التیاما مجله پزشکی و سلامت التیاما
گل مژه (stye یا hordeolum) از بیماری‌های شایع چشمی است، که می‌تواند یک یا هر دو چشم را درگیر کند. معمولا تماس دست آلوده با چشم باعث بروز آن میشود. از نظر ظاهری این بیماری چشمی، شکلی شبیه جوش چرکی دارد. این بیماری خطری برای بینایی ندارد و با مراقبت‌های خانگی، پس از چند روز به طور کامل درمان میشود. در این مقاله با مجله التیاما همراه شوید تا بیشتر راجع به این ناراحتی چشمی، شیوه‌های درمان و تفاوت آن با شالازیون بدانید.
گل مژه چیست؟
گل مژه برجستگی‌های دردناک و قرمز رنگی هستند که در پلک بالایی یا پایینی ظاهر می‌شوند. دردناک بودن آنها به این معنی است که از چرک پر شده‌اند. این بیماری چشمی در هر سن و سالی دیده میشود اما در بزرگسالان بیشتر شایع است. افرادی که به دیابت، کلسترول بالا و روزاسه چشمی (Ocular rosacea) مبتلا هستند، بیشتر در معرض آن قرار دارند. روزاسه نوعی بیماری چشمی است که با خارش، سوزش و قرمزی چشم همراه است.
این بیماری مسری نیست؛ در واقع بهتر است بگوییم با آن مفهومی که از مسری بودن در ذهن ماست، فرق دارد. یعنی ارتباط شما با بیمار نمی‌تواند باعث انتقال آن شود؛ مگر اینکه با دست به گل مژه دست بزنید و سپس چشمان خود را لمس کنید. در این حالت احتمال سرایت بیماری وجود دارد. همچنین بهتر است روبالشی که بیمار از آن استفاده کرده است را بشویید، چراکه آلودگی از طریق آن می‌تواند منتقل شود.
بیشتر بخوانید : آیا ورم ملتحمه چشم آلرژیک است؟
علت گل مژه چیست؟
علت بروز گل مژه به غدد چربی بسیاری ریزی در پلک‌ها، بخصوص در ناحیه مژه‌ها، بازمی‌گردد. این غدد مانند منافذ هستند، هر نوع آلودگی مانند پوست مرده یا تجمع چربی که باعث انسداد آنها شود منجر به بروز این ناراحتی چشمی خواهد شد. به این ترتیب باکتری‌ها (استافیلوکوک) فرصت رشد و تکثیر پیدا می‌کنند و عفونت غدد چربی پلک ایجاد میشود. فاکتورهای زیر در بروز این بیماری چشمی موثر هستند:
- رعایت نکردن بهداشت چشم‌ها
- تماس دست آلوده به چشم
- استفاده نادرست از لنزهای تماسی
- استفاده از لوازم آرایش بی‌کیفیت و فاسد
- پاک نکردن مواد آرایشی از چشم‌ها
- بلفاریت (Blepharitis، التهاب در لبه پلک)
- روزاسه
بیشتر بخوانید : قرنیه مخروطی چیست و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟
انواع گل مژه
گل مژه برطبق اینکه کدام ناحیه پلک را درگیر می‌کند به ۲ دسته اصلی زیر تقسیم میشود:
۱- بیرونی: در این حالت جوش‌ها در قسمت بیرونی پلک بالا یا پایین بروز می‌کنند. این نوع گل مژه بسیار رایج است و عفونت فولیکول مژه علت اصلی آن است.
۲- درونی: در این شرایط جوش‌ها را در قسمت داخلی پلک‌ها می‌بینید. عفونت غدد داخلی پلک باعث بروز آنها می‌شوند. این غدد به مرطوب نگه داشتن چشم‌ها کمک می‌کنند.
بیشتر بخوانید : ورم چشم؛ علائم، دلایل و راه‌کارهای درمانی
علائم گل مژه چیست؟
- درد
- تورم
- خارش
- افزایش تولید اشک
- پوسته پوسته شدن پلک
- احساس می‌کنید چیزی در چشم وجود دارد
- حساسیت به نور
بیشتر بخوانید : التهاب قرنیه؛ علائم، علت‌ها و روش های درمان
عوارض گل مژه چیست؟
این بیماری چشمی عوارض جدی ندارد و سلامت چشم را تهدید نمی‌کند و به ندرت می‌تواند باعث عفونت چشم شود. خارش و سنگینی پلک از مهمترین و شایع‌ترین آن هستند.
بیشتر بدانید: شگفتی های چشم انسان
تشخیص گل مژه چگونه است؟
پزشک متخصص با بررسی وضعیت چشم و شرح حال بیمار، به راحتی می‌تواند گل مژه را تشخیص دهد. برای این منظور به آزمایش خاصی نیاز ندارید.
درمان گل مژه چیست؟
پزشک متخصص چشم برای درمان این بیماری در کنار مراقبت‌های خانگی استفاده از پماد آنتی بیوتیک و قطره استریل گل مژه را تجویز می‌کند.
گاهی اوقات این بیماری چشمی نسبت به مراقبت‌های خانگی و درمان‌های رایج مقاومت نشان می‌دهد. در این شرایط پزشک متخصص احتمالا جراحی را پیشنهاد خواهد کرد. پزشک با بیهوشی موضعی، یک برش کوچک در ناحیه پلک ایجاد و عفونت را خارج می‌کند. این جراحی در مطب انجام میشود و نیازی به بستری شده ندارد.
بیشتر بخوانید : جراحی پیوند قرنیه ؛ کاربرد، انواع، بهبود و عوارض
بیشتر بدانید:قطره سیپروفلوکساسین چشمی چیست؟ مقدار و نحوه مصرف این قطره
درمان خانگی گل مژه
از کمپرس آب گرم استفاده کنید
یک دستمال تمیز را با گرم شستشو دهید و آن را برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی پلک بگذارید. در طی روز این کار را سه تا پنج بار تکرار کنید. برای این منظور میتوانید از چای‌های کیسه‌ایی هم استفاده نمایید. آنها را با گرم مرطوب و سپس روی چشم قرار دهید. محققان بر این باور هستند که چای به دلیل خواص ضد باکتریایی که دارد در درمان این بیماری چشمی موثر است. خوب است بدانید خواص آنتی باکتریالی چای سبز از چای سیاه بیشتر است. اگر تجربه‌ای در این زمینه دارید، لطفا آن را با التیاما در میان بگذارید.
بیشتر بخوانید : هرآنچه باید در مورد تنبلی چشم بدانید
پلک‌ها را تمیز نگه دارید
با آب و شوینده‌های ملایم مانند صابون بچه پلک‌ها بشویید و خشک کنید. دستمال مرطوب هم می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.
از لوازم آرایش استفاده نکنید
تا زمانی که بیماری به طور کامل درمان نشده است، از لوازم آرایش استفاده نکنید. پس از درمان حتما از سالم بودن مواد آرایشی مطمئن شوید.
به آرامی پلک را ماساژ دهید
با دست‌های تمیز، پلک آسیب‌دیده را ماساژ دهید. این کار به خروج آلودگی کمک می‌کند و درد کاهش می‌یابد.
بیشتر بدانید: روش تشخیص خشکی چشم چیست؟
راه‌های پیشگیری از بیماری گل مژه چیست؟
- در طی روز، سعی کنید دست‌هایتان با چشم تماس نداشته باشد.
- لوازم آرایش تاریخ گذشته و بی‌کیفیت را استفاده نکنید.
- از لوازم آرایش مشترک استفاده نکنید.
- بهداشت لنزهایی تماسی را رعایت کنید.
- اگر به بلفاریت مبتلا هستید، درمان آن را مدیریت کنید.
- استفاده از کمپرس گرم برای جلوگیری از عود مجدد گل مژه مناسب است.
بیشتر بخوانید : بهترین عینک برای کار با کامپیوتر کدام است؟ آیا خرید عینک مخصوص کامپیوتر ضروری است؟
تفاوت بین گل مژه و شالازیون چیست؟
شالازیون (Chalazion) نوعی دیگر از بیماری‌های شایع چشمی است که ظاهری شبیه گل مژه دارد. این بیماری چشمی عفونی و دردناک نیست و معمولا جوش‌های آن را در قسمت‌های دورتری از پلک می‌بینید.
سخن آخر
گل مژه به شکلی است که فشار دادن آن وسوسه‌کننده است؛ اما باید در برابر این وسوسه مقاومت کنید، چون بیماری را بدتر می‌کند و باعث سرایت باکتری به دیگر قسمت‌های پوست و چشم میشود. حفظ بهداشت بهترین راه مراقبت و درمان این بیماری است. اگر احساس می‌کنید تورم و قرمزی چشم در حال بدتر شدن است حتما با پزشک مشورت کنید. برای مشورت با پزشک شما میتوانید به مشاوره آنلاین دکتر متخصص چشم در سایت التیاما مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید: لمینت مژه چیست و چقدر ماندگاری دارد؟
سوالات متداول
بله. این بیماری چشمی به تنهایی دلیلی برای عدم حضور در جمع نیست و نمی‌تواند خطرناک باشد.
نمی‌توان وازلین را داروی درمان این بیماری معرفی کرد؛ اما این ماده می‌تواند در مرطوب نگه داشته پوست و کاهش درد کمک کند.
اگر بعد از چند روز بیماری بهتر نمی‌شود و علائم تشدید شده‌اند.
اگر در بینایی شما تغییری ایجاد شده است.
با علائمی مانند تب، ترشحات چشمی و حالت تهوع مواجه هستید.
منبع: mayoclinic | webmd | healthline
دکتر عبدالصمد مهدی زاده |
دکتر سید محمدرضا حسینی فیروزآبادی |
دکتر مهدی خاتمی
