التیاما مجله پزشکی و سلامت التیاما
تب در کودکان بسیار شایع است. به طوری که تقریبا هر کودکی یک بار تب می‌کند. چالش والدین این است که بدانند کی باید نگران شوند. در این مقاله از مجله التیاما درباره تعریف تب، چگونگی اندازه‌گیری دقیق دمای کودک، نحوه و زمان درمان تب و علائمی که نیاز به ارزیابی بیشتر دارند صحبت خواهیم کرد. توجه کنید که تب بالا می‌تواند مشکلات جدی را برای کودک به‌وجود بیاورد. بنابراین توصیه می‌کنیم در صورت تب بالا و ادامه‌دار کودک حتما به دکتر فوق تخصص کودکان مراجعه کنید. همچنین می‌توانید از طریق امکان مشاوره با دکتر آنلاین کودکان از متخصص این حوزه راهنمایی کسب کنید.
فهرست محتوا
- تعریف تب در کودکان
- دلایل تب در کودکان
- علائم و نشانه‌های تب کودکان
- چگونه می‌توانم دمای بدن کودک خود را اندازه‌گیری کنم؟
- در کدام قسمت بدن دما را اندازه بگیریم؟
- نحوه اندازه‌گیری دما
- ۱. دمای مقعدی
- ۲. دمای دهانی
- ۳. دمای زیر بغل
- ۴. دمای گوش
- ۵. دمای شریان تمپورال
- آیا باید تب کودکم را درمان کنم؟
- چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
- توصیه به درمان تب در کودکان
- عدم نیاز به درمان تب در کودکان
- جدول تب در نوزادان و کودکان
- روش‌های درمانی تب در کودکان
- ۱. داروها
- میزان مصرف استامینوفن
- میزان مصرف ایبوپروفن
- ۲. افزایش مصرف مایعات
- ۳. استراحت
- ۴. حمام بردن و لیف کشیدن
- ۵. مراقبت در خانه
- ۱. داروها
- داروهای ممنوعه به هنگام تب در کودکان
- سخن پایانی
- سوالات متداول
تعریف تب در کودکان
به دلیل تغییر طبیعی دمای بدن، هیچ عدد واحدی وجود ندارد که بتوان به عنوان تب تعریف کرد. اما می‌توان گفت دمای طبیعی بدن را ۳۷ درجه سانتیگراد معرفی می‌کنند و به طور کلی تب به معنی دمای بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد است. بسته به این که چگونه دمای بدن کودک‌تان را اندازه‌گیری می‌کنید (از طریق دهان، زیر بغل، گوش، پیشانی یا مقعد) ممکن است اعداد اندکی متفاوت به دست آید. اندازه‌گیری دمای زیر بغل، گوش و پیشانی آسان‌تر از اندازه‌گیری دمای دهان یا مقعد است، اما این اندازه‌گیری‌ها دقیق نیستند و ممکن است در برخی کودکان نیاز باشد دمای دهانی یا مقعدی نیز برای تایید آن‌ها به‌کار برده شوند.
بیشتر بخوانید: عفونت ادراری در کودکان و نوزادان؛ علائم، نحوه تشخیص و راه‌کارهایی برای پیشگیری از آن
دلایل تب در کودکان
عفونت شایع‌ترین علت تب در کودکان است. بیماری‌های رایج ویروسی و باکتریایی بیشترین بیماری‌هایی هستند که باعث تب می‌شوند. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- سرماخوردگی
- گاستروانتریت
- عفونت‌های گوش
- خروسک
- التهاب مجاری هوایی (برونشیول‌ها)
- عفونت‌های مجرای ادراری
شواهد علمی کمی برای اثبات این باور وجود دارد که دندان در آوردن باعث تب می‌شود. اگرچه نادیده گرفتن این مفهوم به طور کامل دشوار است، اما همیشه باید به دنبال دلایل دیگر تب بود و دمای بالاتر از ۳۸/۹ درجه سانتیگراد هرگز نباید به دندان در آوردن نسبت داده شود.
