علت درد بیضه در مردان چیست؟ بررسی روش پیشگیری، تشخیص و درمان فوری آن

درد بیضه می‌تواند ناشی از التهاب، عفونت مقاربتی، سنگ کلیه، آسیب ناگهانی یا یک وضعیت اورژانسی باشد. مردان در این حالت درد مبهمی در کیسه بیضه احساس می‌کنند که اکثرا با تورم همراه است.

درد بیضه یک مشکل شایع پزشکی است که اکثر مردان حداقل یک‌بار در طول زندگی خود آن را تجربه کرده‌اند. برخی افراد این فشار را در هر دو سمت بیضه‌ها احساس می‌کنند، اما امکان آن وجود دارد که ناراحتی با شدت بیشتری در بیضه سمت راست یا چپ ایجاد شود. احساس آزاردهنده در هر یک از بیضه‌ها دلیل پزشکی مشخصی دارد که در این مقاله ضمن بررسی علت آن‌ها، بهترین راه‌کار برای فوری درد بیضه را معرفی می‌کنیم. همراه ما باشید.

منظور از درد بیضه چیست؟

بیضه‌ها اندام حساس جنسی مردانه هستند که در داخل کیسه نازکی از جنس پوست بدن به نام کیسه بیضه قرار می‌گیرند. این اندام وظیفه تولید اسپرم و هورمون جنسی مردانه بر عهده دارد. اغلب مردان این وضعیت را به صورت یک درد مبهم تجربه می‌کنند که با افزایش فعالیت بیشتر می‌شود. 

بیضه‌ها از رگ‌های عصبی زیادی تشکیل شده‌اند که به شبکه عصبی کلیه و لگن متصل می‌شود. به‌همین دلیل مردان درد را در شکم و کشاله ران خود بیش از سایر نقاط احساس می‌کنند. اگر شدت درد بعد از یک ساعت به شکل غیرعادی بیشتر شد، باید حتما مشاوره با دکتر اورولوژیست مشورت کنید.

بیشتر بدانید: افتادگی مثانه چیست؟

علت درد بیضه

برخی از مردان درد بیضه‌ها را تنها در یکی از آن‌ها احساس می‌کنند. در زیر علت درد بیضه سمت راست و چپ را بررسی می‌کنیم:

۱. آسیب یا ضربه

علت درد بیضه چپ می‌تواند ضربه حین ورزش، تصادفات یا درگیری باشد. زیرا بیضه سمت چپ کمی پایین‌تر قرار دارد و زودتر دچار آسیب ناشی از ضربه می‌شود.

۲. اورکیت (Orchitis)

این وضعیت التهاب، تورم و احساس سوزش در یک یا هر دو بیضه است. عفونت باکتریایی یا ویروسی می‌تواند دلیل درد بیضه سمت راست یا چپ باشد. 

پوست بیضه‌ها در این وضعیت مایل به قرمز می‌شود و معمولا بیش از حد نرم یا سفت خواهند بود. دلیل اصلی اورکیت بیماری اوریون است که پس از گذشت ۴ تا ۶ روز تورم بیضه‌ها شروع می‌شود.

۳. فتق اینگوینال (Inguinal hernia)

فتق کشاله ران ناشی از فشار روده به عضلات ضعیف شکم است که باعث ایجاد درد در هر دو بیضه می‌شود. این وضعیت خطرناک نیست اما با درد شدیدی دارد که معمولا جراحی فوری انجام خواهد شد.

۴. اپیدیدیمیت (Epididymitis) و درد بیضه

با التهاب اپیدیدیم (لوله‌های نازک انتقال‌دهنده اسپرم از بیضه‌ها به بیرون) درد بیضه سمت راست و چپ آغاز می‌شود. کیسه بیضه‌ها در این حالت داغ و متورم خواهند شد که درد و التهاب آن تا چندین هفته ادامه پیدا می‌کند.

۵. اسپرماتوسل (Spermatocele)

این وضعیت فضای پر از مایعی است که به صورت کیست در نزدیکی بیضه تشکیل می‌شود. معمولا کیست‌های اسپرماتوسل دردناک و خطرناک نیستند، اما گاهی آن‌قدر بزرگ می‌شوند که ناراحت‌کننده خواهد بود.

