«ادم پریاوربیتال» اصطلاحی است که برای توصیف «ورم چشم» یا «پف چشم» بهکار میرود. ورم چشم به تورم ناحیه اطراف چشم اشاره دارد که به آن «کُره چشم» یا «حدقه چشم» هم میگویند. وقتی به دلایل مختلف اطراف چشم ملتهب میشود، مایعات در آن ناحیه تجمع پیدا میکنند و چشم ظاهر پف کرده پیدا میکند.
این مشکل ممکن است در یک یا هر دو چشم رخ دهد. در بعضی از افراد ورم چشم مزمن است و به آرامی ایجاد میشود، اما در بعضی دیگر حاد بوده و به سرعت اتفاق میافتد. درمان پف چشم به علت آن بستگی دارد. در مقاله امروز مجله التیاما به بررسی دلایل بروز این مشکل و راههای درمان آن میپردازیم. با ما همراه باشید.
بیشتر بدانید: بهترین عینک برای کار با کامپیوتر کدام است؟ آیا خرید عینک مخصوص کامپیوتر ضروری است؟
فهرست محتوا
- علائم همراه با پف چشم
- شوک آنافیلاکسی
- عفونت حاد
- زمان مراجعه به پزشک
- علت ورم چشم
- تشخیص علت ورم کردن چشم
- نحوه درمان پف چشم
- درمانهای خانگی ورم چشم
- سوالات متداول
- کلام پایانی
علائم همراه با پف چشم
وقتی چشمها متورم میشوند، ممکن است علاوه بر پف چشم علائم زیر را هم تجربه کنید:
- التهاب خفیف تا شدید ناحیه اطراف چشم
- دوبینی یا تاری دید در اثر پفآلود بودن چشم
- تورم و قرمزی ناحیه اطراف چشم ملتهب به نظر رسیدن سفیدی چشم
- تولید بیش از حد اشک
- کبود به نظر رسیدن چشم
- حساس بودن به نور
- درد اطراف چشم یا درد هنگام حرکت دادن چشم
- خارش دور چشم
بیشتر بدانید: عوارض لوازم آرایشی برای چشم و پوست
شوک آنافیلاکسی
ورم چشمی که با تورم سایر نواحی صورت یا مشکل در تنفس همراه است، ممکن است در اثر شوک آنافیلاکسی یا آنافیلاکتیک ایجاد شده باشد. شوک آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک شدید است که به درمان اورژانسی نیاز دارد.
بیشتر بخوانید: علت عفونت چشم
عفونت حاد
گاهی اوقات، ورم چشم در اثر عفونت حاد ایجاد میشود. در این صورت، بیمار علائم دیگری هم دارد که عبارتند از:
- تب
- حالت تهوع
- استفراغ
- حساس بودن غدد لنفاوی به لمس
در صورت داشتن چنین حالت هایی هر چه زود تر به یک متخصص چشم مراجعه کنید.