پیچاندن کودک زیر سه ماه در لباس یا پتوی زیاد می‌تواند درجه حرارت کودک را اندکی افزایش دهد. با این حال، دمای مقعدی ۳۸/۵ درجه سانتیگراد یا بالاتر به احتمال زیاد مربوط به پوشاندن زیاد نیست و باید مورد ارزیابی قرار گیرد. برخی از واکسن‌های دوران کودکی می‌توانند باعث تب شوند. بسته به نوع واکسیناسیون، زمان تب متفاوت است.
علائم و نشانه‌های تب کودکان
مشخص‌ترین خصوصیت کودک تب‌دار نشان دادن دمای بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد در دماسنج است. اما قبل از اینکه دمای بدن کودک خود را اندازه‌گیری کنید، می‌توانید با بررسی یک سری نشانه‌ها متوجه بروز علائم تب در او شوید. در این مواقع فرزند خردسال شما ممکن است:
- کودک احساس خوشایندی ندارد و در صورت دست زدن به بدنش متوجه داغی خواهید شد
- مدام گریه می‌کند و بدخلق می‌شود
- بیشتر از حد طبیعی می‌خوابد یا خواب‌آلود به نظر می‌رسد
- از خوردن و نوشیدن اجتناب خواهد کرد و استفراغ می‌کند
- می‌لرزد
- درد دارد
چگونه می‌توانم دمای بدن کودک خود را اندازه‌گیری کنم؟
دماسنج‌های دیجیتال ارزان قیمت‌ترین، در دسترس‌ترین و دقیق‌ترین روش برای اندازه‌گیری دما هستند. انواع مختلف آن‌ها نیز موجود است. دماسنج‌های شیشه‌ای حاوی جیوه، به دلیل خطر احتمالی قرار گرفتن در معرض جیوه (که سمی است) در صورت شکستن، توصیه نمی‌شوند.
بیشتر بدانید:ویروس جدید کودکان چیست؟
در کدام قسمت بدن دما را اندازه بگیریم؟
بهترین روش برای اندازه‌گیری دمای کودک به عوامل مختلفی بستگی دارد. برای کودکانی که با روش درست می‌توانند دماسنج را زیر زبان نگه دارند (معمولا کودکان بزرگتر از چهار یا پنج سال)، دما را می‌توان با دقت در ناحیه دهان اندازه‌گیری کرد. برای نوزادان و کودکانی که نمی‌توانند دماسنج را زیر زبان نگه دارند، درجه حرارت را می‌توان در زیر بغل اندازه‌گیری کرد.
اگر دمای زیر بغل بیشتر از ۳۷/۲ درجه سانتیگراد باشد و این نگرانی وجود داشته باشد که کودک بیمار باشد، ممکن است نیاز به اندازه‌گیری دمای مقعدی باشد. دمای مقعدی برای نوزادان از بدو تولد تا سه ماهگی نیز مناسب است. در بیمارستان معمولا قبل از تصمیم‌گیری‌های پزشکی (مثلا انجام آزمایش)، درجه حرارت مقعدی را اندازه می‌گیرند.
دمای اندازه‌گیری شده در گوش یا روی پیشانی نیز دقت کمتری نسبت به اندازه‌گیری دمای دهانی یا مقعدی دارد و ممکن است نیاز به تایید توسط یکی از این روش‌ها داشته باشد.
تخمین دمای کودک با لمس پوست کودک دقیق نیست. به این درجه حرارت لمسی می‌گویند و بسیار وابسته به دمای فردی است که پوست کودک را لمس می‌کند.
بیشتر بخوانید: بیماری اوریون در کودکان و بزرگسالان؛ نکاتی که حتما باید بدانید
نحوه اندازه‌گیری دما
اندازه‌گیری دمای بدن کودکان به روش‌های مختلفی انجام می‌شود. نتایج به دست آمده از این اندازه گیری‌ها بر حسب اینکه از کدام دستگاه دماسنج استفاده کرده‌اید می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه روش‌های اندازه گیری تب در کودکان را معرفی می‌کنیم:
۱. دمای مقعدی
کودک یا نوزاد باید روی شکم روی پای فرد دراز بکشد. مقدار کمی ژل (به عنوان مثال وازلین) را تا انتهای دماسنج بمالید. دماسنج را به آرامی وارد مقعد کودک کنید تا زمانی که نوک نقره‌ای دماسنج قابل مشاهده نباشد. دماسنج را در جای خود نگه دارید. در واقع دماسنج شیشه‌ای ۲ دقیقه زمان نیاز دارد، اما بیشتر دماسنج های دیجیتال به کمتر از یک دقیقه زمان نیاز دارند.
