایط و موقعیت‌های مختلف از جمله اختلالات خلقی مانند اضطراب یا افسردگی ایجاد شوند. استرس شدید طولانی‌مدت، ابتلا به بیماری‌های جسمی مانند بیماری قلبی یا تنفسی، استفاده بیش از حد از الکل، نیکوتین یا کافئین و عوارض جانبی بعضی از داروها هم ممکن است در بروز آن‌ها نقش داشته باشد.

عوامل خطر حمله وحشت

علائم حمله وحشت اغلب در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و بیشتر زنان را درگیر می‌کند. عواملی که می‌توانند خطر بروز این عارضه را افزایش دهند شامل موارد زیر هستند:

• سابقه خانوادگی حمله وحشت
• تجربه یک رویداد استرس‌زای مهم در گذشته مانند مرگ یکی از عزیزان یا تجاوز
• ایجاد تغییرات بزرگ در زندگی مانند طلاق یا به دنیا آمدن فرزند

نوجوانان و بزرگسالان جوانی که حملات وحشت را تجربه می‌کنند اغلب دارای مشکلات سلامت روان دیگری هم هستند. این افراد ممکن است در معرض خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها مانند اختلال وسواس، اضطراب، اختلالات خلقی، اختلالات پرخوری یا سوء مصرف مواد مخدر قرار داشته باشند. بنابراین لازم است در اسرع وقت به متخصص روانپزشک مراجعه کنند.

تشخیص حمله پانیک

پزشک از روش‌های زیر برای تشخیص حمله وحشت یا سایر بیماری‌هایی که علائم مشابه دارند استفاده می‌کند:

• معاینه بدنی
• آزمایش خون برای بررسی غده تیروئید
• تست‌های مربوط به بیماری قلبی مانند الکتروکاردیوگرام (نوار قلب)
• ارزیابی روانشناختی (صحبت در مورد علائم، ترس‌ها یا نگرانی‌های شما، موقعیت‌های استرس‌زایی که تجربه کرده‌اید، مشکلاتی که در روابط خود دارید و…)

درمان حمله پانیک؛ برای حمله پانیک چی خوبه؟

درمان مناسب به کاهش شدت و دفعات حمله وحشت کمک می‌کند و عملکرد شما را در زندگی روزمره بهبود می‌بخشد. روش مقابله با حمله پانیک شامل روان‌درمانی و دارو‌درمانی است. از این‌رو توصیه می‌شود به طور هم‌زمان از همکاری یک روانپزشک و یک روانشناس بهره ببرید.

۱. روان‌درمانی

درمان شناختی-رفتاری می‌تواند به تغییر نحوه تفکر و واکنش شما به موقعیت‌هایی که باعث ایجاد ترس می‌شوند، کمک کند. تمرینات آرامش‌بخش و ذهن‌آگاهی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یوگا، ماساژ و آرام‌سازی پیش‌رونده عضلات هم می‌توانند به کاهش اضطراب و استرس کمک کنند.

۲. دارودرمانی

وقتی از بهترین داروی حمله پانیک صحبت به میان می‌آید، می‌توان به داروهای ضد افسردگی مثل مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (پاروکستین و سرترالین) اشاره کرد. در بعضی موارد هم از بنزودیازپین‌ها (آلپرازولام و کلونازپام) هم به عنوان بهترین قرص حمله پانیک استفاده می‌شود.

روانشناسان نمی‌توانند برای شما دارو تجویز کنند. بنابراین باید با هماهنگی روانشناس خود به یک روانپزشک مراجعه کنید. فواید تجویز دارو برای اختلال وحشت عبارت‌اند از:

• تسکین علائم این اختلال و کاهش دفعات و شدت بروز علائم
• کمک به اثربخشی بهتر روان‌درمانی
• مدیریت اختلال وحشت در طولانی‌مدت
• کاهش رفتارهای اجتنابی و بهبود کیفیت زندگی

بیشتر بدانید: سطح بندی انواع اختلالات روانی و موضوعات اساسی درباره آن

راه‌های پیشگیری از حملات پانیک

هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از حمله پانیک وجود ندارد. با این حال، توصیه‌های زیر ممکن است کمک‌کننده باشند:

• اگر از حمله وحشت رنج می‌برید، در اسرع وقت برای درمان آن اقدام کنید. این کار از بدتر شدن علائم شما جلوگیری می‌کند.
• برای کمک به جلوگیری از عود حمله وحشت یا بدتر شدن علائم آن، برنامه درمانی تجویزشده توسط متخصص سلامت روان را به دقت دنبال کنید.
• فعالیت بدنی منظم داشته باشید. ورزش روی خلق و خو تاثیر مثبت دارد و از شما در برابر اضطراب محافظت می‌کند. با این حال، بهتر است قبل از شروع آن با پزشک خود مشورت کنید. همچنین از ورزش بیش از حد بپرهیزید. چون ممکن است به دلیل افزایش ضربان قلب چیزی شبیه حمله وحشت را تجربه کنید.
• رژیم غذایی مناسب داشته باشید و مطمئن شوید که تمام ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز خود را دریافت می‌کنید. خواب هم بسیار مهم است. چرا که کمبود خواب می‌تواند به مشکلات زیادی مثل سردرد و عدم تمرکز منجر شود و احتمال حمله وحشت را افزایش دهد.
• حساسیت‌زدایی را امتحان کنید. این کار که به معنی عادت کردن به محرک‌ها است باید در حضور یک درمانگر انجام شود. برای مثال، اگر متوجه شدید که سرگیجه می‌تواند حملات شما را تحریک کند، می‌توانید با چرخیدن روی صندلی یا دور یک محیط دایره‌ای شکل به آن عادت کنید.
• به خودتان فرصت دهید. پذیرش حملات وحشت یکی از سخت‌ترین کارهایی است که می‌توانید انجام دهید. به عنوان مثال، اگر متوجه شدید وقتی به مرکز خرید می‌روید دچار حمله می‌شوید، از این موقعیت اجتناب نکنید و در مواقع ضروری به مرکز خرید بروید. به عبارت دیگر، با این ایده که حمله وحشت ممکن است اتفاق بیفتد کنار بیایید و به فعالیت‌های خود ادامه دهید.

کلام پایانی

درمان حمله پانیک به کاهش شدت و دفعات بروز علائم کمک می‌کند و عملکرد شما را در زندگی روزمره بهبود می‌بخشد. بسته به وضعیت سلامتی و ترجیحات شخصی شما ممکن است از روان‌درمانی، دارودرمانی یا هر ۲ روش برای کنترل علائم استفاده شود.

اگر به مشورت با متخصص سلامت روان نیاز دارید، می‌توانید به وب‌سایت التیاما سر بزنید و با بهترین پزشکان متخصص از جمله روانشناس آنلاین مشورت کنید. همچنین، التیاما این امکان را برای شما فراهم کرده تا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری روانشناس از روانشناس مورد نظر خود نوبت بگیرید. همچنین می‌توانید با روانپزشک آنلاین مشاوره داشته باشید و یا از طریق سیستم نوبت‌دهی اینترنتی جهت مراجعه حضوری روانپزشک از روانپزشک مورد نظر خود نوبت بگیرید.

سوالات متداول

 منابع: .verywellmind, psychologytoday