زیاد شدن ترشح بزاق شرایطی است که موجب میشود غدد بزاقی بیشتر از حد معمول بزاق تولید کنند. گاهی اوقات مقدار بزاق در دهان آنقدر زیاد میشود که به صورت ناخواسته از گوشه دهان به بیرون چکه میکند. در بیشتر مواقع ترشح بیش از اندازه بزاق با برخی بیماریها مرتبط است و ممکن است به دلیل یک بیماری زمینهای ایجاد شود. هر چند ترشح زیاد بزاق در دهان به تنهایی یک بیماری نیست، اما میتواند نشانه یک بیماری در بدن باشد. بهطور میانگین غدد بزاقی ما هر روزه حدود ۰/۷۵ تا ۱/۵ لیتر بزاق ترشح میکنند و بیشتر شدن ترشح بزاق از این میزان میتواند غیرعادی باشد.
زمانی که ترشح بزاق بیش از اندازه زیاد شود، فرد در صحبت کردن و غذا خوردن با مشکل روبرو میشود و این موضوع میتواند سبب بروز مشکلات اجتماعی و کاهش اعتمادبهنفس در فرد شود. اما علت زیاد شدن بزاق دهان چیست؟ آیا چیزی در مورد دلایل زیاد شدن ناگهانی بزاق دهان میدانید؟ در این مقاله از مجله التیاما میتوانید با دلایل زیادی شدن بزاق دهان آشنا شوید.
فهرست محتوا:
- علت زیاد شدن بزاق دهان
- رژیم غذایی خاص
- سن
- مشکلات فیزیکی
- بارداری
- مشکلات گوارشی
- ابتلا به بیماریهای خاص
- عوامل خارجی تحریککننده
- عفونت
- سایر دلایل زیاد شدن بزاق دهان
- علت زیاد شدن بزاق دهان در طب سنتی
- سخن نهایی
- سوالات متداول
علت زیاد شدن بزاق دهان
بهطورکلی زیاد شدن بزاق در دهان دلایل مختلفی دارد و پیدا کردن علت این موضوع میتواند به شما کمک کند تا راحتتر از شر این مشکل خلاص شوید. زیاد شدن بزاق به صورت مقطعی هیچ مشکل جدی برای فرد ایجاد نمیکند، اما زمانی که عارضه طولانی شود و موجب مشکلاتی در بلع و سرازیر شدن بزاق به بیرون دهان شود، لازم است درمان شود. در ادامه میتوانید با علت زیاد شدن بزاق دهان بیشتر آشنا شوید.
رژیم غذایی خاص
برخی از غذاها بهطور موقت موجب زیاد شدن بزاق دهان میشوند. غذاهایی که حالت اسیدی دارند مانند میوههای ترش مزه و انواع مرکبات میتوانند علت زیاد شدن بزاق دهان به صورت موقتی باشند. از طرف دیگر مصرف غذاهای شیرین نیز با افزایش بزاق دهان ارتباط مستقیمی دارد.
سن
اگر توجه کرده باشید، مقدار بزاق نوزادان کودکان زیر ۲ سال بیشتر از یک فرد بزرگسال است. درواقع بیشترین میزان بزاق در سن ۳ تا ۶ ماهگی در دهان ترشح میشود. زمانی که کودک در حال دندان در آوردن است نیز معمولا مقدار بزاق در دهان او بیشتر از حالت عادی میشود. بنابراین علت زیاد شدن بزاق دهان نوزاد در اکثر مواقع طبیعی است و نشانه مشخص خاصی نیست. از طرف دیگر ممکن است با افزایش سن و ریختن دندانها بستن کامل دهان برای فرد مشکل شود و این موضوع موجب سرازیر شدن آب دهان به بیرون از دهان شود.

مشکلات فیزیکی
برخی اوقات علت زیاد شدن بزاق دهان به ناتوانیهای فیزیکی فرد وابسته است. در شرایطی که فرد نتواند به خوبی آب دهان را قورت دهد و یا در بستن دهان خود مشکل داشته باشد، معمولا میزان آب دهان زیاد میشود و به سمت بیرون دهان سرازیر خواهد شد. درواقع در این شرایط ترشح بزاق طبیعی است، اما به دلایل مختلف بزاق به سمت بیرون دهان سرازیر میشود.
بارداری
علت زیاد شدن بزاق دهان در بارداری تغییرات هورمونی است. برخی خانمهای باردار به خاطر حالت تهوع کمتر آب دهان خود را قورت میدهند. در این شرایط بزاق در دهان جمع میشود. این عارضه معمولا در خانمهای یکه ویار بارداری یا حالت تهوع دارند، رایجتر است. بررسیها در مورد علت زیاد شدن بزاق دهان و حالت تهوع در بارداری نشان میدهد که افزایش بزاق در این دوران معمولا در ۳ ماهه اول بارداری رایجتر است و پس از مدتی برطرف میشود. بیشترین دلیل این موضوع خنثی کردن حالت اسیدی دهان پس تهوع یا رفلاکس است.
بیشتر بدانید: علت آبریزش دهان نوزاد من چیست؟ روش درمان

مشکلات گوارشی
سوزش معده و رفلاکس معده یکی دیگر از دلایل زیاد شدن بزاق دهان است. رفلاکس موجب بالا آمدن اسید معده به سمت مری میشود. با تحریک شدن مری،سنسورهای اسید در انتهای مری تحریک میشوند و غدد بزاقی، بزاق بیشتری تولید میکند تا حالت اسیدی دهان را خنثی کنند و دهان را قلیایی کنند. درواقع بزاق دهان قلیایی است و موجب خنثی کردن اسید معده میشود.
ابتلا به بیماریهای خاص
ابتلا به برخی بیماریها مانند پارکینسون و حمله قلبی نیز موجب میشود تا ترشح بزاق در دهان افزایش پیدا کند. در ادامه میتوانید با لیست بیماریهایی که موجب زیاد شدن بزاق دهان میشوند، آشنا شوید.

