کهیر که به Urticaria معروف است، حدود ۲۰ درصد از افراد را در دورهای از زندگی درگیر میسازد. کهیر میتواند با مواد یا موقعیتهای زیادی آغاز گردد و معمولا به عنوان یک مسیر خارشدار پوستی که به زگیلهای قرمز رنگ تبدیل میشود، آغاز میگردد.
اگر جوشهای قرمز رنگ یا رنگ پوست داشته باشید که ظاهر شده و زود ناپدید میشود، احتمال کمی دارد که گزش پشه باشد. خارش پوست میتواند کهیر باشد و خارش مربوط به آن ممکن است از خارش متوسط تا شدید را شامل شود.
کهیر که به Urticaria معروف است، حدود ۲۰ درصد از افراد را در دورهای از زندگی درگیر میکند. خاراندن، نوشابههای الکلی، ورزش و فشار عاطفی ممکن است خارش آن را بدتر کند. اگر فکر میکنید که کهیر دارید، بهتر است با یک متخصص حساسیت صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: لیست علائم و نشانه های کرونا
علائم کهیر
- جوشهای خارشدار برجسته، با رنگ قرمز یا رنگ پوست
- رنگ پریده شدن (در زمان فشار دادن، مرکز کهیر قرمز به رنگ سفید در میآید.)
علائم میتواند از چند دقیقه تا چند ماه (یا چند سال) طول بکشد. اگرچه کهیر به گزش حشرات شبیه است، اما از جهاتی متفاوت است:
- کهیر در هر نفطهای از بدن میتواند رخ دهد، ممکن است تغییر شکل دهد، جابجا شود، در طی مدت زمانی ناپدید شده و مجددا ظاهر گردد.
- جوشها («کهیرهای» قرمز یا رنگ پوستی با لبههای آشکار) معمول بطور ناگهانی ظاهر شده و سریعا از بین میروند.
- فشار دادن مرکز یک کهیر قرمز آن را سفید میکند (فرآیندی بنام «رنگ پریدگی)
بیشتر بخوانید: کهیر صورت و گردن، دلایل و نکات مهم آن
چه چیزهایی باعث کهیر میشود؟
محققان عوال بسیاری (نه همه عوامل) را که میتواند سبب کهیر شود، شناسایی کردهاند. این عوامل شامل غذا و سایر موادی است که مصرف میکنید. برخی افراد تنها با لمس برخی چیزها دچار کهیر میشوند برخی بیماریها نیز سبب کهیر میشود. در اینجا برخی از مهمترین عوامل مطرح میشود:
- برخی غذاها (بخصوص بادام زمینی، تخم مرغ، آجیل و صدف)
- داروهایی نظیر آنتیبیوتیکها (بخصوص پنیسیلین و سولفا)، آسپرین و ایبوپروفن
- نیش حشرات یا گزشها
- محرکهای فیزیکی نظیر فشار، سرما، گرما، ورزش یا تابش آفتاب
- لاتکس
- تزریق خون
- عفونتهای باکتریایی، شامل عفونت مجاری ادراری و گلودرد چرکی
- عفونتهای ویروسی، شامل سرماخوردگی، مونونوکلئوز عفونی و هپاتیت
- حیوان خانگی
- گرده
- برخی گیاهان
درمان کهیر
- از محرکها دوری کنید
- به بهترین دکتر آلرژی مراجعه کنید، کسی که محرکهای کهیر شما را جستجو کرده و ممکن است داروهایی را جهت پیشگیری یا کاهش شدت علام برای شما توصیه کند. اینکه داروی پیشنهادی ایشان از طریق نسخه قابل تهیه است یا بطور آزاد، به شدت عوامل بستگی خواهد داشت، که شامل میزان ناراحتی است که کهیر در شما ایجاد میکند.
