ویروس hpv یکی از شایعترین ویروسهای بیماری مقاربتی است که اغلب از طریق رابطه جنسی محافظتنشده (بدون کاندوم) انتقال پیدا میکند. این ویروس معمولا به صورت زگیلهای تناسلی در مردان و زنان قابل مشاهده و بررسی است. در حالی که بیشتر افراد مبتلا به این ویروس هیچگونه علائمی ندارند و بدنشان به طور طبیعی آن را از بین میبرد، برخی از انواع اچ پی وی میتوانند مشکلات جدی مانند زگیلهای تناسلی، تغییرات پیشسرطانی و انواع مختلف سرطان را در زنان و مردان ایجاد کنند. به همین دلیل آگاهی از روشهای پیشگیری مانند واکسیناسیون و غربالگریهای منظم نقش موثری در کاهش شیوع ویروس hpv دارند و از عوارض بلندمدت پیشگیری میکنند.
در این مقاله از مجله التیاما همراه ما باشید تا بررسی کنیم ویروس hpv چیست و چگونه منتقل میشود.
فهرست محتوا
- ویروس hpv چیست؟
- علائم ویروس hpv
- علائم hpv در زنان چیست؟
- علائم hpv در مردان چیست؟
- ویروس hpv چگونه منتقل میشود؟
- ریسک فاکتورهای ابتلا به ویروس hpv
- ویروس hpv چقدر زنده میماند؟
- ویروس hpv با بدن چه می کند؟
- ارتباط ویروس hpv و بارداری
- روش تشخیص ویروس اچ پی وی
- درمان hpv
- دارو درمانی
- کرایوتراپی
- جراحی
- لیزر درمانی
- درمان خانگی
- چگونه از ابتلا به ویروس hpv پیشگیری کنیم؟
- راهنمای مراجعه به پزشک
- سوالات متداول
ویروس hpv چیست؟
ویروس اچ پی وی (Human Papillomavirus) که به آن ویروس پاپیلومای انسانی هم میگویند، عامل بیماری hpv، شایعترین عفونت مقاربتی است. بیش از ۱۰۰ نوع hpv وجود دارد که برخی از آنها علت زگیل تناسلی بدون رابطه هستند و ممکن است خودبهخود درمان شوند، اما بعضی دیگر میتوانند در سلولهای مخاطی و نیمهمخاطی بدن مانند چشم، دهان، دستها، پاها، صورت و… زگیل ایجاد کنند.
از طرفی، حدود ۴۰ سویه دیگر hpv میتوانند بر اندام تناسلی از جمله فرج، واژن، دهانه رحم، آلت تناسلی، کیسه بیضه، راست روده و مقعد تاثیر بگذارند. اگر اچپیوی دستگاه تناسلی را تحت تاثیر قرار دهد ناشی از یک عفونت مقاربتی است و اغلب به شکل زگیل تناسلی کمخطر ایجاد میشود.
این ویروس به ۲ دسته کمخطر و پرخطر تقسیم میشود:
- ویروس پاپیلومای انسانی کمخطر: این نوع اچپیوی معمولا بیماری جدیای ایجاد نمیکند و به صورت زگیلهایی در ناحیه تناسلی، گلو، دهان و مقعد ظاهر میشود.
- ویروس پاپیلومای انسانی پرخطر: این نوع اچپیوی عامل اصلی پیشسرطان و ضایعات سرطانی است. اگر کنجکاو شدهاید بدانید کدام نوع زگیل تناسلی خطرناک است باید بگوییم، نوع ۱۶ و ۱۸ این ویروس بسیار پرخطر هستند و باعث بروز سرطان در ناحیه تناسلی میشوند.
علائم ویروس hpv
اگر برای شما هم سوال پیش آمده از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم، میتوان شایعترین نشانه ویروس عامل ایجادکننده آن را شامل زگیلهایی در ناحیه تناسلی دانست. زگیلها اغلب مانند تودههای گلکلم شکل روی پوست ایجاد میشوند و ممکن است بروز آنها هفتهها یا ماهها پس از ابتلای فرد به ویروس hpv رخ دهد.
این زگیلها میتوانند ظاهری صاف، برجسته، کوچک یا بزرگ داشته باشند و به صورت تکی یا خوشهای رشد کنند. نشانههای زگیل تناسلی زنان و مردان فرق چندانی ندارد. اگر تاکنون عکس زگیل تناسلی در مردان را دیده باشید، میدانید که تنها تفاوت hpv خانمها و آقایان در ناحیه بروز علائم است. از دیگر علائم hpv میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برخی از انواع ویروس اچ پی وی میتوانند باعث بروز زگیلهای کوچک و گوشتی در ناحیه تناسلی، مقعد یا ناحیه کشاله ران شوند. این زگیلها ممکن است درد نداشته باشند و فقط خارش یا احساس ناراحتی ایجاد کنند.
