التیاما مجله پزشکی و سلامت التیاما
تفاوت بین آلرژی به غذا و حساسیت نسبت به مواد غذایی واکنش آلرژیکی است که بدن نسبت به ماده خاصی نشان می‌دهد. اگر نسبت به یک ماده، آلرژی غذایی داشته باشید، سیستم ایمنی بدن شما نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. اگر نسبت به یک ماده غذایی حساسیت غذایی یا عدم تحمل داشته باشید دستگاه گوارشی شما نسبت به آن ماده واکنش نشان خواهد داد.
در ادامه با التیاما همراه باشید.
حساسیت به غذا یا آلرژی به غذا؟
چه تفاوتی بین آلرژی به غذا و حساسیت به غذا وجود دارد؟
- علائم عدم تحمل یک ماده غذایی عبارتند از: باد معده، نفخ، اسهال، یبوست، گرفتگی عضلات و حالت تهوع.
- علائم آلرژی نسبت به ماده غذای عبارتند از: کهیر، تورم، خارش، آنافیلاکسی و سرگیجه.
حساسیت غذایی
حساسیت نسبت به مواد غذایی، تهدید کننده زندگی نیست. وی توضیح داده که بدن نسبت به موادغذایی خاصی حساس بوده و نمی‌تواند آن‌ها را تحمل کند، اما باید در نظر گرفت که واکنش‌های ایجاد شده طی این حساسیت‌ها ارتباطی با سیستم ایمنی ندارند.
این نوع واکنش‌ها به دلیل عدم توانایی دستگاه گوارشی بدن در هضم آن ماده غذایی ایجاد می‌شود. حساسیت یا عدم تحمل مواد غذایی شایع‌تر از آلرژی نسبت به مواد غذایی است. حساسیت یا عدم تحمل مواد غذایی ارتباطی با سیستم ایمنی بدن ندارند.
ممکن است دستگاه گوارشی نتواند یک ماده غذایی خاص را تحمل کند. این مساله زمانی رخ می‌دهد که بدن قادر به تجزیه آن ماده نبوده و نسبت به آن واکنش نشان دهد. برای مثال عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ می‌دهد که بدن نتواند لاکتوز (قند مواد لبنی) را تجزیه کند.
ممکن است بنا به دلایل متعددی نسبت به یک ماده غذایی حساسیت داشته باشید. این موارد عبارتند از:
- نداشتن آنزیم‌های مناسب برای هضم یک ماده غذایی خاص.
- واکنش نسبت به افزودنی‌های خوراکی و یا نگهدارنده‌هایی از قبیل سولفیت‌ها، MSG یا رنگ‌های مصنوعی.
- عوامل دارویی، مانند حساسیت به کافئین یا سایر مواد شیمیایی.
- حساسیت نسبت به قندهای طبیعی در برخی از مواد غذایی از قبیل پیاز، بروکلی، یا جوانه بروکلی.
حساسیت‌های غذایی علائم مختلفی دارند. اما تمامی این علائم مربوط به دستگاه گوارشی هستند. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- باد و نفخ معده
- اسهال
- یبوست
- درد شکم
- حالت تهوع
سیستم ایمنی از بدن در مقابل مهاجمانی مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها یا ویروس‌های سرماخوردگی محافظت می‌کند. وقتی سیستم ایمنی بدن پروتئین موجود در برخی از مواد غذایی را مهاجم شناسایی کند، آنتی‌بادی‌هایی (پادتن) بر ضد آن پروتئین ترشح خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: حساسیت به آجیل؛ مراقب خودت در عید نوروز باش
همچنین فرزان اظهار داشته که آلرژی نسبت به یک ماده غذایی در واقع واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به آن ماده غذایی است. یکی از شایع‌ترین آلرژی‌ها واکنش ایمونوگلوبولین IgE) E) است. IgE آنتی‌بادی‌های آلرژیک هستند. وقتی موادی مانند هیستامین آزاد شوند این آنتی‌بادی‌ها واکنش سریع‌تری را از خود نشان می‌دهند.
بر خلاف حساسیت نسبت به مواد غذایی، آلرژی غذایی می‌تواند منجر به مرگ شود. در موارد شدیدتر، خوردن و یا حتی لمس مقدار کمی از آلرژن (ماده حساسیت‌زا) می‌تواند منجر به واکنش‌های آلرژی شدید شود.
بیشتر بخوانید: هر آنچه که باید از بیماری سل بدانید
علائم آلرژی به مواد غذایی عبارتند از:
- واکنش‌های پوستی، مانند کهیر، تورم و خارش
- آنافیلاکسی، با علائمی مانند دشواری در تنفس، خسخس سینه، سرگیجه و مرگ
- علائم گوارشی
هشت ماده غذایی که منجر به ۹۰ درصد از واکنش‌های آلرژیک می‌شوند عبارتند از: شیر، تخم‌مرغ، ماهی، صدف، بادام‌زمینی، دانه‌های درختی (آجیل)، گندم و دانه‌های سویا.
یک سری از مواد غذایی ارتباطی با IGE ندارند. این چنین واکنش‌هایی زمانی رخ می‌دهند که قسمت‌های دیگری از سیستم ایمنی بدن فعال شوند.
علائم واکنش‌های غیر از IGE معمولاً با تاخیر رخ می‌دهند و معمولاً در دستگاه گوارشی خود را نشان می‌دهند. این علائم عبارتند از استفراغ، اسهال یا نفخ. اطلاعات کمتری در رابطه با این نوع واکنش در دست است و به صورت کلی این نوع واکنش تهدید چندانی برای زندگی افراد ندارد.
اقدامات لازم در شرایط اورژانسی واکنش آلرژیک
هشت ماده غذایی ۹۰ درصد از آلرژی غذایی را که منجر به واکنش‌های آلرژیک می‌شوند، تشکیل می‌دهند. این موادغذایی عبارتند از:
- شیر
- تخم‌مرغ
- ماهی
- صدف
- بادام زمینی
- آجیل
- گندم
- سویا
افرادی که نسبت به مواد غذایی آلرژی دارند باید از غذاهای نام‌برده اجتناب کنند. فرزان اظهار داشته که والدین و سرپرستان کودکانی مبتلا به آلرژی باید آموزش‌های لازم در زمینه آلرژی غذایی را ببینند. این مواد در تست تشخیص آلرژی نیز کاربرد دارند.
مشاهده بیشتر : بهترین دکتر فوق متخصص آلرژی
او میگوید اپینفرین‌های خودکار باید همیشه در دسترس باشد و سرپرستان و والدین نیز باید بدانند چگونه از این اپینفرین‌ها استفاده کند.
تاثیرات واکنش‌های آلرژیک بسیار شدید است. اما تلاش‌هایی انجام شده تا افراد مبتلا به آلرژی با این شرایط خود کنار بیایند. مثلاً بادام زمینی در وعده‌های غذایی مدارس استفاده نمی‌شود تا اگر فردی به بادام زمینی آلرژی داشت دچار مشکل نشود. همچنین بر روی مواد غذایی برچسب‌هایی زده می‌شود که در صورت وجود آلرژن‌ها در ماده غذایی نام‌برده به مصرف‌کننده اطلاع داده شود.
سخن نهایی
اغلب افراد حساسیت به مواد غذایی را با آلرژی به غذاها اشتباه می‌گیرند که اکنون در این نوشته تفاوت‌های این دو را توضیح دادیم. در همین راستا، برای کسب اطلاعات بیشتر درباره حساسیت و آلرژی یا درمان مشکلات آنان ، می‌توانید از سایت التیاما مشاوره پزشکی آنلاین بگیرید.
منبع: Healthline
دکتر علی اصغر اعتمادی فرد |
دکتر علیرضا رضایی