دو نوع کهیر وجود دارد: کوتاه عمر (حاد) و بلند عمر (مزمن). هیچکدام تهدید خاصی به شمار نمیآید، اگرچه هر نوع تورمی در گلو یا هر نشانه دیگری که تنفس را محدود سازد، بطور آنی نیازمند مراقبت خواهد بود.
کهیرهای مزمن تقریبا بطور روزانه و به مدت بیش از شش هفته رخ میدهند و عموما خارشدار هستند. آنها معمولا فاقد علت قابل تشخیص هستند.
اگر کهیر شما بیش از یک ماه طول کشید و یا اگر در طول زمان مجددا عود کرد، به پزشک فوق تخصص آلرژی مراجعه کنید. پزشک تاریخچه کهیر را از شما می پرسد و معاینات کلی فیزیکی را انجام میدهد و سعی میکند تا علت علائم شما را مشخص کند.
درمان از کمپرسهای آب سرد جهت رهایی از خارش تا تجویز آنتیهیستامینها و سایر داروها را شامل می شود، نظیر داروهای ضد تورم و داروهایی که ممکن است سیستم ایمنی شما را اصلاح کند.
بیشتر بخوانید: قارچ ناخن؛ علائم، دلایل و راهکارهای درمانی
آیا این کهیر است یا آنژیوادم؟
آنژیوادم (تورم بافتی در زیر پوست) ممکن است با کهیر اشتباه گرفته شود. آنژیوادم میتواند با واکنشهای آلرژیک، داروها، یا نقص وراثتی برخی آنزیمها ایجاد گردد. علائم زیر ممکن است آنژیوادم را نشان دهد:
- تورم در چشم یا دهان
- تورم در دستها، پاها، یا گلو
- مشکل تنفسی، درد معده یا تورم دور چشم
بهترین راه برای شناسایی علائم خود، صحبت کردن با متخصص آلرژی است، کسی که کهیر و آنژیوادم را تشخیص و درمان میکند.
بیشتر بدانید: قرص برای کهیر عصبی
تشخیص کهیر
در برخی موارد، عامل ایجاد کننده آشکار است، شخص بادام زمینی یا میگو مصرف میکند و سپس آنژیوادم آغاز میشود. سایر موارد نیازمند کار تشخیصی از طرف بیمار و پزشک میباشد، زیرا علل محتمل زیادی وجود دارد. اگر کهیر برای مدت طولانی ادامه یابد، معمولا علت شناسایی نمیگردد.
کهیر مختصر و کوتاهمدت معمولا نیاز به تستهای گسترده ندارد. اگر در مورد آلرژی غذایی شکی وجود داشته باشد، آنچه را که میخورید، کنترل کنید. این کار کمک میکند تا کشف کنید که آیا ارتباطی بین آنچه مصرف میکنید و شیوع کهیر در بدن شما وجود دارد.
بیشتر بخوانید: کهیر پوشک چیست؟ علت، علائم و راهکارهای درمان آن
کهیرهای مزمن باید توسط متخصص آلرژی بررسی شوند، کسی که سوالاتی را درباره تاریخچه پزشکی شما و خانواده شما، موادی که اخیرا در خانه یا محل کار در معرض آن قرار گرفتهاید، قرار گرفتن در معرض حیوانات خانگی و یا سایر حیوانات میپرسد. اگر رژیم غذایی خاصی دارید، آن را به متخصص آلرژی بیان کنید.
متخصص آلرژی شما ممکن است بخواهد تا تستهای پوستی، تستهای خونی و ادرار را برای شناسایی علت کهیر شما انجام دهد. اگر غذای خاصی مشکوک باشد، متخصص آلرژی شما ممکن است تست حساسیت پوست یا تست خون را برای تایید تشخیص انجام دهد؛ به محض اینکه علت کهیر شناسایی شد، احتمالا به شما توصیه میشود تا از برخی غذاها و محصولاتی که حاوی آن ماده هستند، دوری کنید.