- زگیلهای معمولی شامل برجستگیهای خشن روی پوست به شکل گرد یا بیضی هستند که در هر ناحیه از بدن مانند دستها و پاها ظاهر میشوند.
- برخی از انواع این ویروس موجب بروز تغییرات غیر طبیعی در دهانه رحم میشوند.
- تعدادی از ویروسها میتوانند باعث بروز زگیلهای کوچک روی زبان شوند که اغلب بدون درد و همراه با خارش هستند و ریسک ابتلا به سرطان دهانی را افزایش میدهند.
- بعضی از ویروسها برجستگیهای کوچک تا تودههای بزرگی در مقعد، گلو و دهان ایجاد میکنند و خطر ابتلا به سرطانهای سر، گردن، حلق، لوزه و ناحیه تناسلی را افزایش میدهند.
- ویروسهای عامل زگیل تناسلی معمولا موجب تغییر رنگ و ظاهر پوست در ناحیه تناسلی میشوند.
بیشتر بدانید: درمان سریع زگیل تناسلی در خانه
علائم hpv در زنان چیست؟
ویروس hpv میتواند به شکل برجستگیهای ریز و بسیار کوچک در دهانه واژن، فرج، مقعد، دهانه رحم، دهان، گلو و مجاری ادراری زنان بروز پیدا کند. اگر این سوال ذهن شما را درگیر کرده که از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم یا جوش، باید بگوییم مهمترین نشانه ابتلا به بیماری اچپیوی در زنان، خونریزی هنگام رابطه جنسی و ترشحات غیر عادی از واژن است. البته این علائم معمولا در مراحل پیشرفته بیماری بروز پیدا میکنند. از آن جایی که ویروس اچ پی وی پرخطر اصلیترین عامل ابتلای زنان به سرطان دهانه رحم شناخته میشود و معمولا هیچ علامتی ندارد، بهتر است خانمها در فواصل زمانی منظم، تست پاپ اسمیر شناسایی انجام دهند.
علائم hpv در مردان چیست؟

ویروس اچ پی وی در مردان معمولا بدون هیچ علامتی بروز پیدا میکند. آنها اغلب متوجه بیماری خود نمیشوند و عفونت ویروسی پس از گذشت مدت کوتاهی از بین میرود. در صورتی که ویروس اچ پی وی از نوع شدید باشد، زگیلهای برجسته یا صاف روی آلت تناسلی، کیسه بیضه، دهان، گلو یا کشاله ران ایجاد میشوند. این زگیلها که اغلب درد ندارند و با کمی خارش، سوزش یا ناراحتی همراه هستند، میتوانند به صورت تکی یا خوشهای ظاهر شوند.
شما میتوانید با مشاهده هر نوع توده، ورم، برجستگی و تغییرات پوستی روی ناحیه تناسلی برای دریافت مشاوره آنلاین با متخصصین التیاما در ارتباط باشید. همچنین در صورت تمایل برای مراجعه حضوری میتوانید نزد دکتر زنان و یا دکتر اورولوژی التیاما نوبت بگیرید.
ویروس hpv چگونه منتقل میشود؟
اگر این سوال برای شما پیش آمده که چگونه به ویروس اچ پی وی مبتلا می شویم، در جواب باید بگوییم اصلیترین راه انتقال آن، رابطه جنسی محافظتنشده (بدون کاندوم) است.
دیگر راههای انتقال این ویروس عبارتاند از:
- شرکای جنسی متعدد
- زگیل دهانی ناشی از رابطه جنسی دهانی
- استفاده سرنگ مشترک در بین معتادان
- انتقال بیماری از مادر به نوزاد هنگام زایمان یا شیردهی
- استفاده از تیغهای آلوده
- استفاده از دستگاههای در ارتباط با پوست انسان مانند دستگاه لیزر
- انتقال زگیل تناسلی از استخر (به ندرت رخ میدهد و برخی متخصصان به طور کلی با این روش انتقال زگیل تناسلی مخالف هستند.)
ریسک فاکتورهای ابتلا به ویروس hpv
موارد زیر بدن را مستعد ابتلا به ویروس اچ پی وی میکنند:
- ضعف سیستم ایمنی
- ابتلا به ویروس HIV
- عدم آگاهی کافی از بهداشت جنسی
- فعالیت جنسی از سنین بسیار کم
- سیگار کشیدن
- ابتلا به بیماری مقاربتی مانند سوزاک
- تماس مستقیم با زگیل تناسلی
ویروس hpv چقدر زنده میماند؟
این سوال که تبخال تناسلی خطرناک است یا زگیل تناسلی از سمت افراد زیادی پرسیده میشود. هر کدام از این بیماریهای عفونی میتوانند عوارض جدی ایجاد کنند، اما ویروس HPV سالها بدون هیچ علامتی در بدن به صورت خاموش زنده میماند. در این مدت، بدن با ویروس اچ پی وی مبارزه میکند و در صورت شکست آن، دیگر قابل سرایت نیست. اما در موارد حاد، hpv سالها در سلولهای بدن رشد میکند و تکثیر میشود.
