پشت زبان کوچک و ابتدای حلق، دو غده از غدد لنفاوی وجود دارند که به کمک تعداد زیادی از گلبولهای سفید جلوی ورود عفونت به بدن را میگیرند. با این حال گاهی خود این غدد هم که به لوزه معروف هستند عفونی میشوند و ورم میکنند. در این هنگام ممکن است فرد به جراحی برداشتن لوزه ها (tonsillectomy) نیاز پیدا کند.
التهاب لوزه میتواند باعث گلودرد، مشکل شدن بلع، تب و برجسته شدن غدد اطراف گلو شود. گاهی تورم لوزهها خود به خود از بین میرود، گاهی فرد نیاز به آنتیبیوتیک پیدا میکند و در مواردی نیز مجبور میشود تن به جراحی بدهد و خود را به دکتر جراحی لوزه بسپارد.
برداشتن لوزه عوارضی دارد که به آنها نیز خواهیم پرداخت و راههای پیشگیری از متورم شدن لوزهها را نیز مرور خواهیم کرد. همچنین متوجه فواید برداشتن لوزه ها نیز خواهید شد.
دلایل ورم لوزه
لوزهها در خط مقدم سیستم دفاعی و ایمنی بدن قرار دارند. آنها مراکز تولید گلبول سفید خون هستند و جلوی ورود باکتریها و ویروسها از طریق دهان و بینی را میگیرند. با این حال خود این مراکز ایمنی بدن نیز به طور مطلق مصون از عفونت نیستند و ممکن است به دلیل آلوده شدن متورم شوند.
از دیگر دلایل ورم لوزهها میتوان به راهیابی ویروسی به سادگی سرماخوردگی یا باکتریهای پیچیدهتر اشاره کرد.
علائم ورم لوزه
خوب است بدانید تنها تعدادی از موارد ورم لوزه نیاز به عمل برداشتن لوزه ها نیاز پیدا میکنند. در هر حال این موارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد تعدادی از اصلیترین علامتهای ورم لوزهها هستند.
- گلو درد شدید
- بلع مشکل یا دردناک
- صدای خش دار
- تنفس نا بهنجار
- تب و لرز
- درد گوش
- دل درد
- سر درد
- خشکی گردن
- حساسیت فک و گردن (تنها در برخی موارد از نشانههای ورم لوزه است)
- قرمز سفید یا زرد شدن لوزهها
- درد بعد از عمل لوزه در بزرگسالان به مراتب بیشتر از کودکان است و خونریزی بیشتری نیز دارد و حتی میتوان اذعان کردن که جراحی لوزه در بزرگسالان خطرناک است.
در کودکان کم اشتهایی یا ترشح بیش از حد آب دهان نیز میتواند از علامتهای ورم لوزه باشد.
راههای درمان ورم لوزه
بسیاری از موارد ورم لوزه نیازی به درمان خاص یا جدی ندارند و تنها با رعایت کردن برخی موارد مربوط به تغذیه و عوامل دیگر درمان خواهند شد؛ مانند ورم لوزه ناشی از آلوده شدن به ویروس سرماخوردگی.
با این وجود تعدادی از موارد ورم لوزه نیز نیاز به مراجعه به دکتر جراحی لوزه یا متخصص گوش و حلق و بینی دارند. از این میان تعدادی نیز با مصرف آنتیبیوتیکها درمان میشوند. البته اگر فردی به دلیل ورم لوزه دچار کم آبی شود به تزریقات وریدی و سرم نیاز پیدا میکند. استفاده از مسکن برای کاهش درد گلو نیز رایج است.
عمل برداشتن لوزه ها
جراحی برای حذف لوزهها یا در اصطلاح علمی (tonsillectomy) در صورتی لازم میشود که ورم لوزه مزمن باشد یا به شدت عود کند. در این شرایط علی رغم عوارضی که ممکن است این عمل داشته باشد، دکتر لوزه این جراحی را انجام میدهد تا بیمار در تنفس دچار مشکلات جدی نشود. عمل لوزه معمولا در سن بالا و کودکی انجام میشود.
علاوه بر این بدتر شدن مداوم علامتهای ورم لوزه یا مبتلا شدن فرد به ورم لوزه به دفعات زیاد در طول یک سال نیز میتواند از دیگر شرایطی باشد که فرد را ملزم به انجام چنین عملی کند. جراحی لوزه همچنین ممکن است مشکلات مربوط به بلع یا مشکلات تنفسی ناشی از عملکرد نامناسب لوزهها را پایان بخشد.
