رفلاکس اسید معده یا بازگشت اسید از معده به مری میتواند موجب سوزش معده، گرفتگی صدا و گلودرد شود. زمانی که اسید معده به سمت بالا حرکت میکند در دهان مزه بدی ایجاد میشود و سوزشی در بالای معده و قفسه سینه احساس میشود. در اکثر موارد درمان اسید معده با تغییر در سبک زندگی و مصرف غذاهای سالم برطرف میشود. در برخی شرایط خاص نیز لازم است فرد از داروهای کاهشدهنده اسید معده یا درمانهای دیگر برای کنترل این مشکل استفاده کند. اما بهترین درمان اسید معده چیست و برای کاهش فوری اسید معده در طب سنتی از چه راهکارهایی استفاده میشود؟ در این مقاله از مجله التیاما میتوانید با روشهای مختلف درمان اسید معده آشنا شوید.
فهرست محتوا
- درمان اسید معده در خانه
- جویدن آدامس
- خوابیدن به پهلو چپ
- بالاتر قرار دادن سر در زمان خواب
- کاهش مقدار غذا در هر وعده
- کاهش وزن
- کاهش مصرف کربوهیدراتهای ساده
- کنترل استرس
- درمان اسید معده با عسل
- درمان اسید معده با داروی گیاهی
- کاهش فوری اسید معده با قرص
- درمان اسید معده با جراحی
- نکاتی مهم برای درمان اسید معده
- سخن نهایی
- سوالات متداول
بیشتر بخوانید: نشانه رفلاکس یا بازگشت اسید معده
درمان اسید معده در خانه
برای درمان اسید معده همیشه لازم نیست از داروهای شیمیایی کمک بگیرید، گاهی اوقات ایجاد تغییرات ساده در سبک زندگی و رعایت نکاتی ساده میتواند به شما کمک کند تا اسیدیته معده خود را کاهش دهید و این مشکل را برطرف کنید. در ادامه میتوانید با راهکارهای موثر درمان اسید معده در خانه آشنا شوید.
بیشتر بدانید: اسید معده چیست؟
بیشتر بخوانید: علائم التهاب حنجره ناشی از رفلاکس
جویدن آدامس
مطالعات نشان میدهد جویدن آدامس میتوانید به کاهش اسیدیته در مری کمک کند. به نظر میرسد که آدامس دارای بیکربنات است و به خنثی کردن اسید معده و جلوگیری از رفلاکس کمک زیادی میکند. از طرف دیگر آدامس جویدن ترشح بزاق را افزایش میدهد و به پاکسازی مری از اسید کمک میکند.
بیشتر بدانید: درمان زخم معده چقدر طول میکشد؟
خوابیدن به پهلو چپ
بررسی چندین مطالعه نشان میدهد که خوابیدن به پهلوی سمت راست میتواند علائم رفلاکس معده را در شب افزایش دهد. خوابیدن به پهلوی سمت چپ موجب میشود تا میزان اسید معده در مری تا ۷۱ درصد کاهش پیدا کند.
مری از سمت راست وارد معده میشود. درنتیجه زمانی که ما به پهلوی سمت چپ میخوابیم، اسفنکتر تحتانی مری یا همان دریچهای که از ورود اسید معده به مری جلوگیری میکند، بالاتر از سطح اسید معده قرار میگیرد. با خوابیدن به سمت راست، اسید معده، اسفنکتر تحتانی مری را میپوشاند و در این شرایط خطر رفلاکس افزایش پیدا میکند.
بیشتر بدانید: قرص پنتوپرازول چه عوارضی دارد؟
بالاتر قرار دادن سر در زمان خواب
برخی از افراد بیشتر در طول شب رفلاکس یا بازگشت اسید به مری را تجربه میکنند. بالا بردن سر نسبت به بدن موجب کاهش علائم رفلاکس اسید و درمان برگشت اسید معده میشود و به بهبود کیفیت خواب کمک میکند. بررسی مطالعات نشان میدهد که افرادی که در زمان خوابیدن زیر سرشان را با بالش اضافی بالا میبرند، در طول شب رفلاکس و سوزش سر دل کمتری را تجربه میکنند.