بیشتر بخوانید: درماتیت آتوپیک چیست؟ علت، علائم و راهکارهای درمانی
در موارد بسیار نادر، متخصص آلرژی ممکن است چالش غذا را پیشنهاد دهد (تست به شدت نظارت شدهای که در آن شما مقدار سنجیده شدهای از مواد مشکوک را میخورید تا ببینید که آیا کهیر ایجاد میشود. اگر دارویی مشکوک به ایجاد کهیر تشخیص داده شود، متخصص آلرژی شما میتواند تست مشابهی را انجام دهد، و چالش دارویی محتاطانهای را توصیه کند (مشابه چالش غذایی)، اما با داروها (که ممکن است برای تایید تشخیص لازم باشد).
بدلیل احتمال آنافیلاکسی، یک واکنش آلرژیک تهدید کننده، این تستها باید تحت نظارت شدید بهترین پزشک پوست و مو انجام شود و داروها و تجهیزات احیا در دسترس باشد.
در مواردی که واسکولیت (تورم سلولهای خونی) علت کهیر باشد، متخصص آلرژی شما ممکن است بافتبرداری پوستی را انجام داده و آن را به یک متخصص جهت بررسی زیر میکروسکوپ ارسال کند.
بیشتر بخوانید: کهیر بارداری چیست؟ در صورت بروز آن چکار کنیم؟
تشخیص علت کهیر مزمن اغلب دشوار است.
آنتیهیستامینها (بصورت آزاد یا از طریق نسخه در دسترس هستند) درمانی برای کهیر هستند که اغلب توسط پزشکان پوست توصیه میشود. آنها از طریق مسدودسازی اثر هیستامین، یک نوع ماده شیمیایی در پوست که سبب علائم حساسیت نظیر زگیل میشود، تاثیر میگذارند.
معمولا آنتیهیستامینهایی ترجیح داده میشود که شما را خوابآلود نمیکنند. آلرژی شما ممکن است ترکیبی از دو یا سه آنتیهیستامین را همراه با کمپرسهای آب سرد یا پماد ضد خارش برای درمان کهیر توصیه کند تا علائم شما را کاهش دهد.
کهیرهای شدید ممکن است نیازمند درمان موقت با پردنیزون باشد، داروی کورتیکواستروئید مشابه یا تعدیل کننده سیستم ایمنی که میتواند شدت علائم را کاهش دهد.
اگر واکنش شما شامل تورم زبان یا لبها باشد، یا مشکل تنفسی داشته باشید، متخص آلرژی شما ممکن است اپی نفرین (آدرنالین) تزریق خودکار را برای شما تجویز کند تا همیشه به آن دسترسی داشته باشید.
اینها میتوانند نشانههای اولیه آنافیلاکسی باشند، یک نوع آلرژی کشنده که تنفس را مختل کرده و میتواند بدن را به شوک فرو برد. تنها درمان آنافیلاکسی اپی نفرین است.

اگر دچار کهیر شوید و تزریقکننده شما در دسترس نباشد، یا اگر استفاده از تزریق کننده خودکار سبب علائمی در بهبود سریع شما نشود، با ۱۱۵ تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید. خدمات دارویی اورژانس دارای اپی نفرین هستند و میتوانند درمان سریعی را فراهم سازند. شما باید بعد از تزریق خودکار، به اورژانس نیز مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: کهیر پوستی در کودکان و نوزادان
اگر علت کهیر قابل شناسایی باشد، بهترین درمان، دوری از عامل ایجاد کننده یا حذف آن است:
- غذاها: غذاهایی را که به عنوان عامل کهیر شما شناسایی شدهاند، مصرف نکنید.
- مالش یا خاراندن: از صابونهای خشک بپرهیزید. حمام مکرر میتواند بدلیل کاهش میزان خارش کهیر مفید باشد، زیرا خارش میتواند کهیر را بدتر سازد.