بیشتر بخوانید: تب مالت چیست؟ رایج‌ترین بیماری مشترک بین انسان و دام
۲. دمای دهانی
اگر کودک در ۳۰ دقیقه گذشته غذا یا نوشیدنی گرم یا سرد مصرف کرده است، دما را در دهان او اندازه‌گیری نکنید. دماسنج را با آب خنک و صابون تمیز و سپس آبکشی کنید. نوک دماسنج را زیر زبان کودک به سمت پشت قرار دهید. از کودک بخواهید که دماسنج را با لب خود نگه دارد. لب‌ها باید دور دماسنج بسته نگه داشته شوند. دماسنج شیشه‌ای تقریبا سه دقیقه زمان نیاز دارد، ولی بیشتر دماسنج‌های دیجیتال به کمتر از یک دقیقه زمان نیاز دارند.
۳. دمای زیر بغل
نوک دماسنج را در زیر بغل خشک کودک قرار دهید. دماسنج را با نگه داشتن آرنج کودک در مقابل سینه به مدت چهار تا پنج دقیقه در محل خود نگه دارید.
بیشتر بدانید: بیماری کروپ
۴. دمای گوش
دماسنج‌های گوش به اندازه دماسنج‌های مقعدی یا دهانی دقیق نیستند. اگر کودک در یک روز سرد در خارج از خانه بوده است، ۱۵ دقیقه قبل از اندازه‌گیری دمای گوش صبر کنید. وجود عفونت در گوش روی دقت اندازه‌گیری دمای گوش اثری ندارد.
برای اندازه‌گیری دقیق دما در گوش، والدین باید قبل از وارد کردن دماسنج، گوش بیرونی کودک را به سمت عقب بکشند. پروب گوش دماسنج را تقریبا ۲ ثانیه در گوش کودک نگه دارید.
بیشتر بخوانید: اختلال دو قطبی در کودکان و هرآنچه که والدین در این باره باید بدانند
۵. دمای شریان تمپورال
دمای شریان تمپورال را می‌توان با وسیله‌ای که روی پیشانی و جلوی گوش قرار دارد (دماسنج تماسی) یا دماسنجی که دما را بدون لمس کردن کودک و با استفاده از یک سنسور مادون قرمز (غیر تماسی) اندازه‌گیری می‌کند، تعیین کرد. این دستگاه‌ها به اندازه دمای مقعدی یا دهانی دقیق نیستند، اما ممکن است برای غربالگری تب در کودکان بزرگتر از چهار سال استفاده شوند.
آیا باید تب کودکم را درمان کنم؟
تب ممکن است در مبارزه با عفونت نقش داشته باشد، اما می‌تواند کودک را نیز آزار دهد. بالا بودن تب کودک همیشه بهترین نشانگر اینکه آیا کودک نیاز به معالجه و یا ارزیابی دارد یا خیر نیست. در عوض، توجه به نحوه رفتار و ظاهر کودک است که اهمیت دارد. تب معمولا با علائم دیگری همراه است. برخی از این علائم حتی اگر تب وجود نداشته باشد نیاز به ارزیابی توسط پزشک دارند.
بیشتر بدانید: علت تب چیست؟
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده موارد زیر حتما به پزشک اطفال مراجعه کنید:
- نوزادان با سن کمتر از سه ماه که دمای مقعدی‌شان بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد یا بیشتر است، بدون توجه به ظاهر نوزاد. این بیماران تا زمانی که با پزشک معالج خود مشورت نکنند، نباید داروهای تب‌بر از جمله استامینوفن دریافت کنند.
