صفات شخصیتی در مدل ۵ عاملی شخصیت

صفات شخصیتی بلوک های ساختاری شخصیت هستند. پس یک ویژگی شخصیتی چیست؟ به طور خلاصه، این یک روش نسبتاً پایدار در تفکر و رفتار است که می تواند برای توصیف شخص و مقایسه و تضاد آن شخص با دیگران استفاده شود. با التیاما همراه باشید.

مشاهده بیشتر : رزرو نوبت آنلاین دکتر اعصاب و روان

صفات شخصیتی

صفات می‌توانند با اصطلاحات بسیار گسترده‌ای استفاده شوند، مانند این که چطور شخص به طور مثبتی از برخورد با افراد دیگر خودداری می‌کند، یا در موارد خاص‌تر، مانند این که چقدر آن شخص تمایل به اعتماد به دیگران دارد. این جنبه‌های خاص‌تر شخصیت گاهی اوقات تحت عنوان «وجهه»  نامیده می شوند.

ویژگی‌های شخصیتی معمولاً از توانایی‌های ذهنی (از جمله هوش عمومی) متمایز می‌شوند که براساس چگونگی پاسخگویی افراد به مشکلات یا سؤالات ارزیابی می‌شوند.

روانشناسان روش‌های مختلفی را برای تعریف و ساماندهی طیف صفات شخصیتی ایجاد کرده‌اند. آنها غالباً براساس فاکتورهای شخصیتی گسترده، مانند آنچه که معمولاً در طبقه بندی صفت Big Five مورد استفاده قرار می‌گیرد، با هم جمع می‌شوند.

اما شخصیت را می‌توان به روش‌های مختلفی خرد کرد و برخی از صفات اغلب توسط روانشناسان به تنهایی مورد سنجش و مطالعه قرار می‌گیرند.

در اینجا برخی از گروه‌های علمی مورد مطالعه ویژگی‌های شخصیتی آورده شده است. مهمتر از همه‌، مردم معمولاً این صفات را ندارند یا آنها را ندارند، می‌توانند در مقایسه با سایر افراد، درجه بالا، پایین یا جایی در وسط قرار بگیرند.

مدل ۵ عاملی شخصیت

مدل ۵ عاملی شخصیت (روان‌رنجوری، برون‌گرایی، سازگاری، استقبال از تجربه و وظیفه‌شناسی)، یا به اختصار OCEAN، از جمله رایج‌ترین روش‌های روانشناسی است.

مدل پنج عاملی شخصیت را به پنج ویژگی شخصیتی وسیع تقسیم می‌کند که فرد می‌تواند در مقایسه با افراد دیگر بالاتر یا پایین‌تر از آن قرار بگیرد. هر یک از پنج عامل شخصیتی گروهی از وجوه شخصیتی محدود تر را در بر می‌گیرند که تمایل به همبستگی در افراد دارند.

گشودگی چیست؟

گشودگی (همچنین به آن گشودگی نسبت به تجربه یا روشن فکری نیز گفته می شود) تقریباً نشان دهنده چگونگی پذیرش فرد نسبت به ایده‌های جدید و استحکام و پیچیدگی زندگی ذهنی فرد است. وجوه آن شامل کنجکاوی منطقی و تخیل خلاقانه است.

وجدان چیست؟

وجدان گرایی فرد، تمایل او به کنترل تکانه ها و رفتار با مسئولیت پذیری و میزان سازنده بودن فرد دارد. این ممکن است به صورت تمایل فرد به رعایت نظم و ترتیب، قابلیت اطمینان بودن در محل کار یا دقیق بودن نشان داده شود. Grit، یک مفهوم است که شامل پایداری در رسیدن به یک هدف است و بسیار در مورد آن بحث و صحبت می شود، مربوط به داشتن وجدان است.

برونگرایی چیست؟

برونگرایی را می توان به عنوان سطح انرژی ای که فرد با آن در تعامل با جهان خارج و افراد دیگر است، تصور کرد. تصور می شود جنبه‌های برونگرایی نه تنها شامل احتماعی بودن و جسارت است ، بلکه انرژی و اشتیاق عمومی فرد را نیز شامل می شود. درونگرایی برعکس برونگرایی است. (خجالتی بودن ، که در Big Five گنجانده نشده است ، مشابه است ، اما با درون گرایی یکسان نیست.)