تحقیقاتی در سال ۲۰۱۷ نشان دادند که برداشتن لوزه ها در کودکان باعث میشود احتمال مبتلا شدن به بیماریهای عفونی طی یک سال بعد از عمل کاهش پیدا کند. با این حال تحقیق دیگری در سال ۲۰۱۸ به این نتیجه رسید که افراد بزرگسال با تجربه برداشتن لوزه در کودکی بیشتر در معرض مبتلا شدن به بیماریهای عفونی هستند.
انجام عمل برداشتن لوزه ها ممکن است در کل باعث شود احتمال مبتلا شدن فرد به گلودرد شدید کاهش پیدا کند، اما این احتمال به صفر نمیرسد. احتمال بسیار کمی نیز وجود دارد که لوزهها بعد از عمل دوباره متورم شوند.
افرادی که این عمل را انجام میدهند همان روز به خانه برمیگردند، با این حال دوره نقاهت یک تا ده هفته طول خواهد کشید.
عوارض و مضرات عمل برداشتن لوزه
طی متن به صورت پراکنده به این موضوع پرداختیم که برداشتن لوزه ها چه عوارضی دارد. با این حال در این قسمت نیز به بررسی عوارض برداشتن لوزه ها در بزرگسالان و کودکان را یکجا بررسی میکنیم.
- صفر نشدن احتمال ابتلای دوباره به عفونت
- افزایش احتمال ابتلا به بیماریهای عفونی در بزرگسالانی که این جراحی را در کودکی تجربه کردهاند
- احتمال ورم دوباره لوزهها در معدود موارد
- لزوم تحمل درد و یا حالتهای آزاردهنده طی دوره نقاهت و…
همچنین عوارض برداشتن لوزه ها در کودکان ممکن است به دلیل تحمل پایین کودکان خود را بیشتر نشان دهند. پیشنهاد میکنیم با توجه به نکاتی که در ادامه ذکر میکنیم حدالامکان احتمال نیاز به انجام عمل جراحی روی لوزهها را کاهش دهید.
راههای پیشگیری
قبل از اینکه به راههای پیشگیری از ابتلا به ورم لوزه بپردازیم، لازم است تاکید کنیم که اگر مبتلا به ورم لوزه هستید با دیگران بدون رعایت فاصله لازم ارتباط برقرار نکنید تا آنها نیز مبتلا نشوند.
- قبل از خوردن هر چیزی دستهای خود را به دقت شستشو دهید.
- مواد غذایی مانند سبزیجات و میوهها را قبل از مصرف با مواد ضد عفونیکننده شستشو دهید.
- از مصرف شیر (قبل از جوشاندن) گوشت و تخم مرغ خام یا نیم پز بپرهیزید.
- از مصرف خوراکیهای پرچرب اجتناب کنید.
هزینه عمل برداشتن لوزهها و مدت زمان آن
هزینه این عمل به واسطه چند معیار بسیار متغیر است. پیشنهاد میشود با بررسی چند متخصص گوش و حلق و بینی آنلاین و فهم شرایط خود درمورد هزینه سوال کنید. برای اینکه دقیقا بدانیم عمل لوزه در بزرگسالان چقدر طول میکشد باید قبلا وضعیت بیمار را بررسی کرده باشیم اما این عمل جراحی معمولا بین سی دقیقه تا یک ساعت طول میکشد.
نتیجهگیری
مراقب باشید. تنها با پیشگیری و دقت در مصرف خوراکیها میتوانید تا حد زیادی احتمال مبتلا شدن به ورم لوزه را کاهش دهید. تنها در برخی موارد و در شرایط ضروری دکتر لوزه عمل برداشتن لوزه ها را انجام میدهد، اما میتوانید با رعایت چند دستورالعمل ساده هیچ وقت ورم لوزه را مزاحم روند معمولی زندگی خود نبینید.
سوالات متداول برداشتن لوزه ها
در چه حالتی برداشتن لوزه ها ضروری است؟
در موارد نادری برداشتن لوزهها ضروری میشوند؛ مانند زمانی که عفونت لوزهها عود کند یا مزمن باشد.
آیا برداشتن لوزه ها عوارض خاصی به دنبال دارد؟
بله. این جراحی دوره نقاهت مخصوص خود را دارد و این امکان وجود دارد که ورم لوزهها مجددا عود کنند.
هزینه برداشتن لوزهها چقدر است؟
از آنجا که شرایط هر فرد با دیگری کاملا متفاوت است، نمیتوان هزینه دقیقی برای این جراحی در نظر گرفت. با مراجعه نزد پزشک و معاینه، از هزینه این عمل آگاه خواهید شد.