افراد زیادی نگران طول عمر ویروس hpv خارج از محیط بدن هستند. این ویروس برای زنده ماندن به محیط مناسبی نیاز دارد که بدن انسان شرایط مورد نیاز را فراهم میکند، اما محیط بیرون از بدن برای اچ پی وی ایدهآل نیست و حدود یک تا هفت روز میتواند زنده باقی بماند. بنابراین میتوان گفت شرایط زیر در اغلب موارد موجب انتقال ویروس hpv نمیشوند:
- بغل کردن
- دست دادن
- استخر
- استفاده از توالت فرنگی مشترک

شما میتوانید برای جلوگیری از ابتلا به ویروس اچ پی وی، واکسن گارداسیل بزنید و برای همیشه از خطر ابتلا به آن در امان بمانید. اما واکسن گارداسیل چیست؟ گارداسیل یکی از انواع واکسن HPV است که ایمنی بالایی در برابر این ویروس ایجاد میکند.
ویروس hpv با بدن چه می کند؟
این ویروس باعث بروز عفونتهای طولانیمدت در بدن میشود که خود عامل مهمی در ایجاد انواع مختلف سرطان بهشمار میآیند. در واقع، ویروس اچ پی وی با آلوده کردن سلولهای بدن، آنها را مستعد ابتلا به سرطان میکند. سرطانهای ناشی از این ویروس اغلب در ناحیه دهانه رحم، قسمتی از گلو در پشت دهان (اوروفارنکس)، مقعد و ناحیه تناسلی ایجاد میشوند. همچنین ویروس hpv در دهان میتواند عامل بروز زگیل دهانی باشد. این بیماری معمولا پس از آلوده کردن دهان، حلق و گلو به ویروس اچ پی وی پس از گذشت حدود ۱۰ سال به سرطان تبدیل میشود.
ارتباط ویروس hpv و بارداری
برخی تحقیقات نشان میدهند بیش از ۴۰ درصد از زنان با وجود ویروس پاپیلومای انسانی باردار میشوند. این وضعیت میتواند باعث ایجاد عارضهای مانند پارگی کیسه آب و تولد نوزاد قبل از زمان مقرر شود. از طرفی ارتباط بروز عوارضی مانند مشکلات باروری و سقط جنین با ویروس اچ پی وی همچنان در حال تحقیق است.
با این حال زگیلهای تناسلی که اصلیترین نشانه این ویروس محسوب میشوند، برای بارداری مشکلی ایجاد نمیکنند، اما بهتر است قبل اقدام برای باردار شدن حتما توسط بهترین دکتر برای زگیل تناسلی زنان معاینه شوید.
روش تشخیص ویروس اچ پی وی
تشخیص زگیل تناسلی در خانه دشوار است و باید علائم ظاهری حتما توسط متخصص بررسی شوند. در اکثر مواقع دکتر زنان یا اورولوژیست میتوانند با معاینه فیزیکی و مشاهده زگیلهای تناسلی، وجود ویروس hpv را تشخیص دهند. در صورتی که زگیلها با چشم قابل مشاهده نباشند، برای تشخیص نهایی آزمایشات زیر انجام میشوند:
تست تشخیص hpv | توضیحات |
آزمایش اسید استیک | محلول سرکه را روی نواحی مشکوک به ویروس hpv میریزند تا زگیل تناسلی سفید شود. |
تست پاپ اسمیر | برای تشخیص نهایی این ویروس در زنان به نمونه سلول دهانه رحم یا واژن نیاز است. |
کولپوسکوپی | این آزمایش در صورت نتیجه مثبت تست اولیه hpv یا غیر طبیعی بودن سلولها در تست پاپ اسمیر برای بررسی بیشتر انجام میشود. |
تست دهانی | برای نمونهبرداری از زگیلهای ناحیه گلو و دهان انجام میشود. |
درمان hpv
در جواب افرادی که میپرسند، روش درمان بیماری اچ پی وی چیست باید بگوییم راهکارهای درمانی اغلب برای برطرف کردن نشانه اصلی ویروس hpv، یعنی زگیلهای تناسلی مورد استفاده قرار میگیرند. بهترین راهکارهای درمانی شامل موارد زیر هستند:
دارو درمانی
اگر شما هم کنجکاوید بدانید بهترین دارو برای درمان بیماری hpv چیست، باید بگوییم در حال حاضر هیچ دارویی برای درمان قطعی این بیماری وجود ندارد. متخصصان معمولا به کمک داروهای ضد ویروسی مانند سالیسیلیک اسید، تری کلرواستیک اسید و محلول پودوفیلوکس که به صورت موضعی روی زگیلهای تناسلی اعمال میشوند، بیماری را کنترل میکنند. همچنین، ایمیکویمود را میتوان بهترین پماد زگیل تناسلی با اثربخشی بسیار بالا برای کنترل علائم ویروس پاپیلومای انسانی معرفی کرد.