- کودکان بین سه ماه تا سه سال که دمای مقعدی‌شان برای بیش از سه روز ۳۸ درجه سانتیگراد یا بالاتر است یا اینکه بیمار به نظر می‌رسند (مثلا عصبی یا پرخاشگر هستند و نمی‌توانند مایعات بنوشند).
- کودکانی سه تا ۳۶ ماهه که دمای مقعدی‌شان ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۸/۹ درجه سانتیگراد) یا بالاتر است.
- کودکان در هر سنی که دمای دهانی، مقعدی یا پیشانی آن‌ها ۱۰۴ درجه فارنهایت (۴۰ درجه سانتیگراد) یا بالاتر یا دمای زیر بغل آن‌ها ۱۰۳ درجه فارنهایت (۳۹/۴ درجه سانتیگراد) یا بالاتر باشد.
- کودکان در هر سنی که تشنج همراه با تب دارند. تشنج همراه با تب، تشنجی است که وقتی دمای بدن کودک ۶ ماهه تا ۶ ساله بالاتر از ۱۰۰/۴ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتیگراد) باشد، رخ می‌دهد.
- کودکان در هر سنی که بیش از هفت روز دچار تب‌های مکرر شوند، حتی اگر تب فقط چند ساعت طول بکشد.
- کودکان در هر سنی که تب دارند و به یک بیماری مزمنی مانند بیماری قلبی، سرطان، لوپوس یا کم خونی داسی مبتلا هستند.
- کودکانی که به همراه تب دچار بثورات پوستی شده‌اند.
بیشتر بخوانید: کم‌کاری تیروئید در کودکان و هرآنچه که باید بدانید
توصیه به درمان تب در کودکان
اگر کودک مشکل پزشکی زمینه‌ای از جمله بیماری‌های قلب، ریه، مغز یا سیستم عصبی داشته باشد، درمان تب توصیه می‌شود. در کودکانی که در گذشته تشنج همراه با تب داشته‌اند، درمان تب از تشنج پیشگیری نمی‌کند، اما هنوز یک احتیاط معقول است.
عدم نیاز به درمان تب در کودکان
در بیشتر موارد، درمان تب کودک ضروری نیست. کودک بزرگتر از سه ماه که درجه حرارت مقعدی او کمتر از ۱۰۲ درجه فارنهایت (۳۸/۹ درجه سانتیگراد) است ولی با این حال سالم به نظر می‌رسد و عملکرد طبیعی دارد، نیازی به درمان تب ندارد. والدینی که مطمئن نیستند تب فرزندشان به درمان نیاز دارد یا خیر، باید با پزشک کودک تماس بگیرند.
بیشتر بخوانید: علائم کرونا در کودکان چیست؟
جدول تب در نوزادان و کودکان
در جدول زیر به طور دقیق نحوه عملکرد والدین را بر اساس سن و میزان درجه تب کودک بررسی می‌کنیم:
| چه باید کرد | نحوه اندازه‌گیری تب | درجه حرارت | سن |
| در صورت وجود یا عدم وجود علائم و نشانه تب حتما با پزشک اطفال تماس بگیرید. | اندازه‌گیری مقعدی | ۳۸ در جه سانتیگراد | ۰ تا سه ماه |
| استراحت و نوشیدن مایعات فراوان کافی است، در صورت بیمار بودن شدید کودک با پزشک اطفال تماس بگیرید. | اندازه‌گیری مقعدی | ۳۸/۹ در جه سانتیگراد | سه تا ۶ ماه |
| می‌توانید به کودک استامینوفن و ایبوپروفن (کودکان بزرگتر از ۶ ماه) بدهید. اگر تب بیشتر از یک روز ادامه داشت، با پزشک اطفال تماس بگیرید. | اندازه‌گیری مقعدی | ۳۸/۹ در جه سانتیگراد | ۶ تا ۲۴ ماه |
| بهترین روش استراحت و نوشیدن مایعات فراوان است. در صورت بهتر نشدن می‌توانید از دستورالعمل کودکان ۶ تا ۲۴ ماه استفاده کنید (میزان دوز مصرفی دارو باید متناسب با سن کودک تب‌دار باشد). | اندازه‌گیری مقعدی برای کودکان ۲ تا سه سال و روش‌های دیگر برای کودک بزرگتر | ۳۸/۹ درجه سانتیگراد | ۲ تا ۱۷ سال |
روش‌های درمانی تب در کودکان
برای درمان تب در کودکان ابتدا باید مشخص شود دلیل تب کودک چیست. در بیشتر موارد ممکن است تب بدون درمان خود‌به‌خود از بین برود. اما در صورتی که تب فرزند شما ادامه‌دار بود، موارد زیر راه‌کارهای کاهش آن محسوب می‌شوند:
۱. داروها
داروهای کاهش‌دهنده تب فقط در صورت نیاز مصرف می‌شوند و پس از برطرف شدن علائم آزاردهنده باید قطع شوند. موثرترین روش برای درمان تب در کودکان، استفاده از دارویی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن است. این داروها می‌توانند دمای بدن کودک را ۲ تا سه درجه فارنهایت (یک تا ۱/۵ درجه سانتیگراد) کاهش دهند.
استامینوفن ممکن است هر چهار تا ۶ ساعت در صورت نیاز داده شود، اما نباید در یک دوره ۲۴ ساعته بیش از پنج بار تجویز شود. استامینوفن را نباید در کودکان زیر سه ماه بدون مشورت با پزشک استفاده کرد. دوز استامینوفن باید براساس وزن کودک (نه سن او) محاسبه شود.
ایبوپروفن را می‌توان هر ۶ ساعت یک‌بار داد. ایبوپروفن نباید در کودکانی که سن آن‌ها کمتر از شش ماه است استفاده شود. دوز ایبوپروفن باید بر اساس وزن کودک (نه سن او) محاسبه شود.
استفاده از استامینوفن و ایبوپروفن با هم یا به صورت یک روز در میان، احتمال بروز عوارض جانبی را افزایش می‌دهد و به همین دلیل به صورت روتین توصیه نمی‌شود.
میزان مصرف استامینوفن
جدول زیر مقدار استامینوفن مورد نیاز بر حسب وزن کودک را نشان می‌دهد:
| وزن (کیلوگرم) |
دوز (میلی‌گرم) |
قطره چکان ۸۰ میلی‌گرم= یک میلی‌لیتر پنج میلی‌گرم= یک قاشق چای‌خوری |
قاشق ۱۶۰ میلی‌گرم= پنج میلی‌لیتر |
قرص ۸۰ میلی‌گرم |
قرص ۱۶۰ میلی‌گرم (گهگاه) |
قرص ۳۲۵ میلی‌گرم (مرتب) |
قرص ۵۰۰ میلی‌گرم (پرقدرت) |
| کمتر از پنج | ۴۰ | ۰/۵ میلی‌لیتر | ۱/۲۵ میلی‌لیتر | نصف قرص | |||
| پنج تا هشت | ۸۰ | یک میلی‌لیتر | ۲/۵ میلی‌لیتر | یک قرص | نصف قرص | ||
| هشت تا ۱۲ | ۱۲۰ | ۱/۵ میلی‌لیتر | ۱/۵ قرص | ||||
| ۱۲ تا ۱۶ | ۱۶۰ | ۲ میلی‌لیتر | پنج میلی‌لیتر | ۲ قرص | یک قرص | نصف قرص | |
| ۱۶ تا ۲۰ | ۲۴۰ | سه میلی‌لیتر | ۷/۵ میلی‌لیتر | سه قرص | ۱/۵ قرص | ||
| ۲۰ تا ۲۵ | ۳۲۰ | چهار میلی‌لیتر | ۱۰ میلی‌لیتر | چهار قرص | ۲ قرص | یک قرص | |
| ۲۵ تا ۳۰ | ۴۰۰ | پنج میلی‌لیتر | ۱۲/۵ میلی‌لیتر | پنج قرص | ۲/۵ قرص | ||
| ۳۰ تا ۳۶ | ۴۸۰ | ۱۵ میلی‌لیتر | ۶ قرص | سه قرص | ۱/۵ قرص | یک قرص | |
| ۳۶ تا ۴۴ | ۵۶۰ | ۱۷/۵ میلی‌لیتر | هفت قرص | ۳/۵ قرص | یک و سه‌چهارم قرص | یک قرص | |
| ۴۴ تا ۶۵ | ۶۵۰ | چهار قرص | ۲ قرص | ۱/۵ قرص | |||
| بیش از ۶۵ | ۶۵۰ تا ۱۰۰۰ | ۲ تا سه قرص | ۲ قرص |
میزان مصرف ایبوپروفن
با استفاده از جدول زیر می‌توانید مقدار ایبوپروفن مورد نیاز کودک را بر حسب سن او محاسبه کنید:
| وزن (کیلوگرم) |
دوز (میلی‌گرم) |
قاشق چای‌خوری ۱۶۰ میلی‌گرم= پنج میلی‌لیتر |
قرص ۲۰۰ میلی‌گرم |
| کمتر از پنج | ۴۰ | ۲ میلی‌لیتر یا نصف قاشق | |
| پنج تا هشت | ۶۰ | سه میلی‌لیتر یا نصف قاشق | |
| هشت تا ۱۲ | ۱۰۰ | پنج میلی‌لیتر یا یک قاشق | نصف قرص |
| ۱۲ تا ۱۴ | ۱۴۰ | هفت میلی‌لیتر یا ۱/۵ قاشق | سه‌چهارم قرص |
| ۱۴ تا ۱۶ | ۱۵۰ | هشت میلی‌لیتر یا ۱/۵ قاشق | سه‌چهارم قرص |
| ۱۶ تا ۲۰ | ۱۷۰ | ۹ میلی‌لیتر یا یک و سه‌چهارم قاشق | سه‌چهارم قرص |
| ۲۰ تا ۲۵ | ۲۰۰ | ۱۰ میلی‌لیتر یا ۲ قاشق | یک قرص |
| ۲۵ تا ۳۵ | ۳۰۰ | ۱۵ میلی‌لیتر یا سه قاشق | ۱/۵ قرص |
| ۳۵ تا ۶۰ | ۴۰۰ | ۲۰ میلی‌لیتر یا چهار قاشق | ۲ قرص |
| ۶۰ تا ۷۰ | حداکثر ۶۰۰ | حداکثر سه قرص | |
| ۷۰ تا ۹۰ | حداکثر ۸۰۰ | حداکثر چهار قرص | |
| بیش از ۹۰ | حداکثر ۸۰۰ | چهار قرص |
۲. افزایش مصرف مایعات
تب می‌تواند خطر کم‌آبی را در بدن کودک افزایش دهد. برای کاهش این خطر والدین باید کودک خود را تشویق به نوشیدن مقدار کافی مایعات کنند. ممکن است کودکان مبتلا به تب احساس گرسنگی نکنند و لازم نیست آن‌ها را وادار به خوردن کنید. با این حال، مایعات مانند شیر (شیر گاو یا شیر مادر)، شیر خشک و آب باید به طور مکرر به او داده شوند.
کودکان بزرگتر می‌توانند ژله، سوپ یا بستنی یخی بخورند. اگر کودک بیش از چند ساعت تمایلی به نوشیدن مایعات نداشته باشد یا نتواند چیزی بخورد، والدین باید با پزشک کودک مشورت کنند.
۳. استراحت
تب باعث می‌شود که بیشتر کودکان احساس خستگی و درد بدن داشته باشند. در این مدت والدین باید کودک خود را تشویق کنند تا هر اندازه که می‌خواهد استراحت کند. اگر روند بهبودی کودک شروع شد، لازم نیست او را مجبور به خوابیدن یا استراحت کنید. اگر دمای بدن کودک به مدت ۲۴ ساعت در محدوده نرمال قرار بگیرد، کودک می‌تواند به مدرسه یا سایر فعالیت‌هایش برگردد.
۴. حمام بردن و لیف کشیدن
لیف کشیدن به اندازه داروهای تب برای بدن موثر نیست و به طور کلی توصیه نمی‌شود. بدین منظور نباید از الکل استفاده کرد، چرا که ممکن است در صورت جذب پوستی، ایجاد مسمومیت کند.
۵. مراقبت در خانه
در صورتی که کودک تب‌دار شما شاد و سالم به نظر می‌رسد، استراحت در منزل کافی است و نیاز نیست اقدام خاصی انجام دهید. اما اگر متوجه شدید فرزندتان بدخلق شده، بهتر است توسط راه‌کارهای زیر به مراقبت از او در خانه بپردازید:
- اغلب کودکان تب‌دار تمایلی به خوردن غذا ندارند، اما سعی کنید در مقدار کم و دفعات زیاد او را تشویق به نوشیدن آب و مایعات سالم کنید. این کار به هیدراته ماندن بدن کمک می‌کند.
- به نوزادان زیر ۶ ماه شیر مادر، شیر خشک با گرمای بسیار کم یا آب جوشانده شده خنک بدهید.
- برای خنک شدن بدن فرزندتان از یک حوله یا اسفنج آغشته به آب ولرم (نسبتا خنک) استفاده کنید. حوله را روی پیشانی، قفسه سینه، دست‌ها و پاهای او بکشید. (استفاده از آب سرد برای این کار توصیه نمی‌شود.)
- هنگامی که فرزندتان تب دارد، به او لباس سبک بپوشانید و از پتو برای پوشاندن او استفاده نکنید.
- اگر کودک شروع به لرزیدن کرد، تا پایان لرز به او لباس گرم بپوشانید. اما بعد از آن، تعداد لباس‌هایش را کم کنید.
- اگر کودک داروی تب‌بر یا مسکن را استفراغ کرد، از شیاف استامینوفن استفاده کنید. در مورد دوز شیاف و نحوه مصرف آن با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
- هر چهار ساعت یک‌بار یا هر زمان که احساس می‌کنید تب کودک افزایش یافته است، دمای بدن او را اندازه بگیرید.
بیشتر بخوانید: راه‌های کنترل خشم کودکان و پیشگیری از بهانه گیری
داروهای ممنوعه به هنگام تب در کودکان
مصرف آسپرین یکی از داروهای خطرناک برای کودکان تب‌دار است. این روزها با شروع فصل سرما و شدت گرفتن بیماری‌هایی همچون آنفولانزا که با تب همراه است، احتمال مصرف خودسرانه داروها برای کاهش تب در کودکان بسیار زیاد خواهد بود.
در کنار تمامی داروهایی که می‌توانند شدت تب را کاهش دهند، مصرف آسپرین در فهرست داروهایی که نباید به کودک تب‌دار بدهیم قرار دارد. زیرا این دارو می‌تواند باعث ایجاد نارسایی شدید کبدی شود و مرگ و میر کودکان را به همراه داشته باشد. به همین دلیل، مصرف آسپرین به دلیل نگرانی از ابتلا به یک بیماری نادر اما جدی به نام سندرم ری، برای کودکان زیر ۱۸ سال توصیه نمی‌شود.
سخن پایانی
در صورتی که نسبت به علت تب در کودک مطمئن نیستید، از خوددرمانی بپرهیزید و هر چه سریع‌تر با یک پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. ما در این مقاله شما را با علت اصلی ایجاد تب، علائم و روش‌های درمانی آن آشنا کردیم. همچنین به معرفی داروهایی که نباید به کودک تب‌دار بدهید پرداختیم. اگر برای پیدا کردن پزشک باتجربه و گرفتن نوبت نیاز به کمک داشتید، می‌توانید از خدمات التیاما استفاده کنید.
سوالات متداول
آسپرین از داروهای ممنوعه برای کودکان تب‌دار محسوب می‌شود.
برای کاهش تب در کودکان از روش‌های زیر استفاده کنید:
۱. تشویق به نوشیدن مایعات فراوان
۲. پوشیدن لباس سبک و ترجیحا خنک
۳. استفاده از داروی استامینوفن یا ایبوپروفن (بر اساس توصیه و تجویز پزشک)
۴. پرهیز از گرفتن دوش آب سرد
در صورت تجویز پزشک می‌توانید از استامینوفن و ایبوپروفن استفاده کنید که به صورت مایع یا قرص‌های جویدنی در دسترس هستند.
منبع: drugs |mayoclinic
دکتر جواد غروبی