- فشار دائم: از لباس تنگ بپرهیزید. فشار به کهیر میتواند با پوشیدن لباسهای گشاد، کمتر شود.
- دما: اگر در زمان قرار گرفتن در سرما دچار کهیر میشوید، همواره موقع شنا در آب سرد، تزریق کننده خودکار اپی نفرین خود را همراه داشته باشید. از قرار گرفتن در معرض هوای سرد اجتناب کنید و در هوای سرد بینی و دهان خود را بپوشانید. اگر مجبور هستید که در هوای سرد بیرون باشید، از لباس گرم استفاده کنید.
- قرار گرفتن در معرض خورشید: از لباس گرم استفاده کنید؛ از ضدآفتاب استفاده کنید.
- داروها: اگر شک کردید که داروی خاصی سبب کهیر شما میشود، به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
بیشتر بخوانید: خارش بدن نشانه چیست؟
کهیر مزمن
در برخی موارد، کهیر به مدت بیش از شش هفته طول میکشد و ماهها یا سالها به طول میانجامد. این شرایط به کهیر مزمن معروف است.
اگر علت حتی بعد از یک تاریخچه دقیق و تست شناسایی نشود، این حالت کهیر ایدیوپاتیک نامیده میشود («ایدیوپاتیک» یعنی «ناشناخته»). حدود نیمی از این موارد با برخی یافتههای سیستم ایمنی مرتبط هستند. کهیرهای مزمن ممکن است با بیماری تیروئید، سایر مشکلات هورمونی یا، در برخی موارد نادر، با سرطان مرتبط باشد. این شرایط معمولا در طول زمان از بین میرود.
بیشتر بخوانید: مواد غذایی حساسیتزا برای کهیر چیست؟
کهیر فیزیکی
در کهیر قیزیکی، کهیر علت فیزیکی دارد، نظیر قرارگیری در معرض گرما، سرما، یا فشار. عوامل آغاز کننده متداول عبارتند از:
- مالش یا خاراندن. این عمده دلیل کهیر فیزیکی است. علائم در طی چند دقیقه در محلی که خارانده میشود و یا مالش داده میشود ظاهر میگردد.
- فشار یا انقباض. فشار طولانی مدت، بعد از ۶ الی ۸ ساعت بعد از فشار، سبب تورم قرمز رنگ میشود. علائم میتواند در بخشهایی از بدن که تحت فشار است رخ دهد، مثل پاها.
- تغییر در دمای بدن. کهیر خنک با قرار گرفتن در معرض دماهای پایین بعد از بازگرم شدن رخ میدهد. این حالت در صورتی که برای مثال، خنک شدن کلی بدن در اثر فرو رفتن در آب سرد وجود داشته باشد، ممکن است شدید و خطرناک باشد.
- دمای بالاتر بدن. کهیر کولینرژیک بدلیل افزایش در دمای بدن بدلیل ورزش، دوش گرم و یا اضطراب است.
- قرارگیری در معرض خورشید. کهیر خورشیدی ممکن است در عرض چند دقیقه بعد از قرارگیری در معرض خورشید رخ دهد.
بیشتر بخوانید:باسنم جوش میزنه چیکار کنم؟
تورم رگهای خونی، یا واسکولیت نیز میکند سبب کهیر شود. این کهیرها بیشتر دردناک هستند تا خارشدار، و ممکن است کبودی را در پوست بر جای بگذارند و اغلب بیش از یک روز طول میکشد.
زندگی برای دست و پنجه نرم کردن با کهیرها بسیار کوتاه است. پاسخ سوالات خود را توسط یک متخصص آلرژی دریافت کنید.
دکتر طاهره محقق |
دکتر نادر زرین پور |
دکتر حمید وحیدی |
دکتر سعید رجب زاده |
دکتر امیر دریانی |
دکتر فاطمه نبوی |
دکتر وحید مشایخی