۶. هیدروسل (Hydrocele) و درد بیضه

هر یک از بیضه‌ها در کیسه بیضه توسط بافت نازکی پوشانده می‌شوند. تجمع مایعات در این غلاف را هیدروسل می‌نامند که علت درد بیضه چپ یا راست خواهد بود. این وضعیت در نوزادان شایع‌تر است و معمولا خودبه‌خود از بین می‌رود.

۷. واریکوسل (Varicocele)

علت درد بیضه چپ بیشتر ناشی از واریکوسل یا همان تورم رگ‌های خونی اندام جنسی مردانه است. زیرا رگ خونی بیضه سمت چپ در قسمت پایین‌تر قرار دارد که باعث ایجاد فشار بیشتری می‌شود. این درد هنگام دراز کشیدن افزایش پیدا می‌کند و در صورت عدم درمان می‌تواند باعث ناباروری مردان شود.

۸. پیچ‌خوردگی بیضه (Testicular torsion)

اگر بند بیضه به دور خود بپیچد و خونرسانی به بیضه‌ها متوقف شود، اصطلاحا به این وضعیت پزشکی اورژانسی پیچ‌خوردگی بیضه گفته می‌شود.

 این حالت معمولا در یکی از بیضه‌ها رخ می‌دهد و از گزینه‌های رایج علت درد بیضه چپ به‌شمار می‌آید. پیچ‌خوردگی بیضه‌ها با درد شدید همراه است و برای نجات جان بیمار باید آن را فورا تحت جراحی قرار داد.

بیشتر بدانید: تاثیر سنگ کلیه بر چاقی چیست؟

۹. ارتباط سنگ کلیه و درد بیضه

دردهای قسمت دیگر بدن که منجر به درد بیضه‌ها می‌شود، با نام دردهای ارجاعی می‌شناسند. ارتباط سنگ کلیه و درد بیضه که در نگاه اول عجیب است بر اساس شبکه عصبی گسترده بیضه‌ها و اتصال آن به سیستم عصبی کلیوی با دردهای ارجاعی پررنگ تر خواهد شد.

۱۰. سرطان بیضه

یکی‌دیگر از دلایل درد بیضه سمت راست و چپ می‌تواند ناشی از تومور یا توده باشد. این وضعیت با درد مبهم کشاله ران یا بیضه‌ها آغاز می‌شود. فرد به مرور زمان با تورم یا سنگینی و درد بیشتر در قسمت تحتانی شکم مواجه می‌شود.

بیشتر بدانید: فواید ختنه کردن چیست؟

علائم بیضه دردناک

شایع‌ترین نشانه‌ها عبارتند از:

• تب
• تورم
• کبودی
• درد خفیف تا شدید
• مشکل در دفع ادرار
• حالت تهوع و استفراغ

در صورت داشتن چنین علائمی می توانید به متخصص اورولوژی مراجعه کنید.

برای درد بیضه به چه دکتری مراجعه کنیم؟

خوب است بدانید درد بیضه یک وضعیت پزشکی اورژانسی محسوب می‌شود که پسران از نوزادی، جوانی تا مردان میانسال را تحت تاثیر قرار دهد. اگر در چند هفته گذشته دچار این درد بوده‌اید، می‌توانید ضمن مشاوره تلفنی، متنی یا تصویری با بهترین پزشکان التیاما از دیگر خدمات این وب‌سایت همچون انجام آزمایش مربوطه در منزل بهره‌مند شوید. 

پزشک متخصصی که دردهای بیضه را درمان می‌کند، عبارت است از:

• دکتر اورولوژیست: تشخیص و درمان سرطان بیضه یا سنگ کلیه
• پزشک متخصص نفرولوژیست: تشخیص و درمان عفونت کلیه و عملکرد ضعیف آن‌ها

بیشتر بدانید: بوی بد ادرار نشان دهنده چیست؟

عوارض درد بیضه

در اکثر مواقع بیضه دردناک با موفقیت درمان می‌شود. اما در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع عفونت کلامیدیا یا وضعیت پزشکی اورژانسی همچون پیچ‌خوردگی بیضه می‌توانند باعث آسیب دائمی شوند. 

