جراحی لوزه سوم + چگونگی و شرایط بعد از جراحی

لوزه سوم یا به اصلاح علمی «آدنوئید» غده‌ای است که در انتهای مجرای تنفسی بینی و بالای حلق قرار دارد. حال که می‌دانید لوزه سوم کجاست حتما متوجه شدید که موقعیت این غده باعث می‌شود که تغییرات آن به طور مستقیم روی تنفس که از حیاتی‌ترین رفتارهای انسان است، تاثیرگذار باشد. به همین دلیل است که گاهی دکتر جراح لوزه مجبور می‌شود دست به عمل جراحی لوزه سوم (adenoidectomy) بزند.

لوزه سوم هم مانند دو لوزه پشت زبان کوچک، از اعضای سیستم ایمنی بدن است و در دفع و مبارزه با باکتری‌ها و ویروس‌های مزاحم شرکت دارد. این لوزه در کودکی در بزرگ‌ترین حالت خود قرار دارد و تا بزرگسالی تقریبا ناپدید می‌شود. بنابراین بحث انجام عمل جراحی روی این لوزه تنها در مورد کودکان مطرح می‌شود و جراحی لوزه سوم در بزرگسالان به ندرت لازم است.

در این مطلب می‌خواهیم در مورد روند انجام این عمل جراحی، دلایلی که دکتر لوزه را ملزم به خارج کردن لوزه می‌کنند و نکاتی که باید درمورد اتفاقات بعد از جراحی بدانید صحبت کنیم.

چرا باید لوزه سوم را جراحی کنیم؟

لوزه سوم چیست؟ مانند دو لوزه‌ای که کمی پایین‌تر از لوزه سوم قرار دارند، این لوزه که به آدنوئید نیز معروف است گاهی متورم می‌شود. متورم شدن این لوزه نیز مانند دو لوزه دیگر ممکن است به گلو درد، مشکلات تنفسی و عفوفت مکرر گوش منجر شود. علاوه بر این به دلیل موقعیتی که این لوزه دارد، ممکن است گاهی تمام مجرای تنفسی فرد را مسدود کند.

 

در تعدادی از موارد تورم لوزه تنها ناراحتی خفیفی ایجاد می‌کند و درمان لوزه سوم بدون جراحی امکان‌پذیر است. تعدادی از مشکلات مربوط به لوزه سوم نیز حتی با وجود مصرف دارو درمان نمی‌شوند و راهی به جز جراحی لوزه سوم باقی نمی‌ماند. علائم لوزه سوم عبارتند از:

• مشکلات تنفسی: وقتی کودک در تنفس با بینی به مشکل بر بخورد، ناچار تنفس از راه دهان را انتخاب خواهد کرد که منجر به خشکی و ترک خورد لب‌ها و خشک شدن دهان خواهد شد.
• به وجود آمدن مشکلات در خواب: بسته یا تنگ شدن مسیر تنفس در خواب، باعث پایین آمدن کیفیت خواب می‌شود. در نتیجه کودکانی که به دلیل تورم لوزه نمی‌توانند انرژی کافی را از استراحت شبانه کسب کنند در طول روز خواب‌آلود خواهند بود.
• مشکلات مکرر و مداوم مربوط به گوش: تورم لوزه سوم می‌تواند باعث عفونت گوش و درگیر شدن قسمت میانی آن و ترشحات داخلی گوش شود. این مسئله ممکن است به درد‌های ناشی از عفونت یا تضعیف موقت شنوایی منجر شود.
• سینوزیت مداوم که باعث آبریزش بینی درد در عضلات صورت و تو دماغی شدن صدا می‌شود.

عمل جراحی لوزه سوم در کودکان چطور صورت می‌گیرد؟

این جراحی معمولا توسط یک دکتر گوش و حلق و بینی انجام می‌شود و حدود سی دقیقه طول می‌کشد. بعد از عمل نیز کودک حدود یک ساعت نیاز به ریکاوری دارد تا تاثیر مواد بیهوشی از بین برود. اگر عمل طی ساعات صبح انجام شود کودک می‌تواند همان روز به خانه برگردد، اما اگر عمل در بعد از ظهر انجام شود ممکن نیاز باشد شب را در بیمارستان سپری کند.

نکاتی که قبل از جراحی باید به آن توجه کنید

اگر کودک طی یک هفته قبل از جراحی سرماخوردگی، گلو درد و تب بالا داشته یا سرفه می‌کرده به دکتر جراح لوزه اطلاع دهید. دکتر احتمالا جراحی را مدتی عقب می‌اندازد تا این مشکلات تا حد زیادی حل شوند و عوارض جراحی را تشدید نکنند. به همین خاطر بهترین فصل برای عمل لوزه سوم، فصل هایی است که احتمال سرماخوردگی در آنها کمتر باشد. در ضمن بهترین سن برای جراحی لوزه سوم در کودکان را نمی توان تعیین کرد؛ چرا که آناتومی و شرایط جسمی هر کودک با دیگری کاملا متفاوت است.