کرایوتراپی

کرایوتراپی نوعی سرما درمانی است که به رفع علائم اچ پی وی در زنان و مردان کمک میکند. در این روش از گاز نیتروژن برای از بین بردن زگیلها استفاده میشود. بعد از کرایوتراپی ممکن است تعدادی تاول به جای زگیلها ظاهر شوند که پس از مدتی برطرف خواهند شد.
جراحی
در حال حاضر، هیچ روشی به درمان قطعی ویروس اچ پی وی در زنان و مردان کمک نمیکند، اما اگر اندازه زگیلها بسیار بزرگ باشد، با عمل جراحی آنها را جدا میکنند تا اثری باقی نماند.
لیزر درمانی
لیزر زگیل تناسلی یکی از موثرترین روشهای درمان ویروس hpv است. در این روش برای جداسازی زگیلها از پوست، آنها را میسوزانند. در واقع، میتوان گفت لیزر درمانی جدیدترین درمان اچ پی وی و یک روش با اثربخشی بالا برای پاکسازی ویروس hpv در مردان و زنان محسوب میشود.
درمان خانگی
برخی راهکارهای خانگی به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکنند و روند پاکسازی ویروس hpv در زنان و مردان را تسریع میبخشند. این راهکارها شامل موارد زیر هستند:
- مصرف رژیم غذایی سالم مانند میوه، سبزیجات تازه، غلات و پروتئینهای کمچرب
- خوابی کافی و انجام فعالیت بدنی منظم
- مصرف منابع طبیعی ویتامین D، C و مواد معدنی مانند روی
- عدم مصرف الکل و سیگار نکشیدن
- مدیریت استرس با استفاده از تکنیکهای آرامبخش مانند مدیتیشن و یوگا
- دریافت واکسن اچ پی وی در سنین کودکی
چگونه از ابتلا به ویروس hpv پیشگیری کنیم؟
رعایت نکات زیر در پیشگیری از ابتلا به بیماری اچ پی وی موثر هستند:
- دریافت واکسن HPV
- رابطه جنسی محافظتشده (استفاده از کاندوم)
- انجام تست منظم پاپ اسمیر
- محدود کردن تعداد شرکای جنسی
- انجام معاینات منظم
- تقویت سیستم ایمنی
- رعایت بهداشت فردی
راهنمای مراجعه به پزشک
ویروس hpv عامل اصلی بروز شایعترین بیماری مقاربتی است که اغلب به شکل زگیلهایی در ناحیه تناسلی ظاهر میشود. این ویروس دارای ۲ دستهبندی کمخطر و پرخطر است که نوع پرخطر آن علت اصلی سرطان دهانه رحم در زنان و سایر سرطانهای مرتبط با سر و گردن شناخته میشود. اگر شما در معرض عوامل خطر برای ابتلا به ویروس اچ پی وی هستید، میتوانید با معاینه نزد پزشک متخصص زنان و اورولوژیست از عدم وجود زگیلهای تناسلی مطمئن شوید.
وبسایت التیاما این امکان را برای شما فراهم کرده تا تاریخ و ساعت مورد نظر خود را برای معاینه نزد پزشک متخصص از طریق سیستم نوبتدهی آنلاین این مجموعه رزرو کنید. همچنین میتوانید برای دریافت راهنمایی بیشتر از امکان مشاوره با دکتر زنان آنلاین یا مشاوره دکتر اورولوژیست آنلاین بهره ببرید.
سوالات متداول
ویروس اچ پی وی از شایعترین ویروسهای مقاربتی است که اغلب به صورت زگیل تناسلی یا انواع سرطان بروز پیدا میکند.
خیر. در حال حاضر درمان قطعی برای ویروس اچ پی وی وجود ندارد و فقط میتوان علائم آن را با راهکارهای درمانی مدیریت کرد. ممکن است این ویروس برای مدتی در بدن به صورت نهفته باقی بماند و پس از چند سال با قرار گرفتن در معرض ریسک فاکتورها دوباره فعال شود.
خیر. ابتلا به این ویروس در مردان هم شیوع بالایی دارد. زنان معمولا معاینات دورهای منظمتری همچون تستهای غربالگری دهانه رحم انجام میدهند، به همین دلیل ابتلا به اچ پی وی در آنها زودتر تشخیص داده میشود.
منابع: clevelandclinic | nhs | cdc
پزشک پیشنهادی التیاما: دکتر محمد رضا جعفری متخصص اورولوژی