کاهش مقدار غذا در هر وعده
در محل اتصال مری به معده یک عضله حلقه مانند به نام اسفنکتر تحتانی مری وجود دارد که مانند یک دریچه عمل میکند و از بالا رفتن اسید معده به مری جلوگیری میکند. اما این دریچه ممکن است در زمان قورت دادن غذا، باد گلو و استفراغ باز شود. در افراد مبتلا به رفلاکس معده این عضله ضعیف میشود و عملکرد درستی ندارد. در این شرایط وارد شدن فشار زیاد موجب باز شدن دریچه میشود.
به همین دلیل اکثر این افراد بعد از غذا خوردن دچار رفلاکس میشوند. برای درمان رفلاکس معده بهتر است وعدههای غذایی کوچکتر را چند بار در روز مصرف کنید. این کار به کاهش علائم اسید معده و رفلاکس کمک زیادی میکند.
بیشتر بخوانید: علائم رفلاکس اسید معده

کاهش وزن
دیافراگم ماهیچهای است که در قسمت بالای شکم قرار دارد و بهطور طبیعی موجب تقویت اسفنکتر تحتانی مری میشود و از نشت اسید معده به مری جلوگیری میکند. زمانی که چربی دور شکم بیش از حد باشد، ممکن است به اسفنکتر تحتانی مری فشار وارد شود. از طرف دیگر تحقیقات نشان میدهد که چربی اضافی شکم با افزایش خطر رفلاکس ارتباط مستقیم دارد. اگر وزن شما بیشتر از محدوده طبیعی است و یا چربیهای اضافی در قسمت شکمتان جمع شده است، بهتر است با رعایت رژیم غذایی و ورزش وزن خود را کاهش دهید.
کاهش مصرف کربوهیدراتهای ساده
یکی از روشهای موثر برای درمان اسید معده در گلو کاهش مصرف کربوهیدراتهای ساده است. محققان گمان میکنند که انباشته شدن کربوهیدراتهای ساده هضم نشده، موجب افزایش رشد باکتریها و زیاد شدن فشار داخل شکم میشوند و در رفلاکس اسید معده موثر هستند. کاهش مصرف کربوهیدراتهای ساده میتواند به درمان رفلاکس کمک زیادی کند. از مهمترین کربوهیدراتهای ساده میتوان به شکر، شربت، نوشابه، نانهای تهیه شده با آرد سفید و انواع شیرینی اشاره کرد.
کنترل استرس
بیشتر افرادی که با رفلاکس و بازگشت اسید معده روبرو هستند، در معرض استرس و فشار روانی قرار دارند. استرس موجب کند شدن فرآیند هضم و حساس شدن بدن نسبت به درد میشود. سعی کنید استرس و اضطرابتان را کنترل کنید و از تکنیکهای تنفسی و مدیتیشن برای کنترل استرس خود کمک بگیرید.
درمان اسید معده با عسل
عسل به کاهش رفلاکس معده و درمان سوزش سر دل کمک زیادی میکند. برای درمان قطعی اسید معده باید هر روز صبح ۱ تا ۲ قاشق چایخوری عسل خام و غیرپاستوریزه میل کنید
درمان اسید معده با داروی گیاهی
درمان اسید معده در طب سنتی معمولا با داروهای گیاهی انجام میشود. اما برای کاهش اسید معده چه بخوریم؟ در ادامه میتوانید با لیستی از داروهای گیاهی برای درمان اسید معده آشنا شوید.
- چای زنجبیل
- دمنوش بابونه
- دمنوش شیرینبیان
- چای نارنج
- دمنوش ریشه گل ختمی
بیشتر بخوانید: علائم سوزش معده

کاهش فوری اسید معده با قرص
در بسیاری از شرایط لازم است برای درمان اسید معده از دارو کمک بگیرید. در ادامه میتوانید با داروهای موثر برای درمان اسید معده آشنا شوید.
اینفوگرافی انواع دارو برای کاهش فوری اسید معده
برای کاهش فوری اسید معده با دارو میتوانید از داروهای کاهنده اسید، آنتیاسیدها، داروهای مخصوص آرامسازی اسفنکتر تحتانی مری و همچنین داروهای مسدودکننده اسیدی استفاده کنید.
- داروهای کاهنده اسید معده مثل امپرازول (omeprazole)، رابپرازول (rabeprazole) و اسمومپرازول (esomeprazole)
- آنتیاسیدها برای خنثی کردن اسید معده در افرادی که بهندرت سوزش سردل و سوءهاضمه را تجربه میکنند.
- آنتیاسیدهای آلژینات (Alginate antacids) که علاوه بر آنتیاسید در آن نوعی اسید به نام آلژینیک وجود دارد.
- داروهای مخصوص آرامسازی اسفنکتر تحتانی مری
- مسدودکنندههای اسیدی
درمان اسید معده با جراحی
در شرایطی که مصرف دارو هیچ تاثیری بر درمان اسید معده نداشته باشد، پزشک برای درمان از جراحی استفاده میکند. در این روش که به آن فوندوپلیکاسیون (Fundoplication) گفته میشود، جراح بالای معده را دور اسفنکتر تحتانی مری میپیچد تا عضله در جای خود سفت شود. این عمل به صورت لاپاراسکوپی انجام میشود. از روشهای دیگر جراحی برای درمان اسید معده میتوان به کارگذاری دستگاه LINX یا یک حلقه مغناطیسی در اطراف محل اتصال معده به مری و همچنین فوندوپلیکاسیون بدون برش از طریق دهان اشاره کرد که با کمک آندوسکوپی انجام میشود.
بیشتر بخوانید: زخم معده چیست؟

بیشتر بدانید: داروی رفلاکس معده چیست؟
نکاتی مهم برای درمان اسید معده
- برای درمان اسید معده سعی کنید مصرف نوشیدنیهای الکلی و نوشیدنیهای کافئین دار را کاهش دهید.
- برای درمان اسید معده نباید از نوشابههای گازدار و نوشیدنیهای ورزشی استفاده کنید.
- برای جلوگیری از رفلاکس نباید از آب مرکبات استفاده کنید زیرا موجب تحریک و سوزش معده میشود.
- برای کاهش اسید معده مصرف نعناع و نوشیدنیها و غذاهایی که در آنها نعناع بهکاررفته را محدود کنید.
- مصرف غذاهای چرب و سرخشده را محدود کنید.
- آهسته غذا بخورید و غذای خود را به خوی بجوید.
- برای جلوگیری از رفلاکس معده بهتر است بعد از غذا خوردن در حالت نشسته یا ایستاده قرار بگیرید.
- بعد از غذا خوردن از انجام حرکات سریع و فعالیت بدنی شدید خودداری کنید.
- سیگار کشیدن را کنار بگذارید.
- برای کاهش فوری اسید معده میتوانید از مقداری دمنوش گیاهی با آب گرم استفاده کنید.
- مصرف غذاهای قلیایی همانند موز میتواند به مقابله با اسید معده و رفلاکس کمک زیادی کند. بر
بیشتر بخوانید: باورهای غلط در مورد معده
سخن نهایی
درمان اسید معده در اکثر افراد با راهکارهای خانگی و بدون مصرف دارو برطرف میشود. اما اگر به صورت مکرر رفلاکس اسید معده را تجربه میکنید و علائم شما با کمک روشهای خانگی بهبود پیدا نکرد، بهتر است از یک دکتر گوارش برای درمان از التیاما کمک بگیرید. التیاما این امکان را برای شما فراهم کرده است که از هر نقطه از دنیا با بهترین متخصصین کشور به صورت تماس صوتی و تصویری ارتباط برقرار کنید و بعد از دریافت مشاوره آنلاین دکتر گوارش، درمان خود را شروع کنید.
بیشتر بدانید: باندینگ معده چیست؟
سوالات متداول
نعناع فواید زیادی برای سیستم گوارش دارد، اما مصرف نعناع موجب افزایش اسید معده و تحریک سوزش سر دل میشود.
برای درمان اسید معده کودکان باید غذای کمتری به کودک بدهید و از غذاهای سبک، کمچرب و قلیایی برای درمان استفاده کنید. در صورتی که علائم رفلاکس شدید است، از پزشک کمک بگیرید.
به منظور کاهش اسید معده در بارداری معمولا از داروی امپرازول یا رانیتیدین (Ranitidine) استفاده میشود.
منابع: healthline، health.harvard، mayoclinic،
دکتر علی اصغر اعتمادی فرد |
دکتر علیرضا رضایی