مراحل جراحی لوزه سوم

وقتی که بهترین زمان جراحی لوزه سوم در کودکان توسط پزشک تشخیص داده شد، در مرحله اول کودک کاملا بیهوش می‌شود و در طی عمل هیچ دردی را حس نخواهد کرد. سپس دکتر با استفاده از وسیله فلزی کوچکی دهان کودک را طی جراحی باز نگه می‌دارد. بعد به ترتیب لوزه را خارج می‌کند و با گرما دادن به محلی که لوزه را از آن جدا کرده تا حد زیادی جلوی خونریزی را می‌گیرد.

البته جراحی لوزه سوم با لیزر نیز قابل انجام است که مراحلی متفاوت از جراحی معمولی دارد. هزینه عمل لوزه سوم با لیزر نیز با جراحی معمول فرق می‌کند.

لازم است بدانید که امکان دارد تحت شرایطی دکتر دو لوزه دیگر را هم خارج کند. در مطلب دیگری در همین سایت تمام توضیحات مربوط به برداشتن لوزه ها و علل و راه پیشگیری و همچنین عوارض این عمل ذکر شده است. همچنین می‌توانید با مراجعه به بخش «بیماری‌های لوزه» اطلاعات بیشتری کسب کنید.

عوارض جراحی لوزه سوم

حال که دانستید جراحی لوزه سوم چگونه است لازم است بدانید که برداشتن لوزه سوم جراحی کم خطری است. با این حال در همه جراحی احتمالا رخ دادن بعضی حالات در بیمار وجود دارد که دانستن آن‌ها به شما کمک می‌کند.

• خونریزی
• لب پر شدن دندان‌ حین جراحی
• عفونت (احتمالا برای پیشگیری آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد شد)
• حساسیت یا عکس‌العمل بدن نسبت به مواد بیهوش کننده

اگر عوارض این جراحی شدید بودند لازم است که از متخصص گوش و حلق و بینی آنلاین کمک بگیرید.

بعد از عمل جراحی لوزه سوم

بعد از جراحی لوزه سوم به کودک مسکن داده می‌شود و ممکن است دکتر تا زمانی که اثر مواد بیهوش کننده از بین نرفته باشد اجازه ترخیص را صادر نکند. بعد از عمل نیز حدود دو هفته به دوره نقاهت اختصاص پیدا می‌کند که با در نظر گرفتن برخی نکات به خوبی طی خواهد شد.

مشکلات کوچکی که ممکن است طی دوره نقاهت به آن‌ها بربخورید

طبیعتا نمی‌توان انتظار داشت که بلافاصله بعد از رفع تاثیر داروهای بیهوشی همه چیز کاملا درست شود. در دوره نقاهت امکان دارد کودک با مسائلی مواجه شود که بهتر است بدانید:

• گلودرد
• درد گوش
• خشکی فک
• گرفتگی بینی توسط ترشحات
• تنفس دشوار
• تو دماغی شدن صدا
• دشواری در قورت دادن
• دشواری در مسواک زدن

ممکن است کودک نیاز داشته باشد تا چند روز بعد از جراحی لوزه سوم مسکن مصرف کند. قرص پاراستامول (paracetamol) می‌تواند گزینه خوبی باشد. همچنین کودکانی که مصرف قرص برایشان دشوار است یا گلودرد نیز دارند می‌توانند از شربت‌های مسکن استفاده کنند.

همیشه به مقدار قرص یا شربتی که روی بسته‌بندی آن درج شده دقت کنید و به هیچ عنوان به کودکان زیر ۱۶ سال آسپرین ندهید. در ادامه باید اشاره کنیم که مقدار کمی خونریزی و مقداری دشواری در بلع غذا معمول است، اما اگر خونریزی زیاد و مداوم مشاهده کردید، حتما به دکتر مراجعه کنید.

رژیم غذایی در دوران نقاهت بعد از جراحی لوزه سوم

کودک می‌تواند مدت کوتاهی بعد از جراحی لوزه سوم مصرف مواد خوراکی را آغاز کند. البته بهتر است حدود نیم ساعت قبل مصرف خوراکی‌ها مسکن مصرف شود تا بلع غذا آسان‌تر و با درد کمتری صورت گیرد. از سرگیری مصرف مواد غذایی را می‌توان با خوراکی‌های نرم و مایعات انجام داد.