سازگاری چیست؟

سازگاری میزان مثبت بودن و کمک شخص به سایر افراد است. وجوه سازگاری شامل احترام فرد نسبت به دیگران ، دلسوزی ، نوع دوستی و تمایل به اعتماد به دیگران است.

روان رنجوری چیست؟

روان رنجوری (که گاهی اوقات احساسات منفی خوانده می شود) یک فرد برای تجربه حالات احساسی چالش‌برانگیز مانند اضطراب و افسردگی است. افرادی که بسیار روان رنجور هستند احساسات منفی را راحت تر احساس می‌کنند. نقطه مقابل روان رنجوری گاه به عنوان «ثبات عاطفی» توصیف می شود.

HEXACO و صداقت-فروتنی

بعضی از محققان شخصیت علاوه بر مدل ۵ عاملی شخصیتی، یک عامل ششم مهم را نیز مطرح کرده اند: آن را صداقت و فروتنی خوانده و “H” را در مدل HEXACO شکل می‌دهد. صداقت و فروتنی به عنوان یک مفهوم و صفت نشان دهنده میزان دنباله روی دیگران است، مانند الگوبرداری از یک صفت خاص یا روبرو شدن با دیگران. وجوه پیشنهادی شامل خلوص، انصاف و جلوگیری از حرص و آز است.

تریاد (سه تایی) تاریک

سه صفت، اغلب به نام “Triad Dark” – خودشیفتگی، روان پریشی، و ماکیاولیسم – معمولاً برای بررسی قسمت‌های تاریک تر، یا ابعاد خصمانه تر و علایق شخصی فرد ارزیابی می شوند. در حالی که آنها روش‌های خاصی برای تفکر و رفتار ضد اجتماعی را نشان می دهند، لزوماً از دیگر صفات جدا نیستند؛ به عنوان مثال، به راحتی می توان دید که چگونه آن‌ها برخی از زمینه‌های مشترک را با مفهوم Big Five در مورد رضایت یا صداقت HEXACO به اشتراک می‌گذارند.

بعضی از افراد که امتیاز بالایی را در این صفات کسب می کنند، اینگونه توصیف می‌شوند که «خودشیفتگی» یا «روان پریشی» دارند، اما صفات Dark Triad را می توان از نظر یک طیف تصور کرد: یک شخص می تواند کم، زیاد یا هر نقطه دیگری از این طیف را به خود اختصاص دهد. اختلالات شخصیتی، که برخی از آنها مربوط به رفتارهای مرتبط با Triad Dark است، براساس محدوده های مشخص شده برای تشخیص، متفاوت تعریف می شوند.

خودشیفتگی چیست؟

خودشیفتگی به طور کلی احساس اهمیت و داشتن حق نسبت به دیگران است. خودشیفتگی بالا ممکن است در جلب توجه یا نیاز بیش از حد تحسین منعکس شود.

روان پریشی چیست؟

روانپریشی همراه با سایر جنبه های خاص ، عدم همدلی ، پشیمانی و کنترل انگیزه است. کسی که به شدت روانپریش است ممکن است تمایل به صدمه زدن به دیگران بدون احساس بد یا مسئولیت پذیری داشته باشد.

ماکیاولیسم چیست؟

ماکیاولیسم به گرایش فرد به رفتار محاسبه گرانه دیگران، از جمله تخریب دیگران برای رسیدن به اهداف خود اشاره دارد. این نام به نام نیکولو ماکیاول (Niccolò Machiavell)، نویسنده قرن شانزدهم کتاب شاهزاده است.

مشاهده بیشتر : رزرو نوبت آنلاین دکتر روانشناس

سخن نهایی

درباره صفات شخصیتی گفتیم و راه‌های دسته‌بندی انواع ویژگی شخصیتی را شرح دادیم. در همین راستا، برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با مراجعه به سایت التیاما به صورت آنلاین، از روانپزشکان و روانشناسان مجرب تهران، نوبت بگیرید.

منبع: Psychologytoday

[sibwp_form id=1]