زمان مراجعه به پزشک
ورم چشم مشکل آزاردهندهای است که غالبا در عرض یک روز خودبهخود برطرف میشود. اما اگر تورم برای مدت زمان بیشتری طول بکشد، درمان آن مهم است. چون بعضی از مشکلات میتوانند به سرعت به چشم آسیب بزنند. بنابراین، اگر تورم بیش از ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول کشید، حتما به چشم پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بدانید: عدسی بلوکات و بلوکنترل چه تفاوتی با هم دارند؟

علت ورم چشم
دلایل ورم چشم به سه دسته پزشکی، طبیعی (افزایش سن و گریه کردن) و مرتبط با سبک زندگی (خواب نامنظم، رژیم غذایی پرنمک، مصرف زیاد الکل و سیگار کشیدن) تقسیمبندی میشوند. شایعترین دلایل بروز این مشکل را میتوانید در جدول زیر مشاهده کنید:
مونونوکلئوزیس | یک بیماری ویروسی است که میتواند در مراحل اولیه عفونت باعث ورم چشم شود. |
آلرژی | واکنشهای آلرژیک باعث التهاب مویرگهای اطراف چشم میشوند. |
اختلالات پوستی | اختلالات پوستی که باعث التهاب پوست میشوند در متورم شدن اطراف چشم نقش دارند. |
اختلالات تیروئید | کم کاری تیروئید و پرکاری تیروئید هر دو میتوانند باعث احتباس مایعات در قسمتهای مختلف بدن از جمله اطراف چشم شوند. |
سلولیت پریاوربیتال یا اطراف چشم | سلولیت پریاوربیتال یک بیماری پوستی است که در اثر عفونت و التهاب پلک و پوست دور چشم ایجاد میشود و میتواند به ورم چشم منجر شود. اگر علائم بیش از ۲ تا سه روز طول بکشد ممکن است به درمان اورژانسی نیاز باشد. |
بیماری شاگاس | این عفونت توسط یک حشره گرمسیری به نام حشره بوسهزن ایجاد میشود و میتواند باعث تورم در یک طرف بدن شود. تورم معمولا دردناک نیست. |
سندرم نفروتیک | این بیماری به دلیل اختلال عملکرد کلیهها باعث تجمع مایعات در بدن میشود. |
تریشینوز | این بیماری از یک نوع کرم گرد ناشی میشود که در بعضی از انواع گوشت خوک خام یا نیمپز وجود دارد و میتواند باعث التهاب چشم شود. |
اختلال عملکرد غدد اشکی | انسداد یا اختلال عملکرد غدد اشکی باعث التهاب ناحیه اطراف چشم میشود. |
انسداد ورید اجوف فوقانی | انسداد بخشی از قلب که به آن ورید اجوف فوقانی میگویند، باعث میشود خون در قسمتهایی از بدن که بالاتر از سطح قلب هستند تجمع پیدا کند. این امر به ورم چشم منجر میشود. |
کنژنکتیویت یا التهاب ملتحمه | این بیماری ویروسی که به آن «چشم صورتی» هم میگویند، باعث التهاب و قرمزی چشم میشود. |
ضربه به چشم | هر گونه آسیب در نزدیکی حدقه چشم میتواند باعث التهاب و قرمزی چشم و در نتیجه پف چشم شود. |
افزایش سن | با بالا رفتن سن، بدن در طول روز آب بیشتری از دست میدهد. در نتیجه، تلاش بدن برای حفظ مایعات باعث ورم کردن دور چشم میشود. |
گریه کردن | وقتی فردی گریه میکند، اشک او ممکن است اطراف چشم را تحریک کند که این میتواند به طور موقت به چشمها ظاهر پفآلود بدهد. |
خواب نامنظم | هم کمبود خواب و هم خواب زیاد باعث تجمع مایعات در بدن میشود. |
رژیم غذایی پرنمک | پیروی از رژیم غذایی سرشار از نمک باعث احتباس مایعات در بدن میشود. |
مصرف زیاد الکل | الکل باعث کم آبی بدن میشود. در نتیجه وقتی فردی به طور مکرر الکل مینوشد، مایعات در بدن او تجمع پیدا میکنند. |
سیگار کشیدن | سیگار به دلیل برهم زدن تعادل هورمونی باعث احتباس مایعات میشود. |
تشخیص علت ورم کردن چشم
اگر فکر میکنید اطراف چشمتان ورم کرده است، با پزشک صحبت کنید تا علت زمینهای بروز آن مشخص شود. ابتدا پزشک اطراف چشم را معاینه میکند و سپس برای تعیین علت، سوالاتی درباره وضعیت سلامتی و سبک زندگی شما میپرسد.
بیشتر بدانید: گل مژه چیست و چگونه درمان میشود؟

بسته به شرایط، ممکن است برای تشخیص پف چشم و علت بروز آن از روشهای زیر استفاده شود:
- آزمایش خون برای تشخیص عفونت و اختلالات تیروئید
- تستهای آلرژی
- نمونهبرداری از پوست
- تستهای تصویربرداری مانند سیتی اسکن و MRI
بیشتر بدانید: درمان خشکی چشم چگونه انجام میشود؟
نحوه درمان پف چشم
با توجه به علت زمینهای، از انواع قرص و پماد برای ورم چشم استفاده میشود. داروهایی که معمولا توسط پزشک برای درمان ورم زیر چشم و اطراف چشم تجویز میشوند عبارتند از:
- کورتیکواستروئیدها: این نوع دارو را میتوان به صورت موضعی روی پوست مالید یا به صورت قرص مصرف کرد. کورتیکواستروئیدها به کاهش التهاب در سراسر بدن، از جمله ناحیه اطراف چشم، کمک میکنند.
- داروهای ضدالتهاب: داروهایی مانند ایبوپروفن به صورت خوراکی یا موضعی مورد استفاده قرار میگیرند. این داروها میتوانند التهاب و درد را در سراسر بدن کاهش دهند.
- آنتیهیستامینها: اگر ورم چشم از واکنش آلرژیک ناشی شده باشد، این داروها باعث برطرف شدن آن میشوند.
- آدرنالین یا اپینفرین: این درمان اورژانسی به کاهش تورم شدید ناشی از شوک آنافیلاکسی کمک میکند.
- آنتیبیوتیکها: اگر تورم اطراف چشم در اثر عفونت ایجاد شده باشد، برای رفع آن به آنتیبیوتیک نیاز دارید.
بیشتر بدانید: برای آبریزش چشم چی خوبه؟
درمانهای خانگی ورم چشم
در بعضی موارد، درمان خانگی ورم پلک بالای چشم و سایر نواحی اطراف چشم را برطرف میکند. علت ورم چشم هر چه که باشد، راهکارهای زیر به کاهش تورم کمک میکنند:
- کاهش مصرف نمک: رژیم غذایی پرنمک میتواند باعث احتباس مایعات در بدن شود. در عوض، رژیم غذایی کم نمک به کاهش احتباس مایعات در بدن، از جمله در اطراف چشم، کمک میکند.
- نوشیدن مقدار زیادی آب: هیدراته ماندن بدن به کاهش احتباس مایعات در بدن و جلوگیری از ورم چشم کمک میکند.
- استفاده از کمپرس سرد: خنک کردن نواحی آسیب دیده با کمپرس سرد باعث کاهش التهاب میشود.
بیشتر بدانید: فوتوفوبیا و هر آنچه که در این خصوص باید بدانید

بیشتر بدانید: آیا ورم ملتحمه چشم آلرژیک است؟
سوالات متداول
در موارد نادر، سرطان باعث تورم نواحی داخل یا اطراف چشم میشود. از سایر علائم سرطان چشم یا لنفوم چشم میتوان به تاری دید و از دست دادن بینایی اشاره کرد.
اگر ورم چشم از آلرژی ناشی شده باشد، میتوانید از قطره چشمی حاوی آنتیهیستامین استفاده کنید. قبل از مصرف این قطره حتما با پزشک مشورت کنید.
اگر سن شما زیر ۴۰ سال است، هر چهار یا پنج سال یکبار به چشم پزشک مراجعه کنید. اگر ۴۰ تا ۵۰ ساله هستید، هر ۲ یا سه سال یکبار و در صورتی که سنتان بالاتر از ۵۰ سال است، سالی یکبار نزد چشم پزشک بروید.
کلام پایانی
ورم چشم مشکل آزاردهندهای است که توانایی شما را برای انجام کارهای روزمره کاهش میدهد. در بسیاری از موارد، درمانهای خانگی و داروهای بدون نسخه به کاهش پف اطراف چشم کمک میکنند. اما گاهی اوقات، این مشکل از یک علت زمینهای جدی ناشی میشود که به درمان پزشکی نیاز دارد.
اگر درمانهای خانگی موثر نبودند یا علاوه بر پف چشم علائم دیگری مثل تنگی نفس را تجربه کردید، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. در صورتی که برای رفع ورم چشم به مشاوره نیاز دارید، میتوانید از طریق سایت التیاما از طریق مشاوره با متخصص چشم به صورت تصویری، صوتی یا متنی مشورت کنید.
منابع: healthline, medicalnewstoday, health.clevelandclinic
دکتر عبدالصمد مهدی زاده |
دکتر سید محمدرضا حسینی فیروزآبادی |
دکتر مهدی خاتمی