- فلج بل (Bell’s palsy)
- فلج مغزی
- بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD)
- بزرگ شدن زبان (ماکروگلوسیا)
- ناتوانی ذهنی
- بیماری پارکینسون (Parkinson’s disease)
- مسمومیت
- هاری
- سکته
عوامل خارجی تحریککننده
گاهی اوقات علت زیاد شدن بزاق دهان قرار گرفتن در معرض دود، سموم مختلف و آفتکشها است. درواقع بدن در واکنش به برخی داروها و سموم ترشح بزاق را افزایش میدهد تا سموم راحتتر از بدن ما خارج شوند.
عفونت
گاهی اوقات علت زیاد شدن بزاق دهان، عفونت است. درواقع زمانی که در دهان شما عفونتی ایجاد شود، غدد بزاقی با ترشح بزاق بیشتر به دفع باکتریها کمک میکنند. در این شرایط با درمان موفقیتآمیز عفونت، ترشح بزاق نیز به حالت نرمال برمیگردد. برخی مواقع ترشح زیاد بزاق به دلیل عفونی شدن سینوسها ایجاد میشود و بدن با این روش سعی در بیرون کردن عفونت از بدن دارد. در ادامه به برخی از انواع عفونت که موجب زیاد شدن بزاق دهان میشود، اشاره شده است.
- گلودرد استرپتوکوکی (Strep throat)
- مونونوکلئوز (Mononucleosis)
- عفونتهای سینوسی
- ورم لوزه (Tonsillitis)
- آبسه پری لوزهای (Peritonsillar abscess)
سایر دلایل زیاد شدن بزاق دهان
- مصرف داروهای مسکن و ضد تشنج
- عفونت سینوسی
- استفاده از دندان مصنوعی
- وجود زخم یا التهاب در دهان
- رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان
- نیش عنکبوت سمی
- مصرف قارچ سمی
- شکستگی فک
- مبتلا بودن به سندرم داون و اوتیسم
- نامرتب بودن دندانها
- انسداد بینی
- اختلال در لامسه
- عدم کنترل سر و لب
در صورت لزوم می توانید با متخصص غدد آنلاین مشورت کنید و هم می توانید به فوق تخصص غدد به صورت حضوری مراجعه کنید.
علت زیاد شدن بزاق دهان در طب سنتی
در طب سنتی زیاد شدن بزاق دلایل متعددی دارد. در ادامه به برخی از مهمترین دلایل ترشح بیش از حد بزاق در دهان در طب سنتی اشاره شده است.
بیشتر بدانید: علت ریزش آب دهان چیست؟

- سردی مغز
- سرد شدن گوارش که با رفلاکس همراه است.
- بیمار شدن سینوسها
- وجود انگل در گوارش
- فلج صورت
- بزرگی لوزه سوم
- مسمومیت بدن
- رابطه جنسی دهانی
- عفونت معده ناشی از قورت دادن آب بینی
- غلبه خلط بلغم در بالاتنه که بیشتر در بزرگسالان ایجاد میشود.
- وجود انگل در بدن
- یبوست
سخن نهایی
هر چند در اکثر مواقع زیاد شدن بزاق دهان به صورت موقت ایجاد میشود و مشکل جدی ایجاد نمیکند، اما در صورتی که این عارضه طولانی شود و به دلیل یک بیماری زمینهای یا مشکل خاص در بدن ایجاد شود، نیاز به درمان دارد. در صورتی که علائم ترشح بیش از حد بزاق را تجربه میکنید، میتوانید همین حالا با یکی از متخصصین گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. التیاما این امکان را برای شما فراهم کرده است که بتوانید به راحتی از هر نقطه از دنیا با بهترین پزشکان متخصص کشور به صورت تماس صوتی یا تصویری ارتباط برقرار کنید و یا برای حضور در مطب متخصصین به صورت غیرحضوری نوبت رزرو نمایید.
سوالات متداول
معمولا در فاصله بین تخمکگذاری تا شروع قاعدگی بعدی یعنی روزهای ۱۴ تا ۲۸ نیز ترشح بزاق در دهان افزایش پیدا میکند. مهمترین دلیل زیاد شدن بزاق دهان قبل از پریود، تغییرات هورمونی است که در بدن ایجاد میشود.
بهطورکلی هیچ درمانی برای کاهش ترشح بزاق وجود ندارد. اما در اکثر مواقع میتوان با پیدا کردن علت زیاد شدن بزاق دهان و درمان آن ترشح بزاق را به حالت نرمال بازگرداند. در برخی شرایط استفاده از عمل جراحی، تزریق بوتاکس و پرتودرمانی میتواند به درمان این مشکل کمک کند.
مهمترین علت زیاد شدن بزاق دهان کودکان رشد دندانها است. بهطورکلی در کودکان زیر ۲ سال ترشح بزاق دهان بیشتر است.
منابع: ealthline، clevelandclinic، webmd
دکتر حسین دلشاد |
دکتر فرید فتاحی