شایع‌ترین پیامد این عارضه عبارتند از:

• ناباروری مردان
• بیماری قانقاریا فورنیه (Fournier’s Gangrene)
• تهدید جان بیمار با عفونت پخش شده در سراسر بدن

بیشتر بدانید: اورتروسکوپی چیست؟

تشخیص درد بیضه

پزشک اورولوژیست ابتدا شکم، کشاله ران و کیسه بیضه را معاینه می‌کند تا علت دردهای مبهم مشخص شود. سپس در مورد علائم و سلامتی کلی شما سوال می‌پرسد. 

آزمایشات مورد نیاز برای تشخیص دقیق در بیضه عبارتند از:

• سونوگرافی بیضه‌ها و کیسه بیضه
• آزمایش ادرار
• کشت های ادرار
• معاینه رکتوم برای بررسی ترشحات پروستات

درمان بیضه‌های دردناک

برای انتخاب بهترین و سریع‌ترین راه‌کار درمانی ابتدا باید دلیل ایجاد درد بیضه‌ها توسط پزشک مشخص شود. در زیر روش درمان فوری این عارضه را معرفی می‌کنیم:

درمان خانگی درد بیضه

این روش‌های درمانی می‌توانند باعث کاهش درد بیضه سمت راست یا چپ شوند:

• گذاشتن کیسه یخ روی بیضه‌ها
• دوش آب گرم یا نشستن در وان آب ولرم
• قرار دادن حوله زیر کیسه بیضه در حالت دراز کشیده
• استراحت کافی و اجتناب از بلند کردن وسایل سنگین
• انجام تمرینات کششی لگن و کشاله ران به‌منظور از بین رفتن اسپاسم عضلات لگن

بیشتر بدانید: چه چیزهایی برای پروستات ضرر داره؟

درمان دارویی درد بیضه

در صورت عدم کاهش درد با روش‌های خانگی باید از داروها کمک بگیرید. جدول زیر نشان‌دهنده موثرترین داروها برای تسکین هستند:

داروی کاهش درد بیضه	توضیحات
استامینوفن/ایبوپروفن/ناپروکسن	تسکین درد ناشی از ضربه، آسیب یا اورکیت
آنتی‎بیوتیک‌ها	درمان اورکیت یا اپیدیدیمیت ناشی از عفونت باکتریایی
آمی‌تریپتیلین	داروی ضد افسردگی برای کاهش درد عصبی

جراحی بیضه‌ها

در موارد زیر پزشک عمل جراحی توصیه می‌کند:

• پیچ خوردگی بیضه (باز کردن طناب اسپرماتیک و برگرداندن جریان خون به بیضه‌ها)
• ترمیم فتق (برگرداندن فتق به داخل شکم و کوچکتر کردن آن)
• وازووازستومی (معکوس کردن وازکتومی در مردان)
• اسپرماتیک (تشریح و برش اعصاب عبوری جهت تسکین درد)
• سرطان بیضه (نمونه‌برداری از بافت مرده بیضه)

پیشگیری از درد بیضه

رعایت موارد زیر می‌تواند تا حد زیادی از بروز درد بیضه‌ها جلوگیری کند:

• معاینه منظم (حداقل ۳ بار در طول سال)
• پوشیدن محافظ ورزشی برای جلوگیری از آسیب و صدمه
• تخلیه کامل مثانه برای جلوگیری از بروز عفونت‌ها
• عدم رابطه جنسی پرخطر و استفاده از کاندوم

نتیجه درد بیضه‌ها

درد بیضه سمت راست و چپ با التهاب و تورم کیسه بیضه‌های مردان همراه است. این وضعیت به‌دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری یا دکتر اورولوژی با معاینه می‌تواند علت درد بیضه چپ یا راست را تشخیص دهید. 

ما در این مقاله از مجله التیاما ضمن بررسی دلایل ایجاد این عارضه، درمان فوری آن را جهت تسکین درد معرفی کردیم. شما از کدام روش درمانی زودتر نتیجه گرفتید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

منبع: healthline | my.clevelandclinic