سوپ، آش و فرنی با دمای ولرم و نوشیدنی‌های خنک می‌توانند کمک کنند تا کودک کم کم به حالت عادی برگردد. همچنین بستنی و ژله که از خوراکی‌های محبوب کودکان هستند در این مورد کمک می‌کنند و می‌تواند کودک را تشویق به خوردن کند.

مصرف میوه‌هایی به سفتی سیب یا سبزیجات و میوه‌های تحریک‌کننده چندان مناسب نیستند (مثلا لیموناد آب پرتقال یا نوشیدنی‌های گازدار خوراکی‌های تند و فلفلی). همچنین استفاده از نان‌هایی مانند نان بربری، سنگک یا نان تست و هر نوع نان ترد نیز توصیه نمی‌شود.

رژیم غذایی در دوران نقاهت

در عوض می‌توان از آبمیوه‌هایی که تحریک‌کننده نیستند و پوره سیب یا میوه‌های مانند آن استفاده کرد.

یک رژیم غذایی سبک که شامل خوراکی‌‌های نرم مانند پاستا، پوره سیب زمینی و… هستند می‌تواند به سپری شدن دوره نقاهت کمک کند. کودک می‌تواند بعدا به تدریج مصرف خوراکی‌های سفت‌تر را نیز شروع کند.

بازگشت به مدرسه پس از جراحی لوزه سوم

نکته دلگرم‌کننده برای کودک می‌تواند این نکته باشد که باید حداقل ده روز از مدرسه دور باشد. این قرنطینه به این دلیل است که امکان عفونی شدن در دوره نقاهت وجود دارد. هچنین کودک باید از هر محیط دیگری که افرادی با سرماخوردگی و بیماری‌های عفونی حضور دارند و محیط‌های پر از دود و گرد وخاک دوری کند.

نتایج جراحی لوزه

بعد از جراحی لوزه و طی شدن دوره نقاهت کودک می‌تواند:

• به راحتی از طریق بینی نفس بکشد.
• کمتر به بیماری‌های عفونی مبتلا می‌شود (مراقبت و رعایت بهداشت ضروری است).
• کمتر به گلو درد مبتلا می‌شود و در صورت ابتلا درد کمتری نسبت به دوران قبل جراحی حس می‌کند.

نتیجه‌گیری

سه لوزه در محدوده انتهایی بینی و ابتدای حلق قرار دارند که از اعضای مهم سیستم ایمنی هستند و گلبول‌های سفید خون را تولید می‌کنند. در عین حال امکان دارد خود این غده‌ها که از غدد لنفاوی محسوب می‌شوند نیز عفونی و متورم شوند.

تورم این غدد به دلیل موقعیت حساسی که دارند به رسیدگی سریع نیاز دارد. تعدادی از موارد ورم لوزه با مصرف دارو درمان می‌شود، اما برخی نیز نیاز به جراحی پیدا می‌کنند. جراحی لوزه سوم که تقریبا در تمام موارد روی کودکان انجام می‌شود یک جراحی سبک است.

در عین حال لازم است بعد از عمل جراحی مراقبت‌های لازم به عمل آید و با رعایت رژیم غذایی و عدم حضور در محیط‌های آلوده و نزدیک افراد مبتلا به بیماری‌های عفونی دوره نقاهت را نیز به سلامت را طی کرد تا نتایج جراحی به خوبی خود را نشان دهند. برای اطلاع از هزینه جراحی لوزه سوم بهتر است نزد دکتر جراحی لوزه مراجعه کنید.

سوالات متداول

آیا جراحی لوزه سوم، عمل خطرناکی است؟

برداشتن لوزه سوم یکی از جراحی‌های رایج در ایران به شمار می‌آید. البته این عمل عوارض خاص خود مانند خونریزی، خشکی دهان و استفراغ را ممکن است به دنبال داشته باشد. اما این عوارض پس از گذشت دوره نقاهت برطرف می‌شوند.

آیا برداشتن لوزه سوم منجر به تغییر صدا می‌شود؟

تحقیقات نشان می‌دهد برداشتن لوزه ها هیچ تاثیری بر صدای فرد ندارد. بنابراین نیازی به نگرانی از این بابت نیست.

چه زمانی جراحی لوزه سوم الزامی است؟

زمانی که لوزه سوم بیش از حد بزرگ می شود و مسیرهای هوایی را مسدود می کند، انجام جراحی الزامی است. علائم مسدود شدن مسیرهای هوای عبارتند از خروپف، مشکل در تنفس از طریق بینی، خوابیدن با دهان باز و آپنه